Od aktivnosti koje su u Crnoj Gori preduzete dr Lo Fo Vong je istakao Sporazum o saradnji sa Svjetskom zdravstvenom organizacijom, čime je, po njegovoj ocjeni, uspostavljen međusektorski mehanizam koordinacije – NIKRA. On je naveo i da je Nacrt nacionalne strategije AMR dostavljen na odobravanje, a predlaže i učešće na sastancima Evropske unije, kao i obilježavanje Evropskog dana podizanja svijesti o upotrebi antibiotika.
Najveća potrošnja antibiotika u Evropi, evidentna je upravo u Crnoj Gori. Upozoravajući na ovu činjenicu, dr Majda Šahman-Zaimović, predstavnica Crnogorske agencije za ljekove i medicinska sredstva, najavila je i da će sve laboratorijske službe u Crnoj Gori biti u obavezi da novoj referentoj laboratoriji za praćenje rezistencije, koja će raditi u skladu sa preporukama Evropskog centra za kontrolu i prevenciju bolesti, šalju podatke o osjetljivosti bakterijskih sojeva. Za ovo će, svakako, biti utvrđena regulativa.
Koliko poznajemo prirodu antibiotika?
U ime Nacionalne interdisciplinarne komisije za kontrolu rezistencije na antibiotike (NIKRA), predstavnica tog tijela doc. dr GordanaMijović, objasnila je na Konferenciji da će rezultati praćenja rezistencije omogućiti uočavanje kretanja ove pojave, otkrivanje moguće novih mehanizama njenog funkcionisanja, pravovremeno suzbijanje raširenih sojeva, korelaciju između nivoa rezistencije bakterija na antibiotike, potrošnje antibiotika, pisanje smjernica o racionalnoj primjeni, praćenje učinka i intervencije u kontroli širenja rezistentnih bakterija, kao i razvojnih podataka o nivou rezistencije. Ovdje je od posebnog značaja koordinirani rad aktera društva, edukacija zdravstvenih radnika i opšte populacije, kontrola bolničkih infekcija, sprovođenje nove strategije, unapređenje informacionih tehnologija, preduzimanje preventivnih mjera i međunarodna saradnja, posebno sa Svjetskom zdravstvenom organizacijom. Važne oslonce na normativnom planu predstavljaju i Akcioni plan Evropske komisije i Evropski strateški plan o rezistenciji na antibiotike.
Kada je riječ o viđenju ovog problema iz domena primarne zdravstvene zaštite, dr Ana Ivanović, predstavnica Podgoričkog doma zdravlja, ukazala je na problem tretmana respiratornih infekcija kod djece. Budući da oko 40% tih slučajeva biva opisano kao virusna infekcija, te da kod roditelja nekada nedostaje razumijevanja za neprimjenljivost antibiotika u svrhu liječenja takve djece, jasno je da na toj relaciji dolazi do konflikata sa ljekarom. Edukacija populacije u tom smislu, navela je Ivanović, bila bi posebno značajna. Prevencija je, po njoj, zlatni standard borbe, a ukoliko postoje znaci oboljenja, važno je, na standardima regulisan način, sprovesti kliničke, laboratorijske, nekada i rendgenske pretrage i doći do validne procjene stanja koje se kasnije tretira propisanom terapijom.
Detaljno opisujući simptomatologiju, kliničke i laboratorijske parametre infektivnih oboljenja respiratornog sistema, specifičnosti bakterijske i virusne zaraze, te primjenu antibiotika, dr Nina Pejović-Mandić, iz ordinacije „Doktorica Mica”, prikazala je rad prim. dr Slađane Radulović, sa Instituta za javno zdravlje. Jednu od slabih tačaka racionalne upotrebe antibiotika predstavlja njihova raširena primjena u liječenju infekcije bronhija. Po opisu dr Pejović-Mandić ona bi na ovaj način trebalo da bude sprovođena samo u slučaju nastanka komplikacija, koje su prisutne u 3,7% slučajeva. Takođe, antibiotska terapija pneumonije preporučljiva je, kada su u pitanju djeca, samo kod one koja su imala jasnu kliničku sluku. Ovom prilikom je navedeno i da se tokom prosječno desetodnevne terapije antibioticima ljekari najčešće odlučuju za primjenu ampicilinske i penicilin G inicijalne terapije.
– Uloga ljekara je velika: ne samo u liječenju, već i u širenju rezistencije na antibiotike – istakla je ovom prilikom doc. dr Ljiljana Kezunović, jedna od predstavnica Doma zdravlja u Podgorici. Jatrogeno stvaranje rezistencije na antibiotike najveće je, po tvrdnji, dr Kezunović, na nivou primarne zdravstvene zaštite. Apelujući na što aktivniju edukaciju ljekara, ona je istakla da su opšti principi prevazilaženja rezistencije svima dobro poznati, ali da ih treba, u skladu sa preporukama, i sprovoditi. Akutni bronhitis, egzacerbacije hronične opstruktivne bolesti pluća, otitis media, akutni faringitis, te hronični sinusitis, dijagnoze su na koje je ovom prilikom ukazano kao na neindikativne za terapiju antibioticima, ili jako racionalnu primjenu tih ljekova. Potvrda o liječenju bolesti ovog tipa na tako nepravilan način, dobijena je i u studiji sprovedenoj upitnicima kod 7 crnogorskih ljekara. Analiza situacije iz ordinacije, koju je prikazala dr Kezunović, pokazuje da je od 46 pacijenata liječenih antibioticima, čak devetoro imalo za ovu terapiju neindikovani virusni oblik infekcije.
Respiratorne infekcije, kao vodeći uzročnik smrtnog ishoda bolesti u okviru svih infektivnih oboljenja, bile su tema izlaganja dr Dušanke Milatović Perović, iz Opšte bolnice Nikšić. 2/3 bakterijskih infekcija obično je izazvano streptokoknim bacilima, ali su, kako kaže, u grupi izazivača bolesti veoma prisutni i virus influence, atipične bakterije i gljivice, te protozoe. Što se tiče pneumonija, najprisutniji izazivač bolesti je pneumokok. Terapija, bilo da je u pitanju bolnička ili vanbolnička infekcija, može da traje od 7 dana do 3 sedmice. U cilju ilustrovanja ekonomske računice o troškovima liječenja dr Perović je navela da je u SAD-u registrovano da se za liječenje pneumonije samo jednog pacijenta na ambulantnom nivou izdvoji 150-350 dolara, dok se u iste svrhe na bolničkom nivou izdvoji čak 7.500 dolara.
Add comment