[heading size=”5”]Edukativna predavanja domaćih stručnjaka na prvom međunarodnom seminaru o zbrinjavanju disajnog puta djece [/heading] U prethodnom broju magazina „Medical”, čitaocima smo predstavili izlaganja sa međunarodnog seminara pod nazivom „Laringealna maska i zbrinjavanje disajnog puta kod djece”, koja su prezentovali eksperati iz Italije, Srbije, Slovenije i Makedonije. U ovom izdanju predstavljamo predavanja crnogorskih ljekara koji su svojim prezentacijama, održanim na Institutu za bolesti djece u Podgorici, dali poseban doprinos ovom nedavno organizovanom međunarodnom skupu, akreditovanom od strane Evropskog udruženja za disajni put.
Inicijatorka i organizatorka seminara sa međunarodnim učešćem, prvog ovog tipa u Crnoj Gori, kao i radionice koja je uslijedila nakon sesija predavanja, bila je dr Marijana Karišik, načelnica Odjeljenja anestezije i reanimacije Instituta za bolesti djece u Podgorici. Govoreći o ulozi supraglotičnih sredstava u zbrinjavanju disajnog puta djece, ona je naglasila važnost obezbjeđivanja dobre ventilacije i oksigenacije, u cilju sigurnosti i bezbjednosti pedijatrijskih pacijenata. Budući da na disajni put kod djece utiču brojna patološka stanja, različite anomalije i povrede, te anatomske i fiziloške osobenosti djeteta, od naročitog značaja je dobro poznavanje svih karakteristika disajnog puta kod ove populacijei upotreba adekvatne medicinske opreme. Posebno je važno imati kontinuirane edukativne kurseve, radionice i treninge koji se ciklično ponavljaju, istakla je ona. Kratak osvrt u prezentaciji dat je na razlike između disajnog puta kod djece i odraslih, gdje je istaknuta činjenica da novorođenčad i odojčad dišu na nos, zbog bliskog položaja mekog nepca, jezika i epiglotisa i zbog nezrele koordinacije između pokretanja larinksa i disanja. Sa šest mjeseci bebe uspijevaju da usklade kretanje larinksa sa disajnim pokretima i počinju da dišu i na usta.Takođe, pojašnjava dr Karišik, dužina traheje na rođenju je oko 4-5 centimetara, za razliku od odraslog organizma, kod kojeg je dužina traheje od 10-12 centimetara. Sa navršenih 12 godina dijete poprima karakteristike odraslog, kada je disajni put u pitanju. -Dijametar traheje na rođenju je 4 milimetra.Edem njene sluznice od 1 milimetra sužava disajni put za 75 %, a povećava otpor disanju za 16 puta. Kod odraslih pacijenata, dijametar traheje je 8 milimetara i isti edem smanjuje poprečni presjek disajnog puta za 44%, a otpor disanju se povećava svega 3 puta – navela je dr Karišik.
U nastavku njenog predavanja dat je osvrt na anatomske i fiziološke razlike djeteta i odraslog, pa je pomenuto da je grudni koš beba zvonast, dijafragma posjeduje mnogo manji procenat mišićnih vlakana otpornih na zamor, rebra su postavljena horizontalno, međurebarni mišići su slabo razvijeni i lako se zamaraju. Djeca zbog bržeg metabolizma imaju u odnosu na površinu tijela dvostruko veću potrošnju kiseonika nego odrasli, a zapremina dječijih pluća je nesrazmjerno mala u odnosu na veličinu tijela. Produkcija ugljen-dioksida kod novorođenčeta mnogo je veća i potrebna je viša alveolarna ventilacija nego kod odraslih da bi se ugljendioksid izdahnuo. Zato je frekvenca disanja kod novorođenčeta 30-40 u minuti, a kod odojčeta 20-30 u minuti. Postoje različite tehnike plasiranja laringealnih maski, dr Karišik je navela korišćenje kažiprsta kao vodiča kojim se ona lagano spušta u laringealni prostor, te tehniku rotacije za 180 stepeni, koja se kod djece koristi zbog specifičnog odnosa mekog nepca, jezika i epiglotisa.
