Kardiovaskularne bolesti su sve učestalije, a posebno zabrinjava to što često pogađaju mlade osobe od 20-30 godina koje imaju pozitivnu porodicnu anamnezu i genetsku predispoziciju. Ključni faktori rizika su:
– Povišen krvni pritisak – Šećer – Masnoća u krvi – Gojaznost – Smanjena fizička aktivnost – Pušenje Prikaz primjera: tridesetogodisnji muškarac sa pozitivnom porodičnom anamnezom za ishemijsku bolest srca i teškom hiperholesterolemijom je doveden od strane rodbine na pregled zbog vrlo jakog bola u prsima i iza grudne kosti, sa zračenjem u vrat i lijevu ruku. Navodi da su mu napadi učestali zadnja tri dana. EKG promjene i laboratorijske analize su ukazale na infarkt donjeg i lateralnog zida srca i tesku hiperholesterolemiju. Bolesnik je pušac sa vise od 15 cigareta dnevno, ima povišene masnoće u krvi i pozitivnu porodicnu anamnezu, upućen na dalje liječenje u koronarnu jedinicu. Kod ovog primjera se radi za istovremeno otkrivanje dvije abnormalnosti u kardiologiji kod mlade osobe i to: ostialnih stenoza koronarnih arterija i koronarne arterijske ektazije. Diferencijalna dijagnoza koronarne arterijske bolesti kod mladih je vrlo široka. Tu spadaju:
– Ateroskleroza (najčešći uzrok) – Bolesti povezane sa trombozom (TTP, PV, primarna trombocitoza) – Infektivne bolesti (virusi, salmoneloza, TBC) – Metabolički poremećaji (homocistinurija) – Kolagenoze i vaskulitisi (poliarteritis nodoza) Svi poremećaji izuzev ateroskleroze su rijetki i pogađaju, kako velike tako i male koronarne arterije.
Uzroci ostijalne stenoze:
– Ateroskleroza – Jatrogeni uzroci (radioterapija, koronarografija, operacija aortnog zaliska, infuzije kardioplegičnih rastvora). – Aortitisi : a) gigantocelularni b) Takayasu c) Aortitisi u sklopu Reiterovog sindroma, psorijaznog artritisa, ankilozirajućeg spondilitisa, ulceroznog kolitisa). d) Sifilistični aortitis – Kongenitalne anomalije koronarnih arterija – Hiperlipoproteinemija – Fibromuskularna hiperplazija kod terpije metizergidom Klinički se neliječena ostijalna stenoza ispoljava sa sindromom angine pektoris, infarktom miokarda i iznenadnom srčanom smrti. Koronarna arterijska ektazija je angiografski definisana kao bar 1,5 puta povećanje barem jedne ekstramuralne koronarne arterije sa angiografskim znacima poremećaja koronarnog protoka, sa lokalizovanim depozitima kontrasta, te segmentnim anteroretrogradnim pokretima kontrasta u toku većih srčanih ciklusa. Sinonimi su: dilatativna koronaropatija, sindrom sporog koronarnog protoka, aneurizma koronorane arterije, megadolihoidna koronarna arterija. Oboljenje je vrlo rijetko. Uzroci koronarne ektazije: – Urođeni: a) vezivne bolesti (Ehlers Danlosov sindrom) b) fistula koronarnih arterija – Stečeni: a) ateroskleroza (najčešći) b) arteritisi – Kawasakijeva bolest (najčešcće kod djece), Takayasu arteritis c) trauma d) disekcija e) angioplastika ili aterektomija Posljedice koronarne arterijske ektazije su rupture, a zbog usporenog protoka krvi kroz dilatiranu arteriju tromboza, što dovodi do suženja lumena i miokardne ishemije ili embolizacije distalnih grana.
Uzimajući u obzir anamnestičke podatke, kod bolenika smo utvrdili da se radi o promjenama na koronarnim arterijama uzrokovanim aterosklerozom. U prilog ove hipoteze je:
– pozitivna porodična anmneza
– teška hiperholesterolemija
– pušenje
Ako je moguće treba izbjegavati stres ili ga svesti na minimum. Obavezno bi se trebalo pridrzavati pravila: osam sati sna, osam sati rada i osam sati kretivnog odmora.
Prim. dr Sabahudin Pupović, spec. interne medicine
Zavod za hitnu medicinsku pomoć CG – Jedinica Plav
Add comment