Bolničke infekcije

DEFINICIJE BOLNIČKIH INFEKCIJA

Još 1988. godine, američki Centar za kontrolu i prevenciju bolesti (engl. Center for Disease Control and Prevention, CDC) publikovao je definicije bo­lničkih infekcija koje su bile međunarodno priznate. Naknadno su 1992. godine usvojene modifikacije za infekcije operativnog mjesta, a 1996. godine definicije stanja koje se ne smatraju bolničkom infekcijom i definicije ključnih termina koji se koriste u epide­miološkom nadzoru.

Bolnička infekcija je infekcija nastala u bolni­ci ili nekoj drugoj zdravstvenoj ustanovi. Ona se može manifestovati u toku hospitalizacije ili po njenom prestanku. U ustanovama za zdravstvenu zaštitu kod akutnih poremećaja zdravlja BI se definiše kao lokalizovana ili sistemska neželjena reakcija organizma na prisustvo infektivnog agensa ili njegovog toksina, pri čemu ne smiju postojati dokazi da je u momentu prijema u zdravstvenu ustanovu infekcija bila prisutna ili u fazi inkubacije. Kako inkubacioni period varira u zavisnosti od uzročnika i u određenoj mjeri od stanja pacijenta, svaka infekcija se mora procjenjivati individualno da bi se utvrdilo da li je nastala u bolnici.

Po definiciji CDC iz 1988. godine, jedna infekcija se smatra bolničkom ako:

•Je nastala u bolnici i postala evidentna 48 h posle prijema ili kasnije (to je tipičan inkubacioni period za većinu bakterija, ali i virusa)

•Je povezana sa hirurškim intervencijama i ispolji se u toku 30 dana od hirurške intervencije u slučaju da nije ugrađen implant, ili u toku jedne godine, ako je ugrađen

•Se ispoljila poslije otpusta pacijenta iz bo­lnice, a epidemiološki podaci pokazuju da je nastala u bolnici

•Je nastala u novorođenčeta kao rezultat pro­laza kroz porođajni kanal majke.

Takođe je definisana epidemija bolničke infekcije: pojava bolničkih infekcija izazvanih istim uzročnikom, u broju koji prevazilazi uobičajenu učestalost u određenoj grupi pacijenata i određenom vremenskom periodu, koje su epidemiološki pove­zane ne samo po mjestu i vremenu javljanja, nego i po preduzetim postupcima u dijagnostici, njezi i lije­čenju.

CDC i američka Nacionalna mreže za bezbjednost u zdravstvenoj zaštiti (engl. National Health­care Safety Network, NHSN) izvršili su, 2008. godine, revizije nekih deinicija (odnosno kriterijuma za post­avljanje dijagnoze jednog broja BI) i termina u vezi sa BI, zbog čega se sugeriše da taj dokument zamjenjuje sve prethodne dokumente CDC na temu deinicija infekcija (ili „nozokomijalna” infekcija) smatra se prevaziđenim, i predlaže naziv: „infekcije povezane sa zdravstvenom zaštitom” (engl. „health care – associ­ated infection”, HAI). Izvori infektivnih agenasa koji prouzrokuju bolničke infekcije mogu biti endogeni i egzogeni.

•Endogeni izvori bolničkih infekcija su razni djelovi sopstvenog organizma, kao što su koža, nos, usta, gastrointestinalni trakt, vagina, gdje neki mikro­organizmi normalno žive.

•Egzogeni izvori bolničkih infekcija se nalaze izvan pacijenta, kao što je osoblje u bolnici, posjetioci, medicinska sredstva i oprema, kao i komponente nežive sredine bolnice.

Autor: mr sci med. dr Vesna Beatović, specijalista epidemiologije, Institut za javno zdravlje, Podgorica