Piše: prim. dr Gani Karamanaga, spec. pulmolog
–Komplementarna i alternativna medicina (KAM) se odnosi na medicinske sisteme, produkte i praksu koji nisu dio konvencionalne medicine
-Komplementarna medicina: koristi se uz standardnu terapiju
-Alternativna medicina: koristi se umjesto standardne terapije.
U svijetu postoji porast interesovanja za ovu temu. U SAD postoji Nacionalni institut za KAM i 88% nacionalnih centara za karcinome u Americi ima specijaliste za KAM- u kojima se koriste različite metode, imaju licence i iskustvo u višegodišnjim treninzima, a 54% ustanova ima neki KAM program.
Ekonomski efekat KAM-a u Americi je ogroman, mjeri se bilionima dolara, posebno od 1994. G. kada je donijet zakon da biljna medicina i biljni suplementi ne moraju prije prodaje da imaju dozvolu FDA (Food and Drug Administration). Smatra se da zdravstveni radnici treba da poznaju osnove KAM, da bi bolesniku mogli da daju korisne savjete.
Suština- KAM je samopomoć, želja bolesnika da lično doprinese liječenju svoje bolesti.
Komplementarna medicina je dopuna osnovnoj onkološkoj terapiji, vid potpornog tretmana za bolju kontrolu simptoma bolesti, kao i sporednih efekata citostatske terapije.
Mnoge metode koje se kroiste u komplementarnoj medicini potiču iz tradicionalne medicine. Te metode su dokazane kao bezbjedne i korisne za boelsnike. Komplementarna medicina nije specifična za određeni malignitet.
Alternativna medicina se koristi umjesto specifičnog onkološkog liječenja, što predstavlja problem jer odlaže primjenu osnovnih lijekova i smanjuje mogućnost remisije bolesti ili izliječenja
Najčešće nema dokaza o efikasnosti. Nije dokazana dobrobit od visokih doza vitamina C, hrskavice ajkule, hidrazin-sulfata, ekstrakata imele, amigdalina, antineoplastona, itd. Neke supstance i biljke su biološki aktivne i mogu biti štetne.
Barrie R. Cassiletht: Memorial Sloan-Kettering Center New-York, Integrative Medicine Service
Integrativna medicina- nov termin u onkologiji označava kombinaciju najboljeg specifičnog onkološkog liječenja i racionalne, na dokazima zasnovane, dopunske komplementarne terapije. Veliki onkološki centri u SAD su uvrstili integrativnu onkologiju u programe studiranja. Termin je prihvaćen i u Evropi.
Najznačanije tradicionalne medicine su:
-kineska medicina
-indijska medicina
-homeopatija
-naturopatija
Zajedničko im je- rad na unutrašnjim snagama u organizmu da bi se postigla harmonija između uma i tijela.
Tradicionalna kineska medicina
Tradicionalna kineska medicina gleda ljude kao ekosisteme u minijaturi.
Smatra se da bilo koja neravnoteža između suprotnih snaga (toplo-hladno, yin-yang) mijenja životnu energiju i dolazi do bolesti. Na stotine biljnih, životinjskih vrsta i mineralnih preparata je kategorizovano u kineskoj farmakopeji već hiljadama godina. Oko 140 biološki aktivnih sastojaka izolovano je iz biljaka.
Indijska Ayurveda znači život- znanje. U osnovi stare indijske tehnike liječenja je traženje ravnoteže. Primjeri su joga i meditacija, kao i redovna detoksikacija organizma kroz sve prirodne otvore na tijelu.
Homeopatija potiče iz 18. vijeka iz Njemačke. Bazira se na konceptu sličnosti i potenciranja organizma da sam počne proces izliječenja stimulacijom sa veoma razrijeđenim supstancama iz biljaka, minerala ili životinja. Meta-analize nisu dale dokaz o efikasnosti homeoterapije.
Naturopatija se oslanja na prirodni proces ozdravljenja: na biljke, na pravilnu ishranu, relaksaciju i kretanje. Bazira se na vjerovanju da će se tijelo samo oporaviti od bolesti, kada se postigne zdrava unutrašnja ravnoteža.
Makrobiotika je razvija od 1930. Godine u Japanu. U osnovi je vegetarijanska dijeta: zrnevlje, svježe voće, povrće i ponekad riba. Selekcija hrane je dosta rigorozna. Makrobiotika može dovesti do značajnog nutricijskog deficita.
Ortomolekularni tretman je promovisao 1968. G laureat za Nobelovu nagradu Linus Pauling. Tretman obuhvata velike doze vitamina C u infuzijama, megavitamine, bez dokazanog benefita. Upotreba megavitamina je ostala popularna u narodu.
Energetska terapija se bazira na teoriji postojanja energetskih polja oko čovjekovog tijela i vjerovaju da “prenos energije” manuelnom manipulacijom ili aplikacijom elektromagnetskih polja može dovesti do izliječenja, ali za to nema dokaza.
Ni primjena bio-energetsko- magnetnih polja za liječenje glavobolja, tremora, epilepsije, nije dala pozitivne rezultate.
Mišljenja su kontraverzna po pitanju upotrebe bioloških tretmana. Neki tretmani su invazivni i biološki aktivni.
Antineoplaston je razvio Stanislav Burzinski u svojoj klinici u Hauston-u. Njegov sadržaj je: 80% phenylacetat, metabolit amino kiseline phenylalanina.
Hrskavica ajkule počiva na svojstvima antiangiogeneze, ali njen učinak prilikom kliničkih ispitivanja nije dokazan.
Terapija povećanja imuniteta sa subkutanim injekcijama seruma dobijenog iz krvi zdravih davalaca ( razvio je L. Burton na svojoj klinici na Bahamima) , posebno sa mezoteliom nije imala efekta.
Biorezonanca, terapija kiseonikom- ozonom, insulin potencirajuća terapija, su takođe metode čiji efekat nije potvrđen.
Fitoterapija je veoma popularna kod onkoloških bolesnika.
Biljni produkti se smatraju prirodnim, što asocira na “nevinost” i to mišljenje se teško mijenja.
Paralelna upotreba suplemenata (posebno visokih doza antioksidanata ili kompleksnih botaničkih preparata) tokom radioterapije i hemioterapije može biti problematična. Neki preparati fitoterapije mogu smanjiti trombocite praviti interakciju sa kortikosteroidima, anridepresivima, nekim citostaticima, mogu imati aditivan efekat na opoide, itd.
-Iscador- derivat imele je popularan u Evropi i koriste se u mnogim evropskim onkološkim centrima.
-Gljive se koriste u Japanu. Neke su pokazale benefit kod gastrointestinalnih karcionoma u smislu dužeg preživljavanja
-Iz biljaka su izolovani i neki antikancerski agensi: Cammpotecin, Paclitaxel, Vincristine, Idarbicin
-Multidisciplinarni tim eksperata u onkologiji iz Memorial Sloan- Kettering Cancer Center- USA, 2007. g. (torakalni onkolog, radiolog, internista, specij. Integrativne onkologije, nutricionista i biostatičar) su evaluirali podatke o učinku komplementarne terapije u liječenju bolesnika sa karcinomom pluća u dali preporuke za neke metode, na osnovu evidentiranih dokaza i odnosa rizik/dobrobit za bolesnike.
Dodajte komentar