Poslednjih godina se na Institutu za bolesti djece, odnosno na Odjeljenju pedijatrijske anestezije i reanimacije, koristi i takozvani „Second Seal” koncept, odnosno laringealna maska treće i četvrte generacije. Kako je načelnica tog odjeljenja objasnila u svojoj prezentaciji, laringealne maske imaju svoje mjesto u uobičajenim anesteziološkim procedurama, u urgentnim situacijama u operacionim salama i u reanimaciji, kada su intubacija i ventilacija pacijenta na ,,face masku nemoguće, te u kardipulmonalnoj reanimaciji i transportu pedijatrijskih pacijenata. Laringealna maska je uvrštena u algoritam za neonatološku reanimaciju još 2000. godine. U Institutu za bolesti djece u Podgorici posljednjih mjeseci laringealna maska se koristi u kombinaciji sa regionalnom anestezijom, što je savremani koncept vođenja anestezioloških procedura u razvijenim zemljama. Na taj način se za uvod u anesteziju i održavanje anestezije koristi samo jedan anestetik, izbjegnuta je upotreba brojnih drugih intravenskih ljekova koji su obavezni u uobičajenim anesteziološkim postupcima kada je opšta anestezija u pitanju. Time se postiže brže i sigurnije buđenje pacijenta iz anestezije kao i bolja kontrola postoperativnog bola, kazala je dr Karišik.
Čujno disanje kod djece – manifestacije, uzroci i procjene
Ako je disanje kod djece čujno iznad malog dijela grudnog koša, i pri tome se čuje samo jedan ton, obično se anatomski radi o opstrukciji jednog disajnog puta, i takvo disanje naziva se homofonim, objasnila je pulmolog, dr Slađana Radulović. S druge strane, heterofono zviždanje se manifestuje usljed difuzne opstrukcije većeg broja malih disajnih puteva, i tada se više tonova različitih tonaliteta može čuti iznad čitavog grudnog koša, kazale je ona. Procjena vizinga, disajnog zvuka koji nastaje usljed opstrukcije disajnih puteva, vrši se uvidom u anamnestičke podatke, fizikalnim pregledom djeteta, ali i dodatnim ispitivanjima od kojih su najčešća rendgen snimak pluća, funkcionalna ispitivanja pluća te bronhodilatatorni test, objašnjeno je u prezentaciji. Homofoni vizing kod djece se načešće čuje usljed aspiracije stranog tijela u disajne puteve, a može biti stalni ili povremeni. Nastaje usljed gastroezofagijalnog refluksa i zaostalog stranog tijela u disajne puteve. – Kod aspiracije stranog tijela, obično se čuje homofono disanje i lokalizovano je samo iznad jednog dijela grudnog koša. Veoma važan anamnestički poidatak je onaj o inicijalnim događajima – da li je dijete nešto jelo, i tokom jela se zagrcnulo, usljed čega je nastupila epizoda gušenja. Međutim, kod oko 30 procenata djece kod koje je nađeno strano tijelo, izostaje anamnestički podatak o inicijalnom događaju. Takođe, na rendgen snimku pluća veoma često se ne vidi strano tijelo, tako da normalan rengenogram ne isključuje postojanje stranog tijela u disajnim putevima. U slučajevima visoko sumnjivog stranog tijela, terapija podrazumijeva njegovo vađenje bronhoskopijom – kazala je dr Radulović. Ona je objasnila da je i gastroezofagealni refluks vrlo čest uzrok vizinga, naročito kod djece sa cerebralnom paralizom, gdje usljed stalnih aspiracija želudačnog sadržaja kiseli sadržaj izaziva bronhospazam, što predstavlja podlogu i za razvoj bakterijskog bronhitisa i ponavljane bronhos-pazme. Homofono zviždanje čujno je, i manifestuje se kod traheomalacije, bronhomalacije, trahijalnih stenoza, te vaskularnih kompresija. Dr Radulović je pomenula i traheomalaciju, koja je obično urođeno oboljenje koje može biti izolovano ili udruženo sa drugim komplikacijama, poput vaskularne kompresije.
Add comment