U novembru ove godine u izdanju izdavačke kuće “Pegaz” štampan je univerzitetski udžbenik SUDSKA PSIHIJATRIJA, autora prof. dr Stanka Milića. Knjiga predstavlja treće dopunjeno i izmijenjeno izdanje. Odlukom nastavno- naučnog vijeća Medicinskog fakulteta u Podgorici 2002. godine knjiga je odobrena kao udžbenik.
Dr Milić, kao doajen sudske prsihijatrije i vještak – član Udruženja sudskih vještaka Crne Gore, u knjizi je sumblimirao svoje višegodinje bogato praktično iskustvo i znanja stečena u zemlji i inostranstvu, a posebno kroz teorijski i praktičan rad na univerzitetskim jedinicma u Herceg Novom i Podgorici.
Značajno je što je autor u udžbeniku, osim duševnih bolesti naveo i sindrome sa kojima se vještaci susreću u svakodnevoj praksi. Autor je, prateći i objašnjavajući pravne propise koji se donose na ovu oblast, u cilju boljeg razumijevanja forenzičkih aspekata psihitarije, dao doprinos boljem razmijevanju vještaka psihjatara u odnosu na položaj i zadatke koji mu se postavljaju u svrhu vještačenja.
Knjiga je struktuirana u osam poglavnja uz indeks i literaturu sa preko 330 jedinica.
Prvo poglavlje se odnosi na značaj i perspektive forenzičke psihijatrije. Autor objašnjava pojmove, razvitak, zadatke, interedisciplianarnost po pitanju edukacije u forenzičkoj psihijatriji. Autor s pravom konstatuje da se savremena forenzička psihijatrija, sa aspketa sadržaja prepliće sa pravom. Forenzicka psihitartija predstavalja susbspecijalnost u kojoj je naučno i klinčko isksustvo primijenjeno u pravnom sadržaju.
Psihijatrijsko vještačenje u sudskom postupkuje predmet drugog poglavlja,
u kojem se obrađuju sadražaji odnosa prava i psihijtarije, definicija krivičnog djela, društevna abnormalnost i odbrana na sudu prema angloskasonskom pravu, drštvene poremećenosti, smanjene odgovornosti, automatizam lažnog priznanja, mentalni bolesnik i krivično djelo, osnovi psihijatrijskog vještačenja, uloga i zadaci psihijatrijskog vještaka, psihijtrajska ekspertiza, sastav prihijatrijske ekspertize, neposredno ispitivane vještaka na glavnom pretresu, ternimološka i pojmovna pitanja, vjestačenje psihički abnormalnih osoba kao svjedoka.
Vještačiti znači procjenjivati psihičku sposobnost, odnosno psihičko stanje određene osobe u odnosu na neki zakonski propis. Autor naglašava činjenicu da vještak treba da da svoj nalaz i mišljnje u skladu sa psihijatrijskom naukom, stručno i savjesno, imajući u vidu značajne i dalekosežne pravne i društvene posljedice koje proističu iz vještačenja za osobu koja se vještači, ali i za druge zainteresovane osobe. Psihjtarijska ekspertiza se definiše kao dokazno sredstvo u sudskom postupku. Ukazuje se na probleme terminoloskih i pojmovnih pitanja, odnosno nesporazuma između psihijatrijskih vještaka i pravne struke koja koristi termine definisane u zakonskim propisima.
Poglavlje III se bavi pitanjima vještačenja u kritičnim predmetima. U njemu se obrađuju pitanja o uračunljivosti, uračunljivost u krivičnom zakonodavstvu, provođenju vještačenja u praksi, postupcima i zadacima psihjatrijskog vještaka, vještačenja primjene i prekida mjera bezbjedniosti, faktorima povezanim sa nasiljem i procjenom drustvene opasnosti.
U skladu sa zakonskim propisma, autor objašnjava postupak i zadatke psiijatrijskog vještaka, ističući da vještak određuje narav, vrstu, stepen i trajnost psihičke poremećenosti ukoliko, naravno, istu ustanovi. Neuropatoloske promjene na mozgu ističu se kao značajne u potenijalnom riziku od ponašanja. Analiziranjem svih relevantih faktora i činjenica vještak treba da omogući vjerovatnost o potencijalnom riziku za ponavljanje krivičnog djela, te preporuke koje se odnose na liječenje.
Vjestačenja u građanskom i porodičnom pravu su sadrzaj IV poglavlja. Sdržaj ovog poglavlja se odnosi na vještačenje valjanosti ugovora, vještačenje valjnosti oporuke, vještačenje poslovne sposobnosti, duševne bolesti i poremećaja u odnosu na starateljstvo, strarateljstvo nad osobma lišenim poslovne sposobnosti, sposobnosti za brak psihički poremećenih osoba, psihijtrijska vještačenja dodjele djece bračnim partnerima u postupku razvoda braka, vještačenja nematerijalne štete – vidovi nematerijalne štete, vještačenje fizičkog bola, pretrpljeni i budući strah, duševni bolovi zbog umanjenja životne aktivnosti, duševni bolovi zbog estetske naruženosti, pretrpljeni i budući duševni bolovi zbog povrede ugleda i časti i prva ličnosti, duševni bolovi zbog povrede slobode, duševni bolovi zbog smtri bliskog lica, pretrpljeni i budući bolovi zbog naročito teškog invalditeta bliskog lica, pretrpljene duševne patnje zbog povrede polne slobode, kao i problemi simulacije. Ističe se da se kod vještačenja duševnog bola i straha, ali i fizičkog bola, u praksi javlja problem simulacije ili nadgradnje simptoma. Preporučuje se da za otkrivanje simuliranja menetalnih problema u sudskim vještačenjima koristi više metoda. Mobing se definse kao specifičan oblik ponašanja na radnom mjestu, kojim jedna osoba ili skupina osoba, psihički i moralno zlostavlja i ponižava drugu osobu, s ciljem ugrožavanja njezina ugleda, časti, ljudskog dostojanstva i integriteta, sve do elminacije s radnog mjesta. U ovom dijelu se obrađuju i pitanja vezana za prihičke traume i probleme vještačenja
Add comment