Kasalj je fenomen zastupljen u svim populacijama, a narocčito u populaciji predškolskog uzrasta. Kasalj je zapravo odbrambeni refleks organizma koji nastaje usljed nadražaja receptora – nervnih završetaka kojih ima svuda u disajnim organima. Sluznica zdrijela, grkljana, dušnika, bronhija i bronhijalnih ogranaka sadrži nervne završetke. Kada se u respiratornoj sluznici nađe sekret, čestice prašine, zapaljenje, ili strano tijelo dolazi do kašlja. Kašalj može biti izazvan i promjenama temperature i nekim hemijskim supstancama koje su termolabilne.
Postoji mnogo vrsta i uzroka kašlja kod djece. Dijete može kašljati zbog grebanja u grlu, ali i zbog upale pluća, podjele koje slijede, molim vas uzmite uslovno jer kod jednog djeteta često imamo kombinovanje različitih vrsta kašlja.
Kod djece najčešće srećemo suvi ili nadražajni kašalj. Prouzrokovan je slivanjem sekreta iz nosa niz zadnji zid ždrijela. Kašalj je uporan, dosadan i dokle god curi nos i u njemu ima sadržaja, dijete će da kašlje suvo. Kašalj se pojačava noću zbog slivanja sekreta niz zadnji zid ždrijela, a refleks gutanja u toku spavanja je oslabljen pa se sekret sliva niz grkljan, što nadražuje dijete i dovodi do kašlja. Virusi i bakterije kada napadnu sluznicu grla ogole je i to dovodi do nadražajnog kašlja. Isti se može vidjeti i kod upale plućne maramice, koja je obično udružena sa upalom pluća. Tada se javlja kombinovani suvi kašalj i vlažni produktivni, zajedno.
Strano tijelo kada se nađe u respiratornim putevima dovodi do nadražajnog kašlja, ali tada je klinička slika jako dramatična – dijete ne prestaje da kašlje, otežano i nepravilno diše, a ponekad ima i cijanozu, tj. dijete poplavi. Takvo dijete što hitnije odvesti u bolnicu.
Druga vrsta kašlja je vlažni ili produktivni kašalj. Najčešće se viđa kod zapaljenja pluća i bronhitisa. Ovaj kašalj je uporan, dugotrajan i traje dok se process zapaljenja ne izliječi. Srijeće se i kod manjeg broja djece koja imaju hroničnu bolest pluća (cističnu fibrozu). Praćen je velikom količinom sekreta, zahtijeva posebnu njegu i terapiju uz nadzor pedijatra.
Svirajući kašalj srijećemo kod djece koja imaju astmu, a često je kombinovan sa vlažnim kašljem. Viđa se i kod male djece koja imaju bronhiolitis.
Promukli kašalj javlja se kod zapaljenja larinksa. Kada tjelesna temperature nije visoka dijete dobro izgleda, čuje se hripanje pri udisanju i izdisanju, ali nije opasan. Ako se pak radi o bakterijskoj infekciji larinksa promukao kašalj je praćen lošim aspektom djeteta, koje treba odmah povesti u bolnicu.
Roditelji treba da znaju da većina virusnih infekcija gornjeg respiratornog trakta ne zahtijeva primjenu antibiotika i može da prođe bez njih. Redovna toaleta nosa, ispiranje fiziološkim rastvorom, uklanjanjem sekreta iz nosa, izduvavanjem nosa, inhaliranjem djece na 3% fizioloski rastvor – doprinosi spontanom prolasku infekcije. Unos tečnosti treba povećati, davati med i limun, krećite se sa djecom, ne držite ih u zatvorenom prostoru ako jedu dobro i ako su raspoloženi izvedite ih iz zatvorenog prostora.
Produktivni kašalj, svirajući i uporni kašalj praćen temperaturom se obavezno liječi kod vašeg pedijtra.
Dr Sanja Čizmović, spec. pedijatar
Opšta bolnica Nikšić
Add comment