Dr Sanja Čizmović, spec. pedijatar
Opšta bolnica Nikšić
Infekcije urinarnog trakta u dječjem uzrastu su česte. Po učestalosti nalaze se na drugom mjestu, nakon infekcija respiratornog trakta. Javljaju se u svakom uzrastu, ali je klinička slika i simtomatologija različita, zavisno od uzrasta.
Infekcije urinarnog trakta uzrokuju mikroorganizmi koji se uobičajeno nalaze na površini tijela ili u crijevima – Esherichia colli, Proteus, Klebsiela, Enterobacter i druge. Infekcije su češće kod djevojčica, a razlog nije u potpunosti objašnjen. Blizina otvora uretre, vagine i anusa olakšava nastanak infekcije. Osim toga, ženska uretra je kratka i prava, u odnosu na mušku, što mikroorganizmima omogućava brz dolazak u mokraćnu bešiku. Zbog toga je važno da djeca stekne pravilne higijenske navike u ranom uzrastu.
Urinarne infekcije ili infekcije mokraćnih puteva kod djece najčešće se javljaju u uzrasnoj grupi do 5godina.
Urinarni trakt čine bubrezi, mokraćni kanali (ureteri i uretra) i mokraćna bešika. Bubrezi proizvode urin koji se preko uretera izlucuje u mokraćnu bešiku, a odatle preko uretre van iz organizma. U normalnim okolnostima URIN JE STERILAN. Ako se pak desi da bakterije prodru u mokraćne puteve, eto infekcije. One mogu preko uretre dospijeti u mokraćnu bešiku i bubrege. Ako napadnu mokraćnu bešiku onda to zovemo cistitis, a ako je zahvaćen i bubreg onda govorimo o pijelonefritisu – koji je jako ozbiljno oboljenje jer može ako se ne liječi ili ne liječi pravilno dovesti do trajnih oštećenja bubrežnog tkiva u smislu oziljnih promjena. Bakterije koje izazivaju urinarne infekcije najčešće se prenose preko uretre – to je kanal putem koga mokraća izlazi iz organizma. Bakterije su iz stolice, odnosno debelog crijeva, gdje su normalni stanovnici. To su esherihija koli i enterokoke. Infekcije mokraćnih puteva mogu nastati i iznutra kod djece koja imaju neku anomaliju mokraćnog sistema (1. u vidu suženja mokraćnih puteva koja blokiraju normalno oticanje mokraće, i 2. vezikoureteralni refluks tzv. VUR – to je stanje u kome se jedan dio mokraće vraća iz mokraćne bešike u bubrege).
Ako nesto ovako postoji eto infekcije. Ove dvije anomalije ako se ne otkriju na vrijeme mogu dovesti do trajnih i ozbiljnih oštećenja bubrega. Ponekad se može desiti da putem krvi iz nekog drugog organa bakterije dospiju u bubrege.
Simptomi i znaci su povišena tjelesna temperatura, učestao nagon na mokrenje, uznemirenost, odbijanje obroka kod manje djece, bol i pečenje pri mokrenju kod veće djece, isprekidan mlaz urina i neprijatan miris.
DIJAGNOZA se postavlja brzo i jednostavno pregledom urina. Neophodno je da se uzme pravilan uzorak urina – potrebno je dobro oprati genitalije i odnijeti urin u sterilnu posudu. Kod beba se uzorak uzima posebnim samoljepljivim kesicama – unutar sat vremena od mokrenja potrebno je odnijeti urin (nikako duže uzorak da stoji). Ako se u sedimentu urina nađu leukociti i bakterije, onda bi trebalo po pravilu uzeti urinokulturu da bi izolovali uzročnik i odredili najefikasniji antibiotik za liječenje. Uz to je potrebno i uraditi krvnu sliku i CRP koji pomažu u procjeni težine infekcije. Obavezno je odraditi i ultra zvuk urotrakta.
Često je pitanje od strane roditelja da li uzeti samo prvi jutarnji urin. NE mora, može u toku dana bilo kad se uzeti uzorak.
Način liječenja zavisi od uzrasta djeteta, težine infekcije i postojanja rizik faktora (npr. anomalije mokraćnih puteva). Liječenje je ciljano, prema rezultatima analize urina. Kod novorođenčeta i mlađe odojčadi preporučuje se bolničko liječenje, jer se pored primjene antibiotika sprovodi i intravenska rehidracija, kako ne bi došlo do dehidracije. Ako su pokazatelji infekcije teški, sa terapijom se započinje odmah i prije nego što je gotov nalaz mikrobiološke analize urina, kako bi se spriječilo širenje infekcije (sepsa). Kada nalazi budu gotovi, terapija se koriguje na osnovu nalaza urinokluture i antibiograma.
Lakše infekcije se liječe u kućnim uslovima, uz redovnu kontrolu. Važno je da liječenje traje dovoljno dugo (i do 14 dana), a zavisno od nalaza i opšteg stanja deteta. Kod djece uzrasta do 2 godine, nakon izlječenja se nastavlja profilaksa (preventiva ponovne infekcije) malim dozama antibiotika u periodu od nekoliko mjeseci. Potrebno je još neko vrijeme kontrolisati urin (u prva tri mjeseca jednom mjesečno, a zatim jednom u 3 mjeseca, do godinu dana), jer su recidivi česti i manje upadnljivi nego prva infekcija, ali ne i manje opasni.
Da se higijena genitalija sprovodi temeljno i redovno – tekuća voda i blagi sapun poslije svake stolice. Zaboravite na upotrebu vlažnih maramica sem ako ste u prirodi ili na putu.
Svaka povišena temperatura koja nema objašnjenje klinicko treba se shvatiti kao potencijalna urinarna infekcija.
Kod djece koja su već imala urinarnu infekciju a dobiju temperature, obavezno odnijeti urin na pregled – ovo je naročito važno kod beba i djece predškolskog uzrasta. Ako postoji anomalija urotrakta onda se uključuje dijagnostika i liječenje (pedijatar nefrolog i dječji hirurg – urolog).
Dodajte komentar