BEOGRAD – Okrugli sto “Psihijatrijski pacijenti – između zakona i prakse”, koji su u Beogradu organizovali i zajedničkim aktivnostima proveli Ministarstvo Zdravlja i Misija OEBS u Srbiji, bio je posvećen reformama na polju psihijatrije.
Cilj aktivnosti je bio upoznavanje stručne javnosti sa Zakonom o zaštiti pacijenata sa mentalnim smetnjama (2013), kao i Pravilnikom za primjenu fizičkog sputavanja i izolacije u psihijatrijskim ustanovama.
Otvarajući okrugli sto, državni sekretar u Ministarstvu zdravlja prof. dr Berislav Vekić ocijenio je da je od maja 2013, kad je počela primjena ovog zakona, dosta urađeno u ovoj oblasti i da će reforma psihijatrijskih ustanova u zdravstvenoj mreži biti jedan od izazova, istakavši značaj zajedničke aktivnosti Ministarstva zdravlja i OEBS-a.
On je rekao da reforma mora da se sprovede u skladu sa smjernicama Strategije o zaštiti mentalnog zdravlja iz 2007, kojima je predviđeno smanjenje broja kreveta u psihijatrijskim ustanovama za deset odsto na godišnjem nivou, uz postepeno prebacivanje ovih pacijenata iz institucija u zajednicu.
Dr Vekić je iznio podatak da Srbija trenutno ima 55 zdravstvenih ustanova u oblasti psihijatrije, sa oko 5.500 kreveta, u kojima radi 947 psihijatara i neuropsihijatara i 2.200 medicinskih sestara i tehničara, a da je u 2013. na bolničkom liječenju bilo nešto više od 6.000 pacijenata.
Državni sekretar u Ministarstvu zdravlja podsjetio je da su 2004, 2007. i 2011. imali kontrole Evropske komisije, koja je iznijela niz primjedaba na uslove smještaja u psihijatrijskim ustanovama i da su aktivnosti u posljednje dvije godine, koliko traje projekat, usmjerene na otklanjanje svih negativnih stvari koje su uočene tokom obilaska specijalnih psihijatrijskih bolnica „Dr Laza Lazarević“, „Kovin“ i „Gornja Toponica“.
On je posebno naglasio uvođenje individualnog plana liječenja ovih pacijenata, kao i značaj popravljanja uslova života psihijatrijskih pacijenata u bolnicama.
– Bolja resocijalizacija pacijenata, popravljanje opštih uslova u psihijatrijskim institucijama i usaglašavanje određenih zakona važno je i zbog puta ka Evropi, kazao je dr Vekić.
Ministarstvo zdravlja je formiralo radnu grupu koja je radila na izradi edukativnog materijala sa pravima koja imaju hospitalizovani psihijatrijski pacijenti, uniformnih obrazaca u toku i za vrijeme hospitalizacije, kao i izradi kućnog reda u psihijatrijskim ustanovama i odjeljenjima u okviru KC i opštih bolnica.
Usljed deficita specijalista dječje psihijatrije Ministarstvo zdravlja je ove godine odobrilo i volonterske specijalizacije iz ove oblasti.
Vekić je ukazao i na to da je u budućnosti potrebno više raditi i sarađivati sa Ministarstvom rada, zapošljavanja, boračkih i socijalnih pitanja oko resocijalizacije i reintegracije ovih pacijenata. Istaknut je i značaj veće kontrole pacijenata koji su fizički sputavani ili se nalaze u izolaciji, kao i vremensko ograničenje trajanja sputavanja i izolacije.
Državni sekretar u Ministarstvu pravde Biljana Pavlović istakla je da psihijatrijski stručnjaci moraju da sarađuju sa parničnim i vanparničnim sudovima, ali i u krivici pri izricanju mjera bezbjednosti kod djela koja su počinili psihijatrijski bolesnici, koja se ne mogu nazvati krivičnim djelima jer oni nisu uračunljivi.
– Postoji i kategorija psihijatrijskih bolesnika sa bitno smanjenom uračunljivošću, a ima i onih koji su se razboljeli u toku izdržavanja kazne, koji se smještaju u specijalnu bolnicu u Centralnom zatvoru u Beogradu, rekla je Pavlović i naglasila da su to najvažnija pitanja koja povezuju ministarstva zdravlja i pravde, bez čije saradnje se ne može doći do pozitivnih rezultata.
Zamjenik šefa Misije OEBS-a u Srbiji Majkl Ujehara kazao je da je poboljšanje saradnje sudova i psihijatrijskih ustanova ključni uslov da se zaštite osnovna ljudska prava osoba sa mentalnim smetnjama, a ta prava su da ne budu izloženi mučenju i nečovječnom ili ponižavajućem postupanju i pravo na slobodu i sigurnost.
Zaključak ovog skupa je da je donošenjem Zakona o zaštiti osoba sa mentalnim smetnjama, Srbija učinila veliki korak u obezbjeđivanju ljudskih prava ove kategorije stanovništva, ali da je u njegovoj primjeni potrebna bolja saradnja sudova i psihijatrijskih ustanova.
Dodajte komentar