Internet je najveće tržište informacija na svijetu. U savremenom društvu prava informacija je najvažniji činilac uspješnosti u bilo kojem segmentu života (biznis, zdravlje, obrazovanje, razonoda, sport, vaspitanje djece…).
O njegovoj opasnosti po zdravlje čovjeka još uvijek se vode debate. Mnogi korisnici ga upotrebljavaju bez ikakvih štetnih posljedica. Za njih je to način komunikacije, nešto čime se oni povremeno bave. Za druge, on postaje zamjena za realne životne odnose, postaje životna „opsesija”. U toj fazi internet prestaje da bude „korisna stvar” i postaje objekat bolesne zavisnosti.
Zavisnost od interneta je impulsima kontrolisano oboljenje koje ne uključuje korišćenje opijatskih droga, i veoma je slično patološkom kockanju. Zavisnost od interneta često se upoređuje sa zavisnošću od marihuane, jer isto kao i ona, internet ima psihostimulativno dejstvo na čovjeka.
DIJAGNOSTIKOVANJE ZAVISNOSTI OD INTERNETA
Da bi ovaj poremećaj bio dijagnostikovan u bilo kom trenutku u toku dvanaest mjeseci moraju biti prisutna tri ili više kriterijuma zavisnosti, propisana od strane Američkog udruženja psihijatara1.
1. Tolerancija: Ovo se odnosi na potrebu za povećanjem količine vremena provedenog u upotrebi interneta da bi se postiglo zadovoljstvo.
2. Dva ili više simptoma povlačenja u roku od jednog dana do mjesec dana smanjenja upotrebe interneta ili njegovog prestanka korišćenja. Ova povlačenja moraju da izazovu neprijatnost ili da naruše društvene, lične ili profesionalne odnose. Javlja se psihomotorna uznemirenost, odnosno drhtanje, tremor, anksioznost, opsesivno razmišljanje o tome šta se dešava na internetu, javljaju se fantazije ili snovi o internetu. Često se kod takvih osoba mogu primijetiti dobrovoljno ili prisilno kuckanje (pokreti prstima kao pri kucanju po tastaturi).
3. Ublažavanje ili nestajanje simptoma povlačenja svaki put kad se koristi internet.
4. Dugotrajnija upotreba ovog medija nego što je prvobitno bilo planirano.
5. Značajna količina vremena provodi se u aktivnostima vezanim za besciljno pretraživanje interneta (npr. čitanje internet knjiga, isprobavanje novih brovsera, istraživanje internet prodavnica itd.).
6. Odustajanje od važnih socijalnih, profesionalnih, ili rekreativnih aktivnosti ili smanjena aktivnost. Zbog prekomjerne upotrebe interneta pojedinac rizikuje gubitak značajnih kontakata, posla, obrazovnih prilika. Vidne karakteristike ličnosti zavisnika jesu: osjećaj nemira i razdražljivosti pri pokušaju da se smanji ili zaustavi korišćenje interneta. Drugi je da se internet koristi kao način da se pobjegne od problema ili razrješenja osjećanja bespomoćnosti, krivice, anksioznosti ili depresije. Treća karakteristika je da korisnik prikriva ili laže članove porodice ili prijatelje o količini vremena provedenog na internetu. Četvrta karakteristika je da se korisnik vraća korišćenju interneta u velikoj mjeri uprkos prekidima korišćenja od nekoliko dana. Pored one opšte zavisnosti od interneta i zavisne potrebe za informisanjem ili za poštom, zavisnost od interneta ima i podgrupe koje su specifičnije i podrazumijevaju ispreplitanost raznih kognitivnih, bihejvioralnih i psihodinamskih faktora u samom uzroku nastajanja.
SOBA ZA RAZGOVOR / VIRTUELNA SOBA / DRUŠTVENE MREŽE
Neki ljudi razviju emocionalnu povezanost sa prijateljima koje steknu onlajn aktivnostima. Korisnici interneta uživaju u pomisli da mogu da upoznaju i vide druge korisnike, da se druže i razmjenjuju ideje kroz chat room[ ili virtual communities. Te zajednice omogućavaju korisniku da pobjegne od realnosti i potraži nove načine da zadovolji svoje emocionalne i psihološke potrebe, koje su veoma intimne a manje opasne nego realne životne veze. Takođe, neki od zavisnika od upotrebe interneta kreiraju različite ličnosti na netu, gdje imaju mogućnost da mijenjaju svoj identitet i predstavljaju se onako kako to njima najviše odgovara. Nerijetko se pretvaraju da su neko drugi. Zavisnik obično prikriva svoju starost, zanimanje, izgled… Osobe koje su usamljene i nesigurne u realnom životu iskorišćavaju ovakav oblik komunikacije da bi ispraznile svoja najdublja osjećanja, najintimnije želje, fantazije, najstrožije čuvane tajne. Sve ovo dovodi zavisnika do iluzije o intimnosti i kada realnost razotkrije nepostojanje brige i ljubavi od strane pripadnika „zajednice” zavisnik doživljava realno razočarenje, bol i tugu. Najopasniji rizik pri kreaciji ovakvih života predstavljaju osobe koje pate od niskog stepena samopoštovanja, osjećaja neadekvatnosti i straha od osude drugih. Takav negativni samostalni koncept dovodi do uznemirenosti pa i do kliničkih problema depresije. Neki korisnici smatraju da je kibernetska veza najbolja moguća veza. Izgovor je: ako ti se ne svidi ili kad prestane da ti se sviđa, samo izađeš iz sobe i kasnije probaš sa nekim drugim. Ova podgrupa zavisnosti naziva se Cyber-Relationship Addiction- zavisnost od virtuelnih prijateljstava.
Iako umnogome slične virtuelnim sobama, društvene mreže za osnovnu karakteristiku imaju to da se virtuelna komunikacija obavlja sa osobama sa kojim se zavisnik poznaje na različite načine. Neki su dio familije, prijatelji iz djetinjstva, društvo sa školovanja, medijski eksponirane ličnosti… Ne treba dozvoliti da to što se zavisnik prekomjerno druži sa „poznatim” ljudima utiče na neprepoznavanje simptoma i dijagnostikovanje zavisnosti.
Add comment