Rupture tetive mogu biti :
- Parcijalna rupture kod kojih postoji raskid jednog sloja tetive,
- Potpuna rupture tetive kod koje je tetiva potpuno prekinuta i odvajena od pripoja na kosti.
Parcijalne rupture rotatorne manžete mogu nastati: na zglobnoj strani manžetne u sredini tetivnog tkiva tj. intratetivno, te na površnoj burzalnoj strani manžetne.
Potpuna ruptura cijelom debljinom tetive može biti:
- mala (do 1 cm)
- srednje velika (1-3 cm)
- velika (4-5 cm)
- masivna (veće od 5 cm, dvije tetive)
Traumatske ili akutne rupture su rijetke i najčešće su kod mlađih osoba. Uzrok je pad na ispruženu ruku ili podizanje teškog tereta naglim trzajem. Traumatske rupture se mogu javiti s ostalim povredama u ramenu (npr. slomljenom ključnom kosti i dislokacijom ramena).
Ako pacijent sa početnom rupturom tetive rotatorne manžetne nastavlja da obavlja svakodnevne aktivnosti, može doći do pogoršanja stanja i do većeg raskida u tetivi. Zato je neophodno na vrijeme dijagnostikovati povredu i početi liječenje.
Dijagnoza se postavlja fizikalnim pregledom i dijagnostičkim procedurama:
– RTG snimak ramena – procjena suženja zglobnog prostora, prisustvo kalcifikata u tetivi;
– Ultrazvuk je neinvazivna, brza metoda, sigurna za pacijenta (bez zračenja), lako dostupna i može se ponavljati, što je čini metodom izbora za dijagnostiku povreda mišića, tetiva i zglobova, kao i lakog praćenje rezultata sprovedene terapije. Kvalitetnim ultrazvučnim aparatom visoke rezolucije je moguće s velikom vjerovatnoćom dijagnostikovati burzitis, rupturiranu tetivu i odrediti veličinu rupture. Problem stvaraju parcijalne rupture jer je oštećena samo jedna strana tetive, i to obično zglobna strana tetive. Od veličini rupture zavisi i način liječenja. – Magnetna rezonancija je nejonizujuća, suverena dijagnostička metoda za probleme koštano-zglobnog sistema, posebno za sportske povrede. Korišćenjem specifične zavojnice za rame, dobija se optimalni prikaz svih unutrašnjih struktura ramenog zgoba. Magnetna rezonanca omogućava prikaz cijele tetive i mišića. Određuje se mjesto i veličina rupture tetive, veličina retrakcije tetive, promjene u rupturiranom mišiću i hrskavičavim strukturama zgloba.
Dijagnostičkim metodama se prati stanje povrede, učinak terapije, a nalaz se koristi i za planiranje eventualnog operativnog liječenja.
S obzirom na učestalost povreda sve mlađe populacije, bilo bi poželjno da se povede više računa od strane stručnih lica, o stepenu opterećenja pri treninzima i pravilnom izvođenju vjezbi i tako spriječe povrede i izbjegne skupa dijagnostike i dugotrajno liječenje.
Dr Zorica Bajović, radiolog, Opšta bolnica, Nikšić
Srđan Bajović,
student Fakulteta za sport i fizičko vaspitanje, Nikšić
Add comment