[heading size=”5”]Postoje dermalni fileri neživotinjskog, životinjskog i sintetskog porijekla. Kadaverični dermalni fileri koriste se samo za tretman pacijenata sa opekotinama. Izbor tipa filera zavisi od lokacije koja će biti popunjavana, dubine promjena, željene dužine trajanja filera i željenog efekta. Goveđi kolagen koristio se kao prvi FDA odobreni dermalni filer sve do ove, 2010. godine ! Kolagen je glavni struk¬turalni sastojak kože i njegovim dodavanjem koža djeluje zategnutije. Bioinžinjeringom stvoren humani kolagen odobren je za primjenu u tretmanima od strane FDA u martu 2003. godine. Do 2010. godine i goveđi (Zyderm I, Zyderm II, Zyplast) i humani kolagen (CosmoDerm I, CosmoDerm II, CosmoPlast) bili su jedini dermalni fileri koji su sadržavali lidokain koji ima funkciju smanjivanja bolnosti injiciranja, kao i smanjivanja stvaranja otoka i modrica inhibicijom aktivacije eozinofila. Svi dermalni kolageni fileri degradiraju se aktivnošću enzima kolagenaza i moraju se držati u frižideru. [/heading]
Nastavak iz prošlog broja
GOVEĐI KOLAGEN
Od svih dermalnih filera, intervencija goveđim kolagenom je najjeftinija. Sve tri vrste goveđeg kolagenog filera sadrže 95% tip I goveđeg kolagena i 5% tip III goveđeg kolagena, a nalaze se u pakovanju od 0,5 do 2 ml. Pošto se radi o proteinu drukčijem od humanog kolagena, obavezna su 2 kožna alergotestiranja koja se sprovode prije intervencije. Generalno, postoji rizik od troprocentne alergijske reakcije. Prvi kožni test treba uraditi najmanje 6 sedmica prije intervencije, a sljedeći 4 sedmice kasnije, tj. dvije sedmice prije početka intervencije.
Zyderm I je odobren od strane FDA 1981. godine, a sadrži 35 mg/ml goveđeg kolagena i 0,3 % lidokaina. Injicira se u površinski epidermis i pogodan je za tretiranje plitkih bora (glabelarne linije mrštenja, bore oko očiju, fine perioralne komisure, plitki ožiljci).
Zyderm II je odobren za upotrebu 1983. godine, sadrži 65mg/ml goveđeg kolagena, a injicira se u površinski derm. Zbog veće koncentracije kolagena ima duži period korekcije, ali ga treba injicirati bez naknadnih korekcija. Indikacije za upotrebu su mu iste kao i za Zyderm I.
Zyplast je odobren za upotrebu 1983. godine. On sadrži 35 mg/ml goveđeg kolagena koji je unakrsno umrežen sa glutaraldehidom, što ga čini dugotrajnijim za korekciju (3-4 mjeseca). Injicira se u srednji derm, bez ponovne mogućnosti korekcije. Rezervisan je za iskusne praktičare.
Pogodan je za korekciju dubljih brazda i bora, naglašavanje vermiliona usana i atroične ožiljke. Injiciranje u glabelarni region nije preporučljivo zbog moguće nekroze.
Alergotestiranje se radi tako da se 0,1 ml Zyderm I kolagena injicira u površinski derm „prednjeg dijela” podlaktice. Test se očitava nakon 48 časova, u smislu pojave crvenila, otoka i svraba. Mogu se uočiti dvije vrste reakcija: 1. nehipersenzitivna reakcija (podlivi, lokalna kožna nekroza, formiranje cisti, niza poput perlica, apscesa, lokalne bakterijske infekcije i herpesne virusne infekcije) i 2. alergijska hipersenzitivna reakcija. Rizik od ovakvih reakcija može se smanjiti prestankom upotrebe antikoagulanata (aspirin, nestreroidni antireumatici, vitamin E, varfarin) bar 10 dana prije početka tretmana. Pacijenti sa anamnezom herpes simpleks labijalisa treba da počnu da uzimaju peroralnu terapiju antiviroticima 2 dana prije intervencije. Rizik od alergije na goveđi kolagen ostaje i nakon dvostrukog alergotestiranja. Ako se javi, reakcija traje 4-24 mjeseca. Preporučuje se upotreba kortikosteroida (topikalnih, intralezionih ili sistemskih), kao i topikalnog takrolimusa i oralnog ciklosporina.
BIOINŽENJERINGOM DOBIJEN HUMANI KOLAGEN
Zbog rizika od nastanka alergijske reakcije na goveđi kolagen, farmaceutske kompanije su otkrile humani derivat kolagena. On ne sadrži goveđi kolagen, tako da prethodna alergo testiranja nisu neophodna. Takođe, nisu zabilježene unakrsne reakcije humanog i goveđeg kolagena, tako da pacijenti alergični na goveđi kolagen mogu biti tretirani humanim kolagenom.
Dermalni ibroblasti bili su posađeni bioinženjeringom na ljudsku kožu i smješteni u trodimenzionalnu mrežu. Ovi ibroblasti sintetizuju kolagen i proteine ekstracelularnog matriksa, koji se kasnije upotrebljavaju kao dermalni fileri. U martu 2003. godine FDA je odobrila upotrebu triju dermalnih filera- CosmoDerm I, CosmoDerm II i CosmoPlast. Ovi dermalni fileri na humanoj osnovi najvjerovatnije imaju najkraće vrijeme do punog efekta u odnosu na sve ostale dermalne filere.
CosmoDerm I sadrži 35 mg/ml bioinženjerskog humanog kolagena distribuiranog u slanom rastvoru fosfatne baze i 0,3% lidokaina. Karakteristike i indikacije su iste kao kod Zyderm-a I.
CosmoDerm II sadrži dva puta više bioinženjerskog humanog kolagena u jednom mililitru zapremine. Karakteristike i indikacije su iste kao i kod Zyderm-a II.
CosmoPlast sadrži iste sastojke kao i CosmoDerm I, ali su proteini kolagena unakrsno vezani sa glutaraldehidom na isti način kao Zyplast. Ova vrsta kolagena ima iste karakteristike i indikacije kao Zyplast.
SVINJSKI KOLAGEN
Posljednji oblik kolagenih dermalnih filera na farmaceutskom tržištu jeste prirodni kolageni fler, derivat
svinjske tetive. Van USA, Evolence se koristi od 2004, a u USA se koristi od druge polovine 2008. i 2009. godine. Iz razloga što je svinjski kolagen vrlo sličan ljudskom, rizik od alergijske reakcije je smanjen i obavljanje alergotestiranja prije početka intervencije nije potrebno.
Evolence se upotrebljava za srednjeduboke i duboke bore. Slično kao i kod svih ostalih kolagenih flera, rezultati su trenutni. Ovaj kolagen je unakrsno vezan za D-ribozu, prirodni šećer. Preporučuje se injiciranje u srednjedubok ili duboki derm. Rezulati traju duže nego pri tretmanu goveđim i humanim kolagenom – oko 6 mjeseci. Nuspojave su vrlo rijetke, a javljaju se u vidu srednjejakog oticanja, crvenila i bola. Alergijske reakcije su ekstremno rijetke. Svinjski kolagen se čuva na sobnoj temperaturi.
VRLO JE VAŽNO ZNATI DA OD KRAJA 2010. GODINE KOLAGENI FILERI VIŠE NIJESU NAMIJENJENI ZA PROIZVODNJU !
Piše: dr Olivera Simić-Kovačević, Spec. dermatovenerolog
Add comment