Facelifting

Dr Duško Marković

Specijalizant plastične i estetske hirurgije

Klinički Centar Crne Gore

Član ISAPSa – Međunarodnog udruženja za estetsku plastičnu hirurgiju

Operacija zatezanja lica, lat. Rhytidectomia, je hirurška intervencija kojom zatežemo opušteno tkivo lica i isjecamo višak kože. Danas je to jedna od najčešćih estetskih plastičnih operacija. Po podacima ASAPS (American Society for Aesthetic Plastic Surgery) 2011. godine facelifting je bila  šesta operacija po učestalosti.

Prvi facelifting se vezuje za više hirurga – Holander 1901., Lexer 1906., Miller 1907. itd. Početne tehnike su podrazumijevale samo eksciziju i zatezanje kože, bez disekcije potkožnih struktura. 1920.godine Bettman opisuje klasični rez koji se koristi i danas. Od 1927.godine hirurg Bames primjenjuje tehniku sa potkožnim podminiranjem. Rezultati su bili kratkotrajni i razočaravajući. 1976. godine opisana je prva SMAS tehnika, što osim kože, podrazumijeva manipulaciju kompletnom mišićnofascijalnom strukturom lica. Danas, u upotrebi imamo i endoskopske procedure, sa minimalnim rezovima kože.

U odnosu na dužinu reza faceliftinge dijelimo na one sa kratkom incizijom i one sa klasičnim pristupom tj.dugom incizijom. Na osnovu dubine disekcije facelifitnge dijelimo na subkutani, SMAS (superfitial musculo-aponeurotic system), subfascijalni tj. subSMAS, subperiostalni i kompozitni sa korekcijom m.orbicularis occuli.

U okviru standardne prije operativne pripreme potrebno je istaći neobično veliku važnost regulacije krvnog pritiska i prevencije povraćanja antiemeticima. Naime, skok tenzije i napinjanje radi povraćanja su prepoznati kao glavni faktori u razvoju hematoma. Intervencija se izvodi u lokalnoj, lokalno potenciranoj analgosedaciji te opštoj intravenskoj ili endotrahealnoj anesteziji. Uvijek, bez obzira na izbor anestezije, vrši se infiltracija rastvorom lidokaina i adrenalina radi sprječavanja krvarenja i poslije operativnih hematoma.

Prije operativno planiranje je jako važno. Najveći broj autora preporučuje SMAS tehniku u odosu na subkutanu. Dobro planiran kožni rez i beztenziono šivenje uticaće na izgled ožiljka. Incizija kože se najčešće planira od temporalne regije, sakriveno kosom, preaurikularno  do mastoidne regije ivicom kose. Nakon preparacije i odizanja režnja, pristupa se zatezanju SMASa i to vektorom koji je paralelan pravcu m.zygomaticusa a upravana na pravac nazolabijalne braze. Posebnu pažnju pri preparaciji treba izbjegavanju lezije n.facialisa. Višak SMASa se ili resecira ili plicira. Fiksiranje i šivenje plićih struktura treba činiti tako da one preuzmu tenziju, kako bi se koša sašila potpuno bez tenzije. Neke kolege koriste fibrinski lijepak ili membranu napravljenu od PRFa radi obliteracije mrtvog prostora koji potencijalno može da bude rezervoar za hematom.

Pored klasičnog faceliftinga prisutne su i modifikacije poput temporalnog, midface, mini faceliftinga. Endoskopske procedure, sa portovima u temporalnoj regiji ili sublabijalno sa vestibularne strane gornje usne, uzimaju zamah i pominju se kao sljedeći veliki korak nakon uvođenja SMAS tehnika. Često se hirurška intervencija nadopunjuje neki augmentacionim metodama. Koriste se malarni graftovi ili autologi transplantati vlastitog masnog tkiva. Takođe na raspolaganju su i nehirurške metode poput raznih fillera.

Hematom predstavlja 65% svih komplikacija faceliftinga. Češći je kod muškaraca i hipertoničara. Potrebno je dreniranje hematoma i uklanjanje šavova. Povreda nerava i privremena pareza je druga komplikacija po učestalosti. Većina pareza spontano prolazi. Nekroza kože je najčešće izazvana šivenjem pod tenzijom, pušenjem prije- i perioperativno, neevakuisanim hematomom. Ona zahtijeva hirurški tretman. Od ostalih manje učestalih komplikacija potrebno je pomenuti serom, infekcije, hipertrofični/keloidni ožiljak.