Uvazena koleginice, Vi ste autor veoma korisne knjige ”Medicus natura”, koja je namijenjena zdravstvenim radnicima i široj populaciji. U njoj je, između ostalog, dat i detaljan osvrt na ulogu antioksidanasa u očuvanju zdravlja. Koji je najvazniji antioksidans koji se stvara u našem organizmu i u kojim ga situacijama naš organizam ne proizvodi u dovoljnoj kolicini?
Najvažniji tkivni antioksidans je glutation, a organizam nije sposoban da ga proizvede pri velikim fizičkim naporima, konzumiranju prepečene i prepržene hrane, kod udisanja izduvnih gasova, konzumiranja duvanskog dima, prilikom prekomjernog sunčanja, kod hroničnih i oboljenja izazvanih mikroorganizmima..
Na koji način je moguće obnoviti njegove rezerve?
Glutation obnavljamo unosom vitamina C, E, A, koenzima Q10, selena, cisteina, vitamina B6, B12, B2, folne kisjeline, cinka, bakra, mangana, alfa i beta lipoinske kiseline, antiocijanidina, karotenoida, polifenola, resveratrola, salvestrola i glutaminske kisjeline.
Koja od navedenih materija je najefikasnija za obnavljanje rezerve glutationa?
Preporuka savremene medicine je da se unose svi neophodni antioksidansi svakodnevno, po šemi koju preporuči ljekar, jer je snaga cjeline svih antioksidanasa moćnija zaštita nego pojedinačni unos čak velikih količina samo jednog vitamina. Antioksidanse unosimo i hranom, ali to je najčešće potpuno nedovoljno jer mnogi ljudi imaju povećane potrebe, naročito pušači, ljudi pod stresom i oni koji žive u velikim gradovima.
Gdje u prirodi možemo naći antioksidanse?
U prirodi biljke proizvode materije koje su se pokazale kao izuzetno moćni antioksidansi u zaštiti ljudskog zdravlja. Tu se ubrajaju: karotenoidi, flavonoidi, borovnica, povrće iz porodice Allium, povrće iz porodice Krstašica, ginko biloba, melatonin, kurkuma, superoksid dizmutaza.
Koji je značaj karotenoida kao antioksidanasa i u kojim biljkama se mogu naći?
Pomenuću pet najvažnijih karotenoida. Likopen, koji se nalazi u lubenici, paradajizu, crvenom grejpfrutu, a inhibiše rast kanceroznih ćelija. Važno je istaći da ga ima više u paradajiz sosu nego u svježem paradajizu. Alfa karotenoida ima najviše u bundevama, šargarepama, kajsijama. Pokazao se kao 10 puta jači od beta karotina u zaštiti kože, očiju, pluća i jetre. Beta karotin smanjuje rizik od kardiovaskularnih bolesti, prevenira kancer, aterosklerozu, a prirodni izvori su: šargarepa, dinja, kajsija, brokoli, breskva… Lutein možemo naći u spanaću, kelju, karfiolu. Zeaksantina ima u jarko zelenom povrću a kriposkantina u mango voću.
Koji je značaj flavonoida kao antioksidanasa i koje biljke ih sadrže?
Mnogobrojne studije su pokazale da neki flavonoidi imaju veću antioksidativnu sposobnost nego vitamini C i E. Npr. oligomerni proantocijanidin iz crvenog grožđa ima 1000 puta veću moć od vitamina E u inhibisanju oksidacije humanog LDL-a (loš holesterol). Katehini inhibišu rast bakterije staphyloccocus aureus-a rezistentnog na klasične antibiotike, a izvori su zeleni čaj i grožđe. Resveratrol se pokazao posebno efikasnim u inhibiciji stvaranja krvnih ugrušaka, a nalazi se u sjemenkama i ljusci crvenog grožđa.
Značaj izoflavona kao antioksidanasa i biljke u kojima ih ima?
Nalaze se u soji i ostalim mahunarkama (pasulj, boranjia, grašak). U organizmu se konvertuju u fitoestrogene (biljne estrogene), hormonolike supstance koje se kače na receptore koji su predviđeni za hormone, i na taj način sprečavaju da se vežu sopstveni humani hormoni. Na ovaj način fitoestrogeni iz soje sprečavaju pogubno djelovanje estrogena na hormon zavisne tumore. Soja i sojini preparati su poznati kao terapijsko sredstvo za sprečavanje valunga kod žena u menopauzi, a kod mladih žena ublažavaju PMS.
Značaj borovnice kao prirodnog antioksidansa?
Borovnica sadrži antocijanozide, za koje je dokazano da daju elastičnost krvnim sudovima štiteći organizam od kardiovaskularnih komplikacija. Moćno je sredstvo protiv makularne degeneracije i sljepila.
Hiljadama godina se bijeli luk koristi kao kulinarsko i izuzetno terapijsko sredstvo za liječenje skoro svih bolesti. Koje su to hranljive materije u njemu značajne za ljudsko zdravlje?
Bijeli luk je prava Mendeljejeva tablica u malom. Najznačajniji od svih su sumpor i selen. Korisna svojstva bijelog luka potiču od više od sto jedinjenja sumpora koja se nalazi u njemu. Najvažnije je ALLIN koji se u organizmu pretvara u ALICIN, koji daje tako karakterističan miris bijelom luku, koji se eliminiše preko kože i respiratornog trakta, pa ima neprijatan miris za okolinu. Posjeduje baktericidnu moć na gram pozitivne i gram negativne bakterije, ima antikancerozno dejstvo, sprečava nastanak krvnih ugrušaka i prevenira srčani napad i moždani udar.
Kod kojih oboljenja i stanja se preporučuje Ginko biloba?
Ginko se preporučuje kod svih boesti koje su vezane za slab dotok krvi, a to su: dijabetes, ateroskleroza, impotencija, loša koncentracija, slabo pamćenje, trnjenje u nogama i rukama, zuanje u ušima, slab sluh, klaudikacije, ”pušačka” noga, vtoglavice, glavobolja… Bolje je upotrebljavati standardizovane ekstrakte, jer čajevi od svježih listova mogu izazvati alergiju.
Add comment