Kada je riječ o čestoj tuči između roditelja, kao disfunkcionalnijem i po zdravlje i bezbjednost rizičnijem obliku malignog roditeljskog odnosa, rezultati pokazuju da je 11.3% zavisnika bilo izloženo ovakvom vidu nasilja, dok je taj procenat u kontrolnoj grupi znatno niži 2.1%. Može se pretpostaviti da je u porodicama ispitanika, koji su se opredijelili za tvrdnju „neodlučan sam”, takođe bilo prisutno roditeljsko nasilje, ali vjerovatno u manjoj mjeri. Ako uzmemo u obzir ispitanike koji su se opredijelili i za ovu opciju, može se konstatovati da je 18.5% zavisnika tokom odrastanja, bilo izloženo tuči roditelja, dok je taj procenat u kontrolnoj grupi znatno niži 3.5%. Jedna četvrtina zavisnika (25%) često je dobijala batine tokom odrastanja, dok je taj procenat u kontrolnoj grupi trostruko niži 7.4%.
U porodicama zavisnika od droga očevi su naročito skloni prekomjernom konzumiranju alkohola (32.8%), dok je taj procenat u kontrolnoj grupi više nego petostruko niži (5.8%). Djeca iz alkoholičarskih porodica često su žrtve zlostavljanja, zanemarivanja i drugih porodičnih problema, zbog čega su ona podložnija zloupotrebi droga, kao obliku nošenja sa stresom i “samoliječenja”. Kada je riječ o konzumiranju droga među siblinzima ispitanika, istraživanje je pokazalo da su siblinzi zavisnika u odnosu na siblinge učesnika kontrolne grupe, u osmostruko većem riziku da se okrenu drogama (8.8% vs. 1.1%). Mlađi siblinzi često vide starije kao nekoga na koga treba da se ugledaju i ko predstavlja primjer za njih, pa kada stariji siblinzi zloupotrebljavaju droge, mlađa braća i sestre mogu preuzeti ovaj model ponašanja, prije svega iz osjećanja lojalnosti.
Mnoga inostrana istraživanja su pokazala da je u porodicama zavisnika od droga prisutna visoka incidenca ranih gubitaka, vezanih za smrt ćlana porodice, što potvrđuje i naše istraživanje. Naime, 36.1% ispitanih crnogorskih zavisnika je izgubilo oca, 13.9% majku, 12% siblinga. Do 15 godine oca je izgubilo njih 51.5%, majku 25%, siblinga 33.3%. Rani gubici do 15 godine su znatno ređi među učesnicima kontrolne grupe: oca je izgubilo 16.7%, majku 16.7%, siblinga 0%. Očevi imaju naročito važnu ulogu u periodu adolescencije, jer najčešće predstavljaju autoritet, te na efikasniji način od majke uspijevaju da postave djeci granice i kanališu načine ponašanja karakteristične za adolescente. To se uglavnom odnosi na poštovanje pravila, socijalno ponašanje, korišćenje droga, alkohola i cigareta, organizovanje slobodnog vremena, školskih obaveza i aktivnosti.
Pokušaji suicida članova porodice i/ili njihovo izvršenje znatno je učestalija pojava među zavisnicima od droga, nego među učesnicima kontrolne grupe (24.9% vs. 4.8%).
Kada je u pitanju roditeljski nadzor u kontekstu primarne prevencije od zloupotrebe droga, važno je istaći da su roditelji zavisnika u poređenju sa roditeljima učesnika kontrolne grupe, u značajno manjoj mjeri bili upoznati sa njihovim društvom tokom odrastanja (66.1% vs. 80.9%). Alarmantan je podatak da 60.7% roditelja zavisnika, nije bilo informisano o tome gdje im djeca provode slobodno vrijeme u večernjim satima, dok je taj procenat u kontrolnoj grupi trostruko niži 19.1%. Samo je 26% roditelja ispitanih zavisnika razgovaralo sa djecom tokom odrastanja o negativnim posljedicama korišćenja droga, dok dobijeni podatak u kontrolnoj grupi iznosi 31.7%.
Neki inostrani autori istakli su čvrstu povezanost između nedostatka akademskog interesovanja, odnosno niskog školskog uspjeha i bježanja iz škole sa uključenošću djeteta u vršnjačko društvo koje konzumira droge. Dobijeni rezultati u našem istraživanju ukazuju na značajne korelacije između niskih akademskih postignuća i zloupotrebe droga. Najveći broj zavisnika ima završenu srednju školu (56,5%), zatim osnovnu (10,7%), fakultet (6,5%), višu (5,4%), dok je 20% ispitanika napustilo školu ili bilo izbačeno iz nje, što je alarmantan podatak. Najveći procenat ispitanih zavisnika od droga poslednji razred svog školovanja završio sa dobrim uspjehom (38,1%), dok je najmanje bilo odličnih (0,6%).
Više od polovine zavisnika potiče iz porodica u kojima su se praktikovali zajednički ručkovi (69%) i čiji su članovi voljeli da provode slobodno vrijeme zajedno (63.1%). Kada ove rezultate uporedimo sa onim dobijenim ispitivanjem kontrolne grupe, može se vidjeti da su česti zajednički ručkovi i zajedničko organizovanje slobodnog vremena, (bili) učestaliji među porodicama iz kojih se nisu regrutovali zavisnici od droga (91%; 80.3%)
Najveći broj zavisnika prvi put je probao drogu prije navršene 26 godine života. Do 15 godine droge je probalo 43.5% ispitanika, a u periodu od 16 do 25 godine života njih 49.4%, dok je eksperimentisanje sa drogama rjetkost posle navršene 26 godine života (7.1%). Zavisnici u najmanjem procentu opažaju porodične okolnosti kao značajan faktor u genezi njihove bolesti zavisnosti. Naime, oni su kao najvažniji faktor istakli radoznalost (45.9%), zatim vršnjačko društvo (27.2%), potom lične probleme (14.8%) a tek onda porodične okolnosti (9.1%).
Add comment