Savremena medicina obiluje literaturom koja se odnosi na standarde i preporuke za liječenje novorođenčadi, a pitanjem vremena otpusta dugo se niko nije bavio. Posljednjih decenija preovlađuje mišljenje da nakon nekomplikovanog vaginalnog porođaja majku i dijete treba što prije otpuštiti. Komitet za fetus i novorođenče američke Akademije za pedijatriju formulisao je načelni stav da vrijeme otpusta bude 72-96 h po rođenju. U pojedinim sredinama zastupljena je praksa otpusta prvog ili drugog dana. Teži se smanjenju bolničkih troškova i nastoji zdravlje shvatiti kao prirodni proces koji zahtijeva minimum intervencija. U Kanadi je npr. prosječan broj dana hospitalizacije smanjen sa 5,3 na 1,88.
Proces rađanja predstavlja traumatsko „iseljenje iz toplpg, tihog uterusa sa stalnom dopremom hrane u hladni svijet prepun svjetlosti bez ičega za jelo“. Taj proces transformacije nije jednostavan i brz, novorođenče se stavlja pred izuzetne napore prilagođavanja, a u tom dramatičnom periodu mogu se ispoljiti mnogi urođeni poremećaji.
Rani otpust (prije isteka 48 h) iako stavlja mnoge dileme pred ljekara, može znatno olakšati adaptacioni period majke i djeteta uz podršku cijele porodice. Ali, posebno kod mladih i samohranih majki, može se povezati sa rizikom od neonatalnog morbiditeta i mortaliteta. Najčešći uzroci smrti su urođene srčane mane i iznenadne smrti odojčeta, a najčešći razlozi ponovne hospitalizacije su hiperbilirubinemija i problemi sa laktacijom i dojenjem.
Uzimajući u obzir osobenosti naše sredine, optimalno je da se zdravo novorođenče i majka otpuste 48-72 h nakon vaginalnog i 96 h nakon porođaja carskim rezom. Kriterijumi za otpust se odnose na zdravo novorođenče 38-42 ng. iz monofetalnih trudnoća i nekomplikovanih vaginalnih porođaja – fizikalnim pregledom nijesu otkrivene anomalije – novorođenče uspješno sisa – mokrilo je i imalo najmanje 2 stolice – normalni vitalni znaci notirani u medicinskoj dokumentaciji (respiracije manje od 60, puls 100-160/min) – nema znakova žutice u prva 24 h. Žutica koja ne zahtijeva terapiju dozvoljava otpust uz dalje praćenje. Određivanje KG i drugih laboratorijskih analiza planiraju se samo prema kliničkim indikacijama.
U periodu od 1.01.2016. do 30.06.2016. g. pratili smo vrijeme otpusta zdravog novorođenčeta 38-42 ng. za svu djecu rođenu vaginalnim putem i carskim rezom i ono iznosi 3,66 dana prosječno (Opšta bolnica u Nikšiću).
Na otpustu mora postojati pisani dokument o novorođenčetu (otpusna lista). Naš zdravstveni sistem obezbjeđuje medicinsku pomoć majci i novorođenčetu kroz organizovane patronažne posjete (neophodne su najmanje 5:3 povezane u prvoj nedjelji, od kojih prva unutar 24 h od otpusta, četvrta u toku druge i peta u toku treće nedjelje). Prije otpusta zdravog novorođenčeta obavezna je vakcinacija I dozom Hepatitisa B i BCG vakcinacija, o čemu se informišu roditelji. Prevencija hemoragijske bolesti novorođenčeta sprovodi se davanjem vitamina K neposredno po rođenju.
Uzimajući u obzir složenost mnogih metaboličkih i drugih procesa koji se odvijaju u periodu adaptacije, teško je definisati minimum kriterijuma za otpust zdravog novorođenčeta. U našim uslovima taj mininum kriterijuma se ispunjavaju između 48-72 h nakon rođenja. Do izrade nacionalnih vodiča dobre prakse ti se kriterijumi predlažu kao obavezujući, a navedeni interval se može smatrati optimalnim.
Dr Snežana Grubač, spec. pedijatar
Opšta bolnica Nikšić
Dr Sanja Čizmović, spec. pedijatar
Opšta bolnica Nikšić
Dodajte komentar