Obezbijediti dostupnost terapije i specifičnim grupama pacijenata

Govoreći o iskustvima u liječenju HCV in­fekcije u Crnoj Gori koja se sprovodi preko Klinike za infektivne bolesti , dr Terzić je navela da je do sada okončana terapija kod 144 pacijenta dok je ista u toku kod 22 u pripremi je i novih deset pacijenata. Najveći broj liječenih pacijenata u Crnoj Gori čine uživaoci narkotika, ali postoji i jedan broj pacijenata koji su ovim virusom inficirani nakon obavljenih hirurških intervencija prije nego što je počelo testiranje na HCV. – Testiranje na prisustvo HCV virusa su se na ovim prostorima uvodi 1995 . godine, a sve što je rađeno prije toga nije se moglo iskontrolisati. Nemamo nijed­nog pacijenta sa transmisijom virusa nakon transfu­zije krvi kod nas – navela je dr Terzić. Najveći broj inficiranih, 40%, pripada starosnoj grupi od 20-40 godina.

Trenutno su u pripremi za otpočinjanje tre­tmana tri pacijenta mlađe životne dobi.

Što se tiče vrste genotipa kod liječenih pacije­nata sa HCV infekcijom kod nas je najzastupljeniji genotip tip 1.

Uspjeh terapijskog tretmana kod naših pacije­nata nakon 6 mjeseci od završetka istog je 71% kod genotipa 1 i 83 % kod pacijenata ostalih genotipova HCV.

Molekularne metode kao najveći domet dijagnostike

Dr Danijela Vujošević, sa Instituta za javno zdravlje, govo­rila je o savremenim metodama praćenja toka i liječenja hepatitisa B i C. Kao osoba koja je prva u medicini Crne Gore uradila PCR test, posebno je ukazala na ove dijagnostičke metode. – Svjedoci smo da je zadnjih 20 godina došlo do značajnih promjena u mikrobiološkoj dijagnostičkoj praksi i da nijedna metoda nije unijela tako ogromna očekivanja i stekla tako široku primjenu u kliničkoj mikrobiologiji, u tako kratkom vremenu nakon njihovog razvoja, kao što su molekularne metode.

Molekularne metode su značajno uticale na razumijevanje epidemiologije, prirodnog toka, kao i patogeneze brojnih infektivnih bolesti – navela je ona. – Danas su molekularne metode nezamjenljive za otkrivanje mikroorganizama, koje je na drugi način teško ili nemoguće otkriti; prilikom ocjene stadijuma, odnosno progresije, prognoze, i praćenja nekih značajnih (uglavnom virusnih) infek­tivnih bolesti; kao i za praćenje efekata antimikrobne terapije.

Molekularne tehnike koje se primjenjuju u dijagnostici infektivnih oboljenja zasnivaju se na otkrivanju nukleinske kiseline, odnosno genoma patogena, u kliničkom uzorku. Može se reći da je napravljen pomak iz ere fenotipske identiikacije organizama ka pravoj genotipskoj identiikaciji organizama, te su one postale obavezan dio savremene kliničke dijagnostike infektivnih bolesti, zbog svoje visoke osjetljivosti, specifičnosti i mogućnosti testiranja unutar klinički relevantnog vremena – kazala je dalje.

Visoko ocjenjujući učinak uvođenja „Real-Time PCR” metoda i instrumenata u kliničku mikrobiološku praksu, dr Vujošević je objasnila da se ova visoko senzitivna metoda uspješno koristi na Institutu za javno zdravlje od početka 2007. – S obzirom na to da imamo dva Real Time PCR uređaja, jedan otvoreni, jedan zatvoreni sistem, kao i jedan Real-Time NASBA analizator, u mogućnosti smo da radimo detekciju skoro svih medicinski značajnih patogena – istakla je ona. – U Centru za medicinsku mikro­biologiju, Instituta za javno zdravlje, se jedino u Crnoj Gori, obavl­jaju sve neophodne analize za dijagnozu i monitoring hepatitisa B i C, uključujući testove za “screening” i konfirmaciju anti-HBV i anti-HCV antitijela, kvantitativnu detekciju DNK HBV i RNK HCV, kao i HCV genotipizaciju – objasnila je dalje.

Ukazujući na značaj uočavanja pojedinih markera bolesti, te dajući preporuke u vezi sa kontrolom virusnog odgovora na antivirusnu terapiju, dr Vujošević je objasnila i da je tokom posljedn­jih 6 godina u laboratoriji za molekularnu dijagnostiku IJZ, u kojoj se prati većina crnogorskih pacijenata sa hroničnim hepatitisom C, urađeno određivanje koncentracije RNK HCV za 463 različita pacijenta. Ustanovljeno je da najveći procenat pacijenata, skoro 31%, pripada grupi 30-39 godina, potom 23% grupi 20-29 godina, tako da starosnoj kategoriji 20-40 godina pripada preko 50% pacije­nata, najmlađi pacijent ima 17, a najstariji 85. Muškarci su zastu­pljeni u 71%. Najčesća infekcija je sa HCV genotipom 3 (31%), slijede infekcija sa HCV podtipom 1a (27%), genotipom 4 (18,3%), podtipom 1b (18%), i HCV genotipom 1 (4,7%). Kod 2% je utvrđen HCV genotip 2. Upoređujući ovo stanje sa slikom u okruženju, ona je navela da u drugim državama dominira podtip 1b, pa 1a, pa tek onda HCV genotip 3. Objašnjenje bi se moglo sastojati u tome da je kod nas samo za polovinu pacijenata sa hroničnim hepa­titisom C urađeno određivanje HCV genotipa.