Tokom modernog doba sve više je individua u potrazi za plastičnim hirurzima, dermatolozima, estetičarima koji mogu pomoći u ostvarivanju velikog sna o podmlađenom i ljepšem izgledu.
Koncept ljepote se mijenjao kroz vjekove, kroz različitost kultura i u odnosu na polnu pripadnost. Može se reći da ne postoji objektivni pristup pojmu ljepote – mi ne vjerujemo svojim očima, već vidimo ono u šta vjerujemo! Matematika ljepote lica oslanja se na istu geometrijsku formulu koja vrijedi i za ljepotu oblika violine, doživljaj ljepote pri posmatranju slike „Tajna večera” ili Partenona, na zlatni koeficijent broja P (PHI)! Upravo univerzalnost ljepote krije se u odnosu dužine i širine, odnosno visine (lica, Partenona, violine, razglednice…), čija vrijednost iznosi 1,618033… Ljepota je i u neprimjetnoj asimetriji -dvije strane ljudskog lica odnose se kao brat i sestra, a ne kao blizanci! Magičnih sedam atributa ljepote lica: simetrija lica, visina čela, oblik obrva, veličina očiju i razmak između očiju, oblik nosa, izgled usana i čistoća kože. Lijepo žensko lice treba da je ovalno, sa obrvama u vidu lukova, visokog čela koje je visočije u sredini a niže na bočnim stranama, istaknutih očiju i usana, a neprimjetnog nosa! Savršene usne imaju odnos gornje i donje usne 1,6 a veličina usana treba da odgovara širini rastojanja između zjenica očiju… Lijepo muško lice je četvrtasto, punije, nižeg čela, akcenat nije na očima i usnama, već na pogledu!
Na starenje (kože) lica utiču: fiziološki proces starenja (hronološko starenje, engl. intrinsing aging), linije spavanja, gravitacija, linije ekspresije lica i starenje pod uticajem sunca (engl. photoaging, photodemage). Na licu koje stari vrh nosa okreće se nadolje, usne se „skupljaju”, vide se tamni kolutovi oko očiju, stvaraju se kesice oko donje usne, linija donje vilice postaje manje oštra, vide se dublje bore na glabeli (dijelu čela između obrva) engl. lion wrinkles, sitne bore oko očiju (engl. crew feet), diskoloracija kože lica sa lentigo promjenama (tamne sitne flekice), gubi se zaobljenost i turgor kože (usljed smanjenja količine hijaluronske kisjeline u koži). Mogu se primijetiti bore koje nastaju usljed zauzimanja stalno istog položaja pri spavanju (kod žena – na bradi i obrazima, kod muškaraca – na čelu), gornja usna se povlači ka unutra, u usnu duplju, kapci „padaju” nadolje, tkiva ispod kože takođe se pomjeraju, gube se depoziti masnoće i kolagen pa se gube oštre konture lica, posebno donje vilice i brade. Lice, umjesto obrnutog trougla u mladosti, dobija izgled obrnutog trapeza.
Svi ovi nedostaci očekivano lijepog izgleda, kao i posljedice procesa starenja, decenijama unazad rješavaju se operativnim zahvatima plastične i estetske hirurgije. Današnje vrijeme donosi imperative neinvazivnosti i brzine, što otvara vrata intervencijama iz oblasti estetske dermatologije za korekciju površinskih iregularnosti kontura lica i bora, koje su smanjene rizičnosti, kraćeg vremena oporavka (ili bez njega), a pri tome mnogo jeftinije. Misli se prvenstveno na intervencije botoksom i dermalnim filerima. Treba naglasiti da je termin „dermalni fileri” stari termin za „materijale za punjenje i uvećanje mekog tkiva”, što je termin novijeg datuma.
Botoksom i dermalnim filerima mogu se uspostaviti simetrija lica, oblik obrva, ispraviti nos i oblikovati usne, ali se ne može promijeniti visina čela, veličina očiju, razmak između očiju ili blistavost kože. Mehanizam djelovanja dermalnih filera temelji se na punjenju površnih i dubokih defekata, stimulisanju formiranja novog kolagena (neokolageneza), korekciji volumena, oblikovanju lica i tijela (u USA npr. glutealni fileri i sl. ).
