Uzroke neutropenije, po riječima dr Popović, predstavljaju smanjenje proizvodnje, periferna destrukcija, i nakupljanje neutrofila na periferiji (prolazna neutropenija). Smanjena proizvodnja neutrofila javlja se, svakako, usljed primjene određenih ljekova – u prvom redu citostatika, ali i nekih antibiotika, diuretika, antitiroidnih ljekova, analgetika… Objašnjavajući način funkcion-isanja ljekova koji dovode do pada parametara u krvnoj slici, autorka ovog izlaganja posebno je istakla benefit primjene rekom-binantnog stimulišućeg faktora granulocitopoeze. Princip djelovanja ovog citokina zasniva se na podsticanju progenitorskih ćelija hematopoeze na nivou koštane srži, ali i u perifernoj krvi.
– Potencijalni benefit korišćenja faktora stimulacije granulocitne loze iz perspektive pacijenta je skraćeno trajanje neutropenije koje dovodi do manje komplikacije same neutro-penije, čini kvalitet života pacijenta znatno boljim, značajno smanjuje muskuloskeletni bol, noćno znojenje, skraćenje hospitalizacije i takvi pacijenti su psihofizički mnogo stabilniji i spremniji da se nose sa bolešću i njenim komplikacijama – navodi ona.
Liječenje anemije indukovane hemioterapijom
Liječenje anemije predstavlja još jedan u nizu zadataka koji stoje pred ljekarom koji prati onkološkog pacijenta na hemiot-erapijskom liječenju. Multifaktorski uslovljene, one, po riječima dr Jadranke Lakićević, ne samo što negativno utiču na kvalitet života oboljelih od maligniteta nego uzrokuju i hipoksiju, koja vodi do hemio- i radiorezistencije tumora, sa jedne strane, a sa druge, do deficijentne apoptoze i angiogeneze, što dovodi do progresije bolesti i negativnog uticaja na prognozu i preživljavanje. Korekcija anemije determinisana je njenim uzrokom, a često zahtijeva i transfuzije, koje su povezane sa brojnim nepogodnos-tima – akutnim i odloženim. S tim u vezi, dr Milan Sorat, sa Klinike za onkologiju i radioterapiju, govorio je o liječenju anemije indukovanom hemioterapijom, lijekovima koji indukuju eritrocitopoezu – eritropoetinima.
Ukazujući na standarde po kojima normalna oksi-genacija organizma treba da bude viša ili jednaka od 11 grama po decilitru, te da blaga anemija ima granice 9,5 do 10,9 g/dl, umjerena 8-9.5, teška od 6.5-7.9, a životno ugrožavajuća ima manje vrijednosti od ovih, dr Sorat je naveo da kod osoba sa malig-nitetom postoji visoka prevalencija ove pojave, bez obzira na lokalizaciju maligne bolesti. Anemije kod njih nastaju kao produkt uticaja rasta tumora, njegove infiltracije u koštanu srž, oštećenja bubrega, poremećaja metabolizma gvožđa i vitamina, a najbitinji faktor je mijelosupresivno dejstvo hemio- i/ili radioterapije. Ona dovodi do smanjenja kognitivnih funkcija i depresije, tahikardije i opšte slabosti, umora i slabljenja srčane funkcije, može imati efekte na zdravlje kože, smanjenu perfuziju i poremećaj funkcije bubrega, a može izazvati imunodeficijenciju. – Iz perspektive bolesnika, on ima opštu slabost, malaksalost i umor, što za njih predstavlja veći problem nego sama bol koju mi kao ljekari smatramo da je na prvom mjestu remećenja kvaliteta života. Neki naučnici su dokazali da hipoksija izazvana anemijom dovodi do hemio- i radiorezistencije i genetske nestabilnosti tumora, usljed čega dolazi do izostanka apoptoze, ali i povećanja angio-geneze i brze progresije bolesti – objasnio je dr Sorat.
Poseban problem predstavlja nedovoljno prepoznata potreba za liječenjem anemije. Prema podacima iz istraživanja koja su tokom 2004. godine obavljena u 24 zemlje Evrope, na uzorku od oko 15.000 pacijenata, a na koje se pozvao dr Sorat, ustanovljeno je da čak 61 % i više malignih pacijenata nije liječeno od anemije. 15% je liječeno transfuzijama, oko 6.5% gvožđem, a eritropoetinom 17.4%. – Oko 2/3 zemalja nema adekvatnu transfuziju, pa se često primjenjuju nekompatibilne doze krvi. 13 miliona doza krvi nije testirano na HIV, HCV i HBV viruse, a problem je i nedostatak krvi u svijetu – oko 7 miliona litara krvi. Kao osnovni nedostatak terapije transfuzijom on ističe to što njome nije dugotrajno riješen anemijski sindrom, tako da se pokazuje potreba za traženjem terapije koja dugotrajno rešava problem anemije uz manje rizika i neželjenih efekata. – Primjena eritropoetina kao jednog od vidova liječenja predstavlja lagani i trajni porast hemoglobina kod onkoloških pacijenata – kaže dr Sorat.
Eritropoetin, kao hormon glikoproteinske strukture koji stimuliše eritrocitnu proliferaciju i maturaciju, a smatra se standardom njege. Od 1993. kada se krenulo sa primjenom ovog vida terapije, studije su dokazale njegov značajan uticaj na povećanje kvaliteta života pacijenta i smanjenje potrebe za transfuzijom krvi kod više od 90% bolesnika.
Tretman pacijenata sa koštanim metastazama
„Odabir bisfosfonata za tretman pacijenata sa koštanim metastazama, bila je još jedna od tema ovog skupa, 0 kojoj je govorila prim. dr Jadranka Lakićević. – Koštane metastaze predstavljaju katastrofalne komplikacije ne samo zbog bola koji uzrokuju, preloma nakon trivijalnih povreda, kompresivnih sindroma kičmene moždine i hipokalcemije, nego zato što ukazuju da je maligna bolest neizlječiva – navela je ona. Najčešće se javlja kod multiplog mijeloma (70-95%), nešto rjeđe kod karcinoma dojke i prostate (65-75%) i karcinoma pluća (30-40%), a od komplikacija se najčešće prezentuju kao bol, patološke frakture i hiperkalcemija.
Add comment