Skolioza je deformitet kičmenog stuba, gdje dolazi do krivljenja kičme na jednu ili drugu stranu, kao patološko stanje poznata i tretirana još u vrijeme Hipokrata. Skolioza je problem svih zemalja u svijetu, posebno u zemljama u razvoju. Skolioza se pojavljuje u različitim razdobljima tokom života, najčešće usljed lošeg držanja tela, nepravilne ishrane, smanjene fizičke aktivnosti, nepravilnog sjedenja. Ako se javlja u prve tri godine života nazivamo je infantilnom, onu između treće godine i početka puberteta nazivano juvenilnom. Adolsecentne skolioze javljaju se početkom puberteta, prije dostizanja koštane zrelosti, dok su adultne skolioze prisutne i nakon dostizanja koštane zrelosti. U pogledu strukture skeleta skolioze se dijele na:
– funkcionalne (reduktibilne) i
– strukturne (ireparabilne).
Strukturna skolioza, medutim, može biti:
– Kongenitalna (urodena) i
– Akvirirana (stečena).
Stečene skolioze su one koje se javljaju tokom cijelog života. U većini slučajeva (60-80%) uzrok nije poznat, pa se nazivaju idiopatskim. Oni se javljaju tokom rasta i mogu se pogoršati kasnije. Po lokalizaciji one se dijele na:
– Lumbalne, koje se javljaju u oko 24% slučajeva;
– Torakalne, javljaju se u oko 22% slučajeva;
– Cervikotorakalne koji se javljaju u 0,5 do 1% slučajeva i
– U kombinaciji, javljaju se u oko 37% slučajeva.
Dijagnoza se temelji na kliničkom pregledu i radiološkim ispitivanjima. Simptomi koji se javljaju kod bolesnika sa skoliozom su: bolovi u leđima, gegav hod zbog različite dužine donjih ekstremiteta, ali se može pojaviti asimetrija u visini ramena, vidljive deformacije u predjelu kičme itd. Često je prvi znak asimetrija u odjeći, koju primijeti roditelj ili dijete. Funkcionalni testovi sastoje se od ispitivanje fizioloških pokreta kičme u cjelini te u segmentima, u stojećem ili sjedećem položaju. Medutim, najbolji način, “zlatni standard” za dijagnostiku skolioze je radiogram kičme u 2 smjera.
Lijecenje skolioze sastoji se od:
– Konzervativnog i
– Operativnog tretmana.
Zavisno od stepena deformiteta konzervatino liječenje može biti:
– Skolioza od 0 do 20 stepeni: tjelesna aktivnost i simetrični sportovi (plivanje, odbojka, itd.) uz redovno praćenje djeteta;
– Skolioza od 20 do 40 stepeni: osim fizicke aktivnosti, potrebne su i korektivne vježbe i steznici.
– Skolioza od 40 stepeni: obično se rješava operativno.
Koristeći zdravstvene kartone djece rođene na teritoriji opštine Budva, 2001 i 2002 godine, kojoj je urađen sistematski pregled u završnom razredu osnovne škole, ustanovili smo sljedeće rezultate:
Sistematski pregled je prošlo 271 dijete,od kojih je 124 (45,7%) dječaka i 147 (54,2%) djevojčica. Koristili smo klinički metod somatoskopija. Somatoskopija je metoda kojom se neposredno utvrđuje status kičmenog stuba. Pri posmatranju koje se vrši, ispitanik je leđima okrenut prema ispitivaču na odstojanju od 1-1,5m prema izvoru svjetlosti. Prvo se vrši posmatranje kičme u cjelini, a zatim se pažljivo upoređuju simetrične tačke trupa. Kod 165 (60,8%) djece je nađena skolioza i to 93 (56,3%) kod dječaka i 72 (43,6%) kod djevojčica. Sve su bile funkcionalne, ni jedna nije bila strukturna.
Iz našeg istraživanja vidimo da je skolioza u porastu među djecom starijeg školskog uzrasta. Smatramo da je bitno na vrijeme primijetiti i liječiti skoliozu da nebi došlo do ozbiljnih oboljenja kičmenog stuba, zbog čega su preventivni periodični sistematski pregledi veoma bitni. Sistematski pregledi služe kao skrining za rano otkrivanje deformiteta torakolumbalne kičme kod školske djece.
Svakako, uvijek imati na umu da djeca od najranijeg doba treba da budu fizički aktivna, da se zdravo hrane i što više kreću, a da što manje vremena provode u zatvorenom prostoru, ispred televizije ili računara. Jer, redovna fizička aktivnost doprinosi jačanju mišića kod djeteta, pa samim tim i mišića kičmenog stuba. S druge strane, slaba fizička aktivnost djeteta, uz cijeli niz drugih faktora (nepravilno držanje, nepravilno sjedenje, preteška školska torba) pogoduju razvoju deformiteta.
Dr Nada Tadić
Dom zdravlja Budva
Dodajte komentar