– Epidemiološki podaci na nivou Evrope se razlikuju izmedju država, raste broj pacijenata koji se dijagnostifikuje iz godine u godinu kao i mogućnosti bolje dijagnostike. Što se tiče prevalence MS, odnosno podataka iz 2013. godine, izražena je veća prisutnost MS, najviše zbog klimatskih uslova, o čemu postoje mnoge teorije. Globalni podaci ukazuju na to da je u periodu uzmedju 2008 i 2013 godine, porastao i broj neurologa na 100 000 stanovnika (30%), kao i broj dostupnih magneta, što omogućava bolju i bržu dijagnostiku – ukazao je dr Eraković.
U Evropi po pitanju oboljelih od MS prednjače skandinavske zemlje, Njemačka, Češka, Mađarska, Velika Britanija, a mi spadamo u grupu zemalja sa nižom prevalencom.
– Mi možemo biti zadovoljni. Posmatrajući svjetske podatke vidimo gdje smo sada u odnosu na podatke iz 2013. godine. Vidimo da je na 100 000 stanovnika postojao samo jedan magnet u svijetu. U Crnoj Gori, računajući Klinički centar i privatnu praksu, imamo šest magneta, od čega je jedan na primorju, jedan u Beranama, što je na 600 000 stanovnika – iznad svjetskih prosjeka.
Što se tiče MS, to je hronična bolest koja vodi deset godina skraćenju života, oko 90% oboljelih ima problem sa hodom, oko 80% otežano kontroliše sfinktere, 70% pacijenata ima seksualnu disfunkciju, 60% depresiju i kognitivni deficit, takođe 60% pacijenata osjeća zamor. Ukoliko su bez terapije, što je rijetkost, nakon 20 godina pacijenti hodaju sa štapom, a nakon 30 godina većina je u invalidskim kolicima. Atrofija mozga je ireverzibilna i kod mnogih pacijenata sa MSom je brža od uobičajene i nastavlja se cijelim tokom bolesti. U MSu, vrijeme je veoma važno, potrebno je što prije da uspostavimo dijagnozu i da krenemo sa liječenjem. Ono što je važno da znamo i što nas očekuje je da za sada nemamo dostupnost za liječenje primarno progresivne i dijelom sekundarno progresivne bolesti, ali sa novim molekulom dobijamo i tu mogućnost – istakao je dr Eraković.
Podsjećajući da je vrijeme veoma važno kod MS, dr Eraković je naglasio da su velike mogućnosti u Crnoj Gori, odnosno, veoma brzo se ustanovi dijagnoza, što je velika prednost da se na vrijeme može uključiti terapija.
– Istina, to je počelo prije tri, četiri mjeseca i ovo je od velikog značaja za sve pacijente sa primarno progresivnom formom bolesti. Atrofija mozga i kognitivne izmjene mogu se dogoditi tokom rane faze bolesti. Relapsi utiču na progresiju bolesti. Visoka godišnja stopa relapse, naročito ranih relapse uz ljekove koji modifikuju tok bolesti, je indikator loše prognoze.
Aktivnost bolesti, kao što je povećana učestalost relapsa i MRI aktivnosti, može biti prediktor brže akumulacije onesposobljenosti. Što se tiče aktivnosti bolesti, ona često nije prepoznata i od eksperata, koji su nam na to ukazivali. Potvrđena progresija onesposobljenosti je definisana kao disfunkcija koja je potvrđena kao pogoršanje neuro funkcije, pri čemu se termin progresija koristi kod pacijenata koji su u progresiji bolesti. Bez dokaza o aktivnosti bolesti i snimka o aktivnosti bolesti koji bi nam koristili u budućem tretmanu pacijenta, i onoga što možemo očekivati u budućnosti – ne možemo znati kada počinje progresija MSa, kazao je dr Eraković, upozoravajući da je zaključak i uvod onoga što je bitno za MS – klinička slika koja je veoma važna za početak terapije i odlaganje neurološke progresije.
Dr Dragica Milikić, spec. neurolog iz Kliničkog centra, govorila je o ulozi B ćelija u patofiziologiji u liječenju MS.
– Dugo vremena se smatralo da u patofiziologiji autoimunih bolesti uključujući MS, najznačajniju ulogu imaju T limfociti. Najnovije istraživanje je pokazalo da B ćelije imaju važnu ulogu u patofiziologiji multiple skleroze.
Memorijske B ćelije mogu prezentovati sopstvene neuroantigene ka T ćelijama i aktivirati ih. B ćelije kod pacijenata sa multiplom sklerozom proizvode abnormalne proinflamatorne citokine, koji mogu aktivirati T ćelije i druge immune ćelije. direktno oštećuju nervno tkivo i aktiviraju makrofage i NK ćelije, Takođe, uloga B ćelije u multiploj sklerozi se ogleda u stvaranju limfoidnih, ektopičnih agregata.
Oligoklonalne trake su zlatni standard u dijagnostici MS. Prisustvo oligoklonalnih traka u cerebrospinalnoj tečnosti ukazuje na dijagnozu MSa. Oligotrenalne trake su proizvod klonova B ćelija Ig somatskim mutacijama. Najveći broj B ćelija zastupljen je kod aktivnih lezija bez obzira da li se radi o primarno progresivnoj ili relapsno-remitentnoj bolesti, dok se kod normalnih kontrola prikazuje mali broj B ćelija u CNSu. B ćelije započinju razvoj u koštanoj srži i razvijaju se prolazeći kroz slezinu – objasnila je dr Milikić ukazujući da, iako T ćelije imaju značajnu ulogu u patofiziologiji MS, sve više dokaza ukazuje da B ćelije aktivno učestvuju u MSu.
Add comment