U organizaciji Kancelarije Svjetske zdravstvene organizacije u Crnoj Gori, a u saradnji sa Ministarstvom zdravlja, u ponedeljak 6. jula, u hotelu Best Western Premier održana je Radionica o politici prevencije zlostavljanja djece. Ministrica rada i socijalnog staranja Crne Gore Zorica Kovačević, je u svom uvodnom izlaganju istakla da je problem nasilja nad djecom postao vidljiv u Crnoj Gori.
„Kako je nasilje u porodici primarni i najčešći oblik nasilja nad djecom, ključno mjesto u zaštiti djece od nasilja zauzima Centar za socijalni rad kao osnovna služba za socijalnu zaštitu djece i porodice, koja ujedno vrši funkciju organa starateljstva. Djelokrug organa starateljstva obuhvata najširi registar intervencija od kontrole i pružanja stručne pomoći roditeljima, do preuzimanja pravno-represivnih mjera prema roditeljima, odnosno iniciranja sudskih postupaka za zaštitu prava djeteta i zastupanja njegovih interesa u tim postupcina,“ rekla je Kovačević, i podsjetila da je 2002. godine Ministarstvo rada i socijalnog staranja, u partnerstvu sa UNICEF-om i UNHCR-om, započelo realizaciju programa zaštite prava djece od zlostavljanja i zanemarivanja u centrima za socijalni rad.
„U cilju što efikasnijeg sprečavanja zlostavljanja i zanemarivanja djece Ministarstvo rada i socijalnog staranja će i dalje podsticati saradnju nadležnih resora, kao i saradnju sa nevladinim organizacijama koje se bave pružanjem pomoći žrtvama. Takođe će učestvovati u donošenju interventnih programa i mjera koje se odnose na počinioce nasilja sa ciljem da se spriječe rizici od ponavljanja nasilja nad djecom,“ kazala je Kovačević.
Šefica kancelarije Svjetske zdravstvene organizacije u Crnoj Gori, Mina Brajović je u svom govoru istakla da procjene i rezultati nacionalnih istraživanja iz zemalja Evrope ukazuju da je 18 miliona djece žrtva seksualnog zlostavljanja, 44 miliona je fizički zlostavljano, a preko 50 miliona djece trpi neki od vidova emotivnog zlostavljanja.
„Negativna iskustva u djetinjstvu djeluju poput toksičnog stresa, koji se negativno odražava na imuni sistem, neuroendokrini sistem i centralni nervni sistem, i izaziva oštećenja emotivnih i kognitivnih funkcija i kompetencija, a dovodi i do promjena u ponašanju. Da bi kompenzovali ove nedostatke, osobe sa teretom, istorijom zlostavljanja i zanemarivanja u djetinjstvu, nerijetko utjehu i utočište traže u pušenju, štetnoj upotrebi alkohola, zloupotrebi psihoaktivnih supstanci, a izloženi su i drugim riziko faktorima poput prekomjerne kilaže, gojaznosti i fizičke neaktivnosti,“ rekla je Brajović.
Brajović je istakla da su negativna iskustva u djetinjstvu duboko ukorijenjena u siromaštvu, socio-ekonomskom statusu i dostupnosti kvalitetne i efikasne zdravstvene zaštite.
„U Crnoj Gori, magnituda ovog problema je u evropskim okvirima. Nalazi Istrazivanja o negativnim iskustvima u djetinjstvu ukazali su da je najveći broj ispitanika (30%) bio žrtva emotivnog zlostavljanja u djetinjstvu. Drugo po redu je emotivno zanemarivanje (27%) koje je više izraženo u muškoj populaciji, dok je 24% učesnika istraživanja potvrdilo da su bili žrtve fizičkog zlostavljanja što podrazumijeva udaranje, prebijanje, šutiranje, drmusanje i upotrebu predmeta za kažnjavanje,“ kazala je Brajović.
„Ukoliko želimo da se uspješno uhvatimo u koštac sa ovim kompleksnim problemom naš fokus mora biti na ranoj detekciji slučajeva zlostavljanja i zanemarivanja djece, blagovremenim preventivnim intervencijama i zajedničkom angažmanu relevantnih sektora u Vladi i cjelokupnog drustva,“ poručila je Brajović.
Ministar zdravlja Crne Gore prof. dr Budimir Šegrt, kazao je da traumatična iskustva u djetinjstvu negativno definišu potencijale djeteta-žrtve da se uspješno ostvari kao odrasla osoba u obrazovnom, intelektualnom i ekonomskom smislu. „Želim istaći da za Ministarstvo zdravlja pristup prevenciji zlostavljanja i zanemarivanja djece, u skladu sa vizijom i konceptom zdravstvene politike koja prepoznaje dijete i značaj njegovog zdravlja kao osnove ukupnog razvoja i budućnosti društva, podrazumijeva promjenu paradigme pružanja zdravstvene zaštite i otklon od dominatnog akutnog zbrinjavanja kako bismo obezbijedili dovoljno prostora i resursa za preventivne usluge i njihovo puno integrisanje u zdravsveni sistem. Podrazumijeva posvećenost preventivnim programima čime, takođe, potvrđujemo namjeru i obavezu da raspoložive resurse (i kadrovkse i finansijske) trošimo racionalno i doprinosimo održivosti zdravstvenog sistema, kao i ulaganje u zdrav i bezbjedan početak života, kako bi zaštitili i unaprijedili zdravlje i kvalitet življenja tokom trajanja život,“ rekao je dr Šegrt.
Sandra Kavarić
