Dr Dušanka Novosel, pedijatar gastroenterolog
Institut za bolesti djece, Klinički centar Crne Gore
Probiotici imaju široku primjenljivost u kliničkoj praksi, kako u tretmanu akutnih gastrointestinalnih infekcija, tako i u modulaciji imuniteta, te prevenciji infekcija i alergija.
Uslov da jedan probiotik kolonizuje digestivni trakt je da može preživjeti i proliferisati u gastričnoj kisjeloj sredini, da može preživjeti u žučnom medijumu, da ima sposobnost da se adherira za enterocite, da stvara zaštitni mukusni film i stimuliše enterocite na produkciju brojnih korisnih faktora u borbi protiv patogena i jačanju imuniteta.
2014. godine ESPAGHAN izdaje jasne preporuke upotrebe probiotika uz rastvore za rehidraciju u tretmanu akutne dijareje. U godinama koje su uslijedile, dvije velike randomizirane studije sa high impact publikacijama nisu pokazale efikasnost probiotskog tretmana dijareje, zbog čega je revidiran ponovo ESPGAHANov guideline 2019. godine i došli su nedvosmisleno do sljedećih zaključaka, da probiotici:
- Redukuju trajanja dijareje u prosjeku 20 sati
- Redukuju trajanje hospitalizacije, oko 29 sati
- Ne utiču na konzistenciju stolice već samo na trajanje dijareje
- Efektivniji su kod Rota virusne dijareje
- Efektivna doza je minimum 10 milijardi CFu, i najefikasniji su ako se započnu što prije.
Objašnjenje negativnih rezultata prethodno navedenih studija bilo je da da su te studije rađene na pacijentima razvijenih zemalja, gdje je gastroenteritis inače blaga bolest trajanja do 48 sati, i veliki broj djece u navedenim studijama bio je vakcinisan protiv rota virusa. Tako da probiotici uz rehidraciju i dalje ostaju stožer tretmana u terapiji akutnih proliva.
Kako poraditi na imunitetu djece kada krenu u kolektiv, predstavlja jedno od najčeših pitanja roditelja. Mnogo randomiziranih studija je koristilo probiotike i u ove svrhe. Metanaliza publikovana 2016. je pokazala da generalno probiotici smanjuju rizik od respiratornih infekcija. Jedino su LGG i BB12 (bifidobacterium animalis lactis) ispitivane u dvije ili više randomiziranih studija, uglavnom su sve studije ispitivale i prevenciju intestinalnih infekcija. Zaključci su bili da se probiotici mogu preporučiti u prevenciji respiratornih infekcija, ali ne i intestinalnih infekcija, u kolektivima tokom zimskih mjeseci. Probiotici se takođe preporučuju u prevenciji bolničke dijareje i to u najmanjoj dozi 1 milijarda cfu svakog dana tokom hospitalnog boravka.
U proteklih 25 godina bolnički prijem zbog alergija na hranu je porastao za 500%, a čak za 615% zbog anafilaktičnih reakcija. Svjetska organizacija alergologa preporučuje upotrebu probiotika u cilju prevencije alergija kod trudnica koje nose dijete sa rizikom za razvoj atopije, kod dojilja beba sa istim rizikom, kao i kod odojčeta sa istom predispozicijom.
Rezultati najnovije metaanalize koja je obuhvatala 5000 djece ukazali su na to da upotreba probiotika može smanjiti rizik od pojave atopijskog dermatitisa, ali bez efekta na prevenciju astme, rinoconjuctivitisa i wheesinga. Druga studija se bavila tajmingom administracije, ukazujući da su trudnoća i rani dojenački uzrast periodi kada ih je najkorisnije davati.
Probiotici se takodje savjetuju uz korišćenje antibiotika u cilju prevencije antibiotske dijareje. Koriste se i u cilju prevencije putničke dijareje.
Probiotici imaju odličan potencijal da unaprijede zdravlje djece u zajednici. Taj potencijal se jedino može realizovati ako se rizici i benefiti objektivno realizuju.
Dodajte komentar