Dr Brankica Dupanović, mr sci
Spec. infektivnih bolesti, subspecijalista kliničke farmakologije
Klinički centar Crne Gore
Alfa-lipoinska kiselina ili tioktinska kiselina (ALK) je lijek za koji je u proteklih petnaestak godina uočeno da je praktično lijek izbora za liječenje dijabetične neuropatije. ALK je najjači tjelesni antioksidans, sprječava oštećenje nerava od agresivnih reaktivnih jedinjenja kiseonika. Podržava regeneraciju nerava i normalizuje poremećeni prenos stimulusa kao okidač za osjećaj i bol. Ona ima jasan metabolički efekat, efekat na mikrocirkulaciju, jasan antiinflamatorni efekat, kao i direktno dejstvo na periferne nerve. Navedena dejstva djeluju sinergistično i kompleksno u lancu patofizioloških zbivanja kod dijabetične polineuropatije i objašnjavaju zapaženi povoljni efekat koji ALK ima na simptome ove bolesti. Jasno pozitivna dejstva ovog lijeka su potvrđena i u dvostruko slijepim randomizovanim kliničkim studijama, usljed čega je terapija ALK danas opšte prihvaćeni način liječenja dijabetične neuropatije širom svijeta.
U jeku pandemije korona virusom veliki akcenat se stavlja na primjenu vitaminske i suportivne terapije kod pacijenata inficiranih COVID-om 19.
Da alfa-lipoinska kiselina ima primjenu i u infekciji novim SARS-CoV-2 virusom dokazuje i to da je u nekim zemljama uključena u protokole liječenja pacijenata sa lakšom kliničkom slikom.
ALK, kao oksidant, redukuje sistemski inflamatorni odgovor kod starijih osoba, hipertoničara, dijabetičara, onkoloških i drugih bolesnika.
- Zaštitni efekat ALK kod kritično bolesnih od COVID-19 je objašnjen putem više principa djelovanja:
- poboljšava virusom indukovanu disfunkciju organa direktnim uklanjanjem slobodnih radikala (ROS),
- jakim anti-inflamatornim odgovorom jer smanjuje inflamatorne citokine kod teško oboljelih,
- poboljšava intracelularni nivo glutationa(GSH) i normalizuje oksidativni stres,
- Kod osoba sa COVID-om je primijećen manjak enzima glukoza-6-fosfat dehidrogenaze – jedan od enzima koji održava nivo glutationa u crvenim krvnim zrncima i pomaže im u protekciji od oksidativnog oštećenja. Dodatkom ALK se povećava nivo G6PD, a samim tim i otpornost ćelija na Corona virus.
Svim ovim djelovanjem može se objasniti i povoljni uticaj kod jednog od čestih simptoma u kovid infekciji. Kod kovid pozitivnih pacijenata često dolazi i do gubitka čula mirisa i ukusa. Oboljeli od korona virusa koji imaju ovaj simptom ne mogu da osjete razliku između gorkog i slatkog. Stručnjaci sumnjaju da se ovo dešava jer virus napada nervne ćelije koje su direktno povezane sa osjećajem za miris i ukus. Upala je reakcija tijela na oštećenje i rezultira oslobađanjem hemikalija koje uništavaju tkivo . Kada je ova upala jaka, druge ćelije u blizini počinju da se oštećuju. Smatra se da je to povezano sa drugom fazom u kojoj su olfaktorni neuroni oštećeni. Oporavak mirisa je mnogo sporiji, jer olfaktornim neuronima treba vremena da se regenerišu snabdijevanjem matičnih ćelija unutar sluznice nosa. Za oporavak neurona svakakao povoljno dejstvo ima jak oksidans kakav je alfa lipoinska kiselina.
Ostaje da vrijeme i studije pokažu mjesto za primjenu alfa lipoinske kiseline kod kovid infekcije, ali svakako efekat ovog molekula će biti jedna od tema istraživača.
1 -Ming Zhong et al. A Randomized, Single-blind, Group sequential, Active-controlled Study to evaluate the clinical efficacy and safety of α-Lipoic acid for critically ill patients with coronavirus disease 2019
2 -Yi-Hsuan Wu et al. Glucose-6-Phosphate DehydrogenaseDeficiency Enhances HumanCoronavirus 229E Infection
3 -Lei Zhanget al. Potential interventions for novel coronavirus in China: Asystematicreview
Dodajte komentar