Dr Mira Samardžić ukazala je na vezu između dijabetesa i celijakije, koja je otkrivena još 1960. godine. Istraživanjima se došlo do zaključka da postoji genetska predispozicija i za dijabetes i za celijakiju i da su oni autoimunog porijekla. Incidenca i dijabetesa i celijakije naglo raste. Što se tiče celijakije, osjetljivost za prepoznavanje bolesti raste sa godinama, i realno i objektivno, tako da od 3 do 4% djece i adolescenata sa novootkrivenim dijabetesom već u trenutku postavljanja dijagnoze dijabetesa imaju i celijačnu bolest.
Kod pacijenata sa dijabetesom i celijakijom potrebno je na vrijeme postaviti dijagnozu, kako bi se izbjegle pojave hipoglikemije, a potrebno je i pažljivo praćenje potrebe za insulinom, pošto postoji mogućnost da se javi hipoglikemija u ranoj fazi primjene bezglutenske dijete.
Dr Mirjana Stojšić, iz Instituta za djecu i omladinu u Novom Sadu, objasnila je da ova bolest može da bude hronična, da nastaje zbog unošenja glutena, te da, pored ostalog, zbog toga dolazi do histološke lezije tankog crijeva. U čemu je razlika između celijakije danas u odnosu na ono što je bilo ranije? Ova bolest je sve češća, danas je svaki stoti stanovnik Planete obolio od ove bolesti. Početak bolesti moguć je u bilo kom uzrastu, pri čemu postoje dva tipa pojavljivanja: prvi je u toku prve godine života, u prvim mjesecima, i drugi – pojavljivanje u 30-im ili 40-im godinama života. Klinička slika celijakije dijeli se na nekoliko tipova: klasična, tiha i potencijalna. Manifestacije su sljedeće: proliv, opstipacija, nadimanje, bolovi u trbuhu, uvećanje trbuha, povraćanje, opšte nenapredovanje, nizak rast, „celijačno lice”, trombocitoza, anemija, dermatitis, hipotireoza, gubitak apetita, opadanje kose, rana menopauza, sterilitet, depresija, anksioznost, epilepsija, miokardija, osteoporoza, osteopenija, nefropatija, celijačni hepatitis, hepatocelularni karcinom, limfomi, karcinom ezofagusa…
Brojne studije o tome kako i na koji način se ispoljavaju alergije, počev od ranog nukleusa, pa do završnog stadijuma, bavile su se ovim problemom, o kome je govorila i dr Veselinka Lola Đurišić, jedna od najzaslužnijih za organizaciju Simpozijuma.
Učestalost alergije na gluten, kako pokazuje studija naučnika iz Štokholma rađena na uzorku od 2 366 djece starosti 4 godine, iznosi oko 4%, i taj procenat se vremenom smanjuje. Međutim, postoje i podaci da se na uzorku do 273 djece, uzrasta od 2 do 10 godina, zapaža progresivni porast incidence sa brojem godina i on se kreće od 2 na 9%. Američka asocijacija FDA na osnovu svojih istraživanja kod prepoznatih slučajeva, kasnije potvrđenih ljekarskim pregledom, otkrila je da je prevalenca alergije na pšenicu oko 0.4% u opštoj populaciji ovog kontinenta.
Celijakiju treba razlikovati od glutenske senzitivnosti. To je urođeno stanje koje se pozicionira između autoimunog i alergijskog entiteta. Brojne su manifestacije njegovog prisustva. Prof. Đurišić je ovom prilikom ukazala na karakteristike anafilakse, profesionalne pekarske astme, alergijskog rinitisa, dermatitisa herpetiformisa, glutenske ataksije, kao stanja koja imaju simptomatologiju intolerancije na gluten. Da bi se otkrile alergije izazvane glutenom, najčešće se testira 9 alergena, među kojima je na prvom mjestu pšenica. Alergija na pšenicu podrazumijeva imunološki poremećaj sa centralnom ulogom imunoglobulina. Kod alergije na pšenicu pacijent se, pored ostalog, izlaže čelendži testu sa proteinima, u kom je signifikantno prisustvo imunoglobulina.
Osnovna terapija celijakije jeste ishrana bez glutena.
0 sprovođenju odgovarajuće bezglutenske dijete govorila je dr Selma Terzić iz Dječije bolnice Medicinskog fakulteta Bosne i Hercegovine. Sprovođenje bezglutenske dijete nije jednostavno, zbog toga što danas veliki broj namirnica sadrži gluten. Važno je istaći da ovom vrstom ishrane pacijent ne smije da gubi nijedan neophodan element potreban za rast i razvoj. Međutim, stalno treba imati na umu da je, kao i sama bolest, i dijeta bez glutena doživotna. Oboljeli koji nisu na dijetalnoj ishrani imaju visok rizik od razvoja malignih bolesti i ostalih komplikacija, kao što su osteoporoza, razni psihički problemi i drugo.
Namirnice koje ne sadrže gluten su: voće, povrće, mlijeko i mliječni proizvodi, meso, riba, jaja, biljno ulje. Takođe, postoje i dijetetski proizvodi koji se mogu nabaviti (hljeb, tjestenine, tijesto za picu, brašno, različite vrste gotovih jela). Ovi proizvodi moraju sadržati oznaku bez glutena, ili simbol precrtanog klasa pšenice. Rizične namirnice su sve one koje mogu da sadrže gluten kao sastojak ili kao dodatak (suhomesnati proizvodi, gotova jela, sojini umaci…). Zabranjene su sve vrste namirnica koje sadrže gluten (pšenica, ječam, raž, kolači, pite, testa).
Prelaskom na bezglutensku dijetu simptomi bolesti nestaju, a već nakon nekoliko dana dolazi do poboljšanja opšteg zdravstvenog stanja.
Add comment