ISTORIJAT UPOTREBE DERMALNIH FILERA
Intervencije dermalnim filerima nisu potpuna novost. Još 1890. godine ljekari su primjenjivali tehniku uzimanja masnoće iz pacijentove nadlaktice i injiciranja u njihova lica. I danas se primjenjuju tehnike istog principa, ali potpuno osavremenjene (čak se i tehnika primjene stem-ćelija bazira na istom teoretskom principu!). Sredinom 1900. korišćen je parain kao filer, dok nije otkriven veliki broj reakcija tipa formiranja granuloma oko stranog tijela. 1940. godine počeo se koristiti visoko prerađeni injektibilni silikon kao dermalni implant sa odličnim kozmetičkim rezultatima visokog potencijala. Posljednjih 25 godina vidna je tehnološka eksplozija upotrebe novih materijala kao dermalnih implanata. Injektibilni goveđi kolagen otkriven je 1970, a odobren od strane FDA 1981. Liposukcija je postala popularna 1970. godine, a kasnih 80-tih prošlog vijeka autologni kolagen koristio se za uvećanje volumena mekih tkiva. Najnovija istraživanja na području dermalnih filera usmjerena su istraživanjima hijaluronske kisjeline, kultura autolognih dermalnih implanata, alogenih produkata i sintetskih derivata. Kontinuirana istraživanja obećavaju pronalaske na polju rekombinovanog humanog kolagena.
Istraživanja Američkog udruženja za plastičnu i estetsku hirurgiju (ASAPS) pokazuju da su injekcije hijaluronske kisjeline na 5-om mjestu najčešće primjenjivanih estetskih procedura u USA.
Po defniciji, dermalni fler je proizvod koji se injicira ili plasira u derm! Postoji podjela na jednofazne (goveđi, svinjski i humani kolagen, hijaluronska kisjelina, čisti polimeri) i dvofazne f lere (Artef ll/Artecoll, Radiesse, Redexis). Oni se razlikuju po hemijskom sastavu i metodu unakrsnog povezivanja. Perfektni dermalni fler ne bi trebalo da bude skup. Trebalo bi da je siguran, bezbolan pri infltraciji, hipoalergen i dugotrajan, predvidljivog i sigurnog rezultata, prirodnog osjećaja u koži, kratkog vremena trajanja intervencije, u obliku spremnom za upotrebu, bez neophodnog vremena oporavka, sa malom rizičnošću od komplikacija.
KOLAGEN
Postoje dermalni fleri neživotinjskog, životinjskog i sintetskog porijekla. Kadaverični dermalni fleri koriste se samo za tretman pacijenata sa opekotinama. Izbor tipa flera zavisi od lokacije koja će biti popunjavana, dubine promjena, željene dužine trajanja flera i željenog efekta.
Goveđi kolagen koristio se kao prvi FDA odobreni dermalni fler sve do ove, 2010. godine! Kolagen je glavni strukturalni sastojak kože i njegovim dodavanjem koža djeluje zategnutije. Bioinžinjeringom stvoren humani kolagen odobren je za primjenu u tretmanima od strane FDA u martu 2003. godine. Do 2010. godine i goveđi (Zyderm I, Zyderm II, Zyplast) i humani kolagen (CosmoDerm I, CosmoDerm II, CosmoPlast) bili su jedini dermalni fleri koji su sadržavali lidokain koji ima funkciju smanjivanja bolnosti injiciranja, kao i smanjivanja stvaranja otoka i modrica inhibicijom aktivacije eozinofla. Svi dermalni kolageni fleri degradiraju se aktivnošću enzima kolagenaza i moraju se držati u frižideru.
VRLO JE VAŽNO ZNATI DA SE OD KRAJA 2010. GODINE KOLAGENI FILERI VIŠE NEĆE PROIZVODITI!
(U narednom izdanju: goveđi, humani i svinjski kolagen)
Piše: dr Olivera Simić-Kovačević, spec. dermatovenerolog
Dodajte komentar