Zdravlje se čuva dok se ima

[heading]U Pržnu održana Nacionalna konferencija za prevenciju i rano otkrivanje karcinoma grlića materice[/heading] U cilju edukativnog djelovanja i osvješćivanja građana Crne Gore u vezi sa problemom karcinoma grlića materice, u Hotelu „Maestral”, na Pržnu, 1-og jula tekuće godine upriličena je Nacionalna konferencija za prevenciju i rano otkrivanje ove bolesti. Korisne instrukcije i rezultate sopstvenih iskustava u radu u ovoj oblasti prisutnima su predočili gosti iz država inostranstva u kojima se već uveliko pokazuju rezultati rada na programima suzbijanja karcinoma grlića materice.

Skup koji je zahvaljujući učešću renomiranih pred­stavnika zdravstvenih sistema zemalja poprimio međunaro­dni karakter, a koji je imao za cilj da ukaže na mogućnosti preventivnog djelovanja na suzbijanje obolijevanja od karci­noma grlića materice, Nacionalna konferencija za prevenci­ju i rano otkrivanje karcinoma grlića materice, iniciran je od strane Ministarstva zdravlja.

Odavno je već konstatovano da se jedino preven­tivnim radom može postići efikasnost u suzbijanju ove vrste karcinoma, a utvrđeno je i da Crna Gora spada u zemlje sa visokom incidencom obolijevanja od ove bolesti. U tom smi­slu ustanovljen je zakonodavni okvir, radi se na sprovođenju projekata monitoringa i skrininga ciljne populacije, a važnu tendenciju predstavlja i medijski rad, rad na edukaciji i ukazi­vanju na važnost ranog otkrivanja začetaka oboljenja. Orga­nizacijom ovog skupa, navedeno je u obraćanju prim. dr Ja­dranke Lakićević, zamjenice ministra zdravlja, Ministarstvo zdravlja još jednom je naglasilo opredjeljenje da sistematski i na svim nivoima zdravstvene zaštite sprovede aktivnosti za kontrolu malignih oboljenja u našoj populaciji, kako bi se unaprijedilo zdravlje stanovništva a istovremeno ispunili i zahtjevi za proces pridruživanja EU. Dr Lakićević je ukazala na značaj postojanja Strategije za prevenciju i kontrolu hroničnih nezaraznih bolesti i Akcionog plana za implement­aciju, usvojenih u decembru 2008. godine, Nacionalnog pro­grama za rano otkrivanje raka dojke, usvojenog sredinom prošle godine, kao i Nacionalne komisije za kontrolu mali­gnih bolesti, ustanovljene u septembru 2010. godine.

Nacionalna konferencija organizovana je, kako je ovom prilikom navedeno, u okviru pripreme Nacionalnog programa za prevenciju i rano otkrivanje raka grlića mate­rice. – Ova bolest predstavlja globalni problem. Procjenjuje se da od njenih posljedica, u svijetu, svaka dva minuta umre jedna žena. Statistika nije ništa optimističnija ni kada su u pitanju novooboljele, jer se širom svijeta, svake godine, ot­krije pola miliona novih bolesnica sa rakom grlića materice – objasnila je, između ostalog, dr Lakićević. Efikasno sredstvo za suzbijanje veoma opasnog uticaja ove bolesti, kako se dalje moglo razumjeti, Ministarstvo zdravlja vidi u sprovođenju organizovanog skrining programa, tj. ne sporadičnog već planskog i sistematičnog monitoringa ciljne populacije i vršenja obaveznih skrining testova. U Crnoj Gori je, po uzoru na zemlje koje su već stekle iskustvo na tom planu, sproveden prvi pilot projekat koji se može smatrati pripremom za ulazak u ovo polje djelovanja. – Prema današnjim saznanjima, najva­žniji faktor rizika za nastanak raka grlića materice je infekcija onkogenim tipovima humanog papiloma virusa (HPV), tako da vakcina protiv HPV infekcije predstavlja posebno važno dostignuće u borbi sa rakom grlića materice. Citološki bris u okviru skrininga za rak grlića materice ostaje glavno sredstvo za otkrivanje postojećih lezija grlića materice. Smatra se da primjena vakcine protiv HPV tipova 16 i 18 prije početka seksualne aktivnosti, uz redovan skrining može da smanji učestalost raka grlića materice za 94% – saopštila je predsta­vnica Ministarstva.

BOLJE SPRIJEČITI NEGO LIJEČITI

Humani papiloma virus (HPV) zajednički je na­ziv za cijelu grupu varijantnih virusa čije je najistak­nutije svojstvo da su najfrekventniji izazivači karcinoma grlića materice. Ovo oboljenje nastaje zbog postojanja kontinuirane infekcije HPV-om koja se zapostavi i ne liječi.

Uprkos napretku medicinske tehnologije, ono i dalje, čak i sa trendom porasta registrovanih slučajeva obolijevanja, ostaje na visokom drugom mjestu na listi oboljenja koja odnose najveći broj života u populaciji žena. Poređenja radi, 2005. godine, Svjetska zdravstvena organizacija registrovala je ukupno 260.000 smrtnih slu­čajeva izazvanih uticajem ovog virusa. 80 % tih sluča­jeva registrovano je u zemljama koje nijesu visoko razvi­jene. Navedena institucija utvrdila je da je tokom 2008. godine došlo do 529.000 novih slučajeva obolijevanja i 274.000 smrtnih slučajeva nastalih zbog karcinoma grli­ća materice.

Bolesti koju je moguće liječiti ukoliko se NA VRIJEME otkrije, karcinom grlića materice, mogao bi se otkloniti epitet tabu teme ukoliko se preduzme što aktiv­niji medijski program i program osvješćivanja populacije u smislu pravovremenog preduzimanja mjera preven­tivnog djelovanja.

Ukazujući na nimalo zavidne rezultate statistike zastu­pljenosti karcinoma grlića materice u populaciji građanki Crne Gore, dr Milica Marović, predsjednica Radne grupe za prevenciju ove bolesti u Crnoj Gori, prezentovala je program i neke od rezultata sprovođenja pilot projekta koji se odnosi na organizovani skrining građanki. Projekat je obuhvatio ukupno četiri doma zdravlja: u Podgorici, Danilovgradu, Rožaju i Budvi. Podrška u sprovođenju projekta bila je obezbijeđena i od strane Instituta za javno zdravlje, Kliničkog centra Crne Gore, Fonda za zdravstvo i Ministarstva zdravlja. Ciljnu populacionu grupu činile su žene starosne dobi 20-65 godina, kojima tokom posljednje 3 godine nijesu vršeni gi­ne-kološki pregledi. Skrining koji je ovom prilikom izvršen podrazumijevao je primjenu kolposkopije, a uziman je i uzorak za Papanikolau test. Učešće u Radnoj grupi ostvarili su: prim. dr Jadranka Lakićević i Nebojša Todorović, pred­stavnici Ministarstva zdravlja, dr Milorad Jovanović (DZ Podgorica), Zorica Kovačević (DZ Danilovgrad), dr Snežana Raspopović (KCCG), dr Nebojša Jokmanović (KCCG), doc. dr Filip Vukmirović (KCCG), doc. dr Gordana Mijović (IJZCG), Nataša Terzić (IJZCG) i dr Azra Lukač (DZ Rožaje). Iskustvo po završetku programa ukazuje na nedovoljan odziv građanki.