Međunarodni dan radiologije (International Day of Radiology – IDoR) se obilježava 8. novembra – dan kada je Wilhelm Condrad Röntgen otkrio rentgenske ili X zrake 1895. godine, time omogućio pogled u ljudsko tijelo i od tada revolucionarno promijenio medicinsku struku i nauku. Za otkriće X-zraka, prvi je dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1901. godine.
Postavio je temelje radiologije kao nauke, i danas nema kliničke grane medicine koja ne koristi radiološke metode u postavljanju dijagnoze kao i u praćenju terapijskih efekata liječenja.
Ugledni naučni časopis New England Journal of Medicine proglasio je slikovnu dijagnostiku jednom od 10 najvažnijih medicinskih dostignuća u posljednjih 1000 godina.
Inicijativa za obilježavanje Internacionalnog dana radiologije pokrenuta je kako bi se podigla svijest o značaju radiologije u pravovremenom i sigurnom tretmanu pacijenata, ali i da bi se poboljšalo razumijevanje uloge radiologa u zdravstvenoj njezi.
Dijagnostički imidžing je jedna od najuzbudljivijih i najnaprednijih disciplina medicine, koja se najviše i najbrže razvija. “Jedna slika vrijedi hiljadu riječi…”,atraktivne slike nastale kao rezultat pregleda klasičnim rentgenskim procedurama, ultrazvukom, CT I MR pregledima i molekularnim imidžingom u PET/CT pregledima izazov su za svakog radiologa i “tjeraju” ga da stalno prati i usvaja nova medicinska i tehnološka saznanja, što rezultira pravovremenom i sigurnom dijagnozom
Zahvaljujući interventnoj radiologiji, radiolog danas postaje dio medicinskog tima koji aktivno učestvuje u liječenju pacijenata.
Obilježavanjem ovog dana ukazuje se na medicinski i naučni značaj radiologije, na ulogu radiologa u medicinskim timovima, na visoka edukacijska i profesionalna mjerila koja se traže od osoblja u radiološkim centrima
Radiološka dijagnostika traži materijalna ulaganja u savremenu dijagnostičku opremu i edukaciju radiološkog kadra, ali korist je sigurno mnogo veća. Dijagnostika brzom procjenom stanja traumatizovanih pacijenta spašava živote, ranim otkrivanjem oboljenja omogućava pravovremeno liječenje, smanjuje broj invazivnih zahvata, skraćuje vrijeme bolničkog liječenja, štedi vrijeme i smanjuje troškove zdravstvene zaštite.
Za glavnu temu ovogodišnjeg Međunarodnog dana radiologije izabrano je dijagnostika oboljenja dojke, sa ciljem da se ukaže na važnosti radiologije u svim fazama borbe protiv karcinoma dojke, od rane detekcije i prevencije do monitoringa terapije
Dijagnostika dojke je jedan od najboljih primjera značaja razvoja savremene dijagnostičke opreme
Najvažniji metod koji omogućava da se rak dojke što ranije dijagnostikuje je. mamografija, koja je zlatni standard u dijagnostici dojke .Od analogne mamografije sa brojnim dijagnostičkim ograničenjima došli smo danas do najsavremenijeg moćnog trodimenzionalnog tomosinteznog mamograma. Doza zračenja je manja u digitalnoj mamografiji, a dijagnostika preciznija
Nativna mamografija, koja podrazumijeva snimanje dojki bez upotrebe kontrastnih sredstava, koristi niske doze X zraka i filmove visoke rezolucije koji omogućavaju stvaranje precizne slike tkiva dojke. U toku pregleda dojka je pozicionirana između dvije ploče koje je pritisnu, ponekad i do granica bola, ali to je je neophodan da bi se izjednačila gustoća tkiva, smanjila količina radijacije koja je potrebna (za snimanje tanjeg sloja tkiva potrebna je manja količina X zraka) i onemogućilo pomjeranja dojke. Na taj način dobija se oštra i precizna slika i izbjegava se ponavljanje snimanja.
Digitalna mamografija koristi kompjutersku sliku dojke, dobijenu nakon konverzije rentgenskog snimka u digitalnu sliku. Pri tome kompjuterska tehnika posebno dozvoljava proučavanje detalja slike, koji se mogu uvećavati.
Najsavremeniji mamografski uređaj je 3 dimenzionalni tomosintezni mamogram, koji pravi snimke na sličan način kao mamograf, koristeći rendgenske zrake. Tokom snimanja, rentgen cijev pomjera se s desna na lijevo, čime se dobija serija slika iz različitih poprečnih profila dojke, davanjem veoma male doze radijacije.
Primjenom ovog uređaja rizik postavljanja netačne dijagnoze je minimalan.
MR-mamografija (MRM) koristi tehniku magnetne rezonancije uz upotrebu paramagnetskog kontrastnog sredstva. Ova tehnika je naročito korisna u diferencijalnoj dijagnostici recidiva i ožiljnih promjena na dojci, kod multifokalnih ili bilateralnih promjena, u procjeni preoperativnih rezultata kod neoadjuvantne primjene hemoterapije ili zračenja, kao i kod dojki s implantatima, gdje je nativna mamografija insuficijentna.
Prva mamografija preporučuje se u starosnoj dobi iznad 40 godina, tada se tkivo dojke počinje mijenjati, gubi na gustini, što mamografiju čini preciznijom. Dojke sa mnogo gustog, žljezdanog tkiva, što je karakteristično za mlađe žene, su neprikladne za mamografski pregled. Sigurnost dijagnostike je manja pa se kod mlađih žena češće radi ultrazvuk dojki. Sigurnost mamografije je međutim, kod starijih žena visoka, oko 85 %, a u kombinaciji sa ultrazvukom, kao komplementranim pregledom iznosi i do 95%.
Kod nas se uglavnom radi 2D ultrazvučni pregled dojke, u toku koga radiolog ručno pomjera sondu, što oduzima mnogo vremena i zahtijeva i direktnu i momentalnu analizu slike dobijene ultrazvukom od strane radiologa
Add comment