Postoji mnogo tema koje prate stanje hronilnog bola (po definiciji, hronični bol ili bolno stanje je svaki bol koji traje duže od šest mjeseci) i često ih je vrlo teško sve obuhvatiti. Međutim, ovih nekoliko možemo iskoristiti kako bismo počeli priču o onima koji žive sa nekom vrstom hroničnog bola. Bol ipak nije „sve je u tvojoj glavi“ Ljudi sa hroničim bolom se vrlo često posmatraju kao oni koji uveličavaju svoju bol. Iako je tačno da neki ljudi mogu prijaviti bol za svrhu ostvarivanja finansijskih ili ličnih ciljeva, ipak, za ogromnu većinu bol je stvaran i prisutan, nije izmišljen. Problem je u tome što je hronični bol često uzrokovan stvarnim, anatomskim problemima koje je jako teško dijagnostikovati korišćenjem standardizovanog medicinskog testiranja. Karakteristično jeste da je bol isključivo subjektivni znak (koji se može u određenoj mjeri objektivizovati primjenom određenih evaluacionih „skala bola“) koji ne može da se dijagnostikuje kao većina zdravstvenih problema: kao npr. mekotkivna oštećenja primjenom dijagnostičkog ultrazvuka ili nuklearne magnetne rezonance (NMR). Na sreću, danas većina medicinskog osoblja hronični bol posmatra kao ozbiljan dijagnostički znak, koji je kao takav stvaran – zahtijevajući prihvatanje i tretiranje. Hronični bol često dovodi do nedstatka fizičke aktivnosti i stanja poznatog pod terminom „sindrom neupotrebljiovsti“. Ovaj sindrom može itekako negativno uticati na mišićno-koštano-zglobni sistem, kardiovaskularni, respiratorni sistem (i dr. orgnaske sisteme), mentalne, psihološke i emotivne procese u organizmu. Hronični bol često dovodi do problema sa spavanjem i pojave depresije Emocije i misli koje se odnose na hronični bol mogu dovesti do njegovog ublažavanja ili povećanja. Npr. određeni psihološki problemi mogu dovesti do pogoršanja bola, problema sa spavanjem, ponovnog izazivanja bola – subjektino doživljenog sa većim intezitetom. Ovakvo povećanje bola može sa sobom dovesti do pogoršanja problema sa snom. Dakle, određeni broj stvari, među kojima su i pomenute, čine jedan „začarani krug“ unutar kojeg pojedini elementi iniciraju one druge, međusobno nadovezujući se.
Bol je duboko personalan
Svako bol doživljava i izražava individualno, tj. na sebi svojstven način. Čak i kada se radi o dvije osobe sa istim zdravstvenim stanjem, oni osjećaju i izražavaju bol na jedinstveni način, koji zavisi od mnogo faktora. Npr. pomenuto možemo povezati i sa bolom u leđima. Dva pacijenta mogu da imaju sličnu vrstu diskus hernije, pri čemu jedan od njih može subjektivno da prikaže samo blažu nelagodu, dok kod drugog može postojati onesposobljavajući išijadični bol, koji ne reaguje na konvencijalnu terapiju. Takođe, nije neuobičajeno da se nekada i ne otkrije anatomski uzork bola.
Hronični bol često dovodi do usamljenosti
Poslije određenog vremena većina ljudi sa hroničnim bolom počinju da se osjećaju izolovano. Međutim, danas zahvaljujući dostupnosti interneta postoji i bolja mogućnost povezivanja sa onima koji su u sličnoj situaciji i spajanja u grupe unutar kojih mogu uživati podršku.
Hronični bol, ukoliko se ne liječi, negativno utiče na brojne aspekte života osobe: njegov rad, socijalizaciju, obavljanje aktivnosti svakodnevnog život i slično, bol je često praćen psihološkim stanjima, kao što su anksioznost, depresija i gubitak samopouzdanja. Ovakav bol je obično tup, difuzan, počinje postepeno, postojan je i nakon djelovanja nociceptivnog (bolnog) nadražaja, koji se često teško otkriva. Hroničan bol se često tumači kao bolest. Vrijeme početka obično ne možemo jasno definisati, a patološki procesi su često neobjašnjivi. Objektivni znaci koji ga prate su odsutni ili su izmijenjeni. Hroničan bol se često javlja kao posljedica promjena u CNS-u (centralnom nervnom sistemu) i somatosenzornim putevima, hroničan bol ne reaguje često na medikamente i analgetsku terapiju, a osoba sa hroničnim bolom je nerjetko depresivna sa izraženim gubitkom tjelesne težine. Hroničan bol nema uticaj odovjeno na samu osobu, prisustvo ovakve vrste bola obično indirektvno ima uticaja i na članove porodice, osobe u okolinu i sl. Nerijetko je izazvan artritisom, bolovima u leđima ili mišićima, jakim virusnim infekcijama ili bolestima zavisnosti. Ono što je specifično jeste da češće pogađa žene nego muškarce, a najčešća vrsta hroničnog bola je onaj u leđima. Smatra se da se najjači hronični bol javlja u terminalnim fazama kancerogenih oboljenja.
Bojan Kraljević
Spec. primijenjene fizioterapije(BApp, Spec.App)
Dodajte komentar