KOJE JE KRVNE GRUPE MOJE DIJETE ?
Ovo je pitanje koje roditelji često postavljaju u ambulanti pedijatra: da li je dijete naslijedilo krvnu grupu od majke ili oca, kako je moguće da nije naslijedilo ni jednu … Za roditelje ovo komplikovano pitanje u suštini ima jednostavan odgovor. Pol roditelja nema nikakvog uticaja na nasljeđivanje krvne grupe! Ona se ne nasljeđuje od oca ili majke, nego od oba roditelja !!!
OD ČEGA ZAVISI KRVNA GRUPA?
Kao i sve naše osobine, krvnu grupu određuje cjelokupan genetski materijal koji smo naslijedili, takozvani genotip. Genotip čine 46 hromozoma, tačnije 23 para hromozoma od kojih smo polovinu naslijedili od oca a polovinu od majke. Na hromozomima se nalaze geni, nosioci nasljednih osobina koji nijesu ništa drugo nego zapisi koji određuju naše karakteristike. Po jedan zapis naslijedimo od majke, a po jedan od oca. Pod uticajem gena, naše ćelije stvaraju jedinjenja različite strukture koja se vide na površini naših ćelija – takozvani antigeni. Krvna grupa određena je prisustvom naslijeđenih antigena na površini crvenih krvnih ćelija – eritrocita. Danas postoji 30 priznatih krvnogrupnih sistema od kojih se najviše koriste ABO i Rh.
Pol roditelja nema nikakvoguticaja na nasljeđivanje krvne grupe! Ona se ne nasljeđuje od oca ili od majke, nego od oba roditelja.
ABO SISTEM KRVNIH GRUPA
Ukoliko na površini eritrocita postoji antigen A, radi se o krvnoj grupi „A”, ukoliko postoji B antigen, radi se o krvnoj grupi „B”, a ukoliko nema tih antigena na površini, radi se o krvnoj grupi „O”. Kombinacijom ovih krvnih grupa dobijaju se različiti „rezultati”.
U tabeli su prikazane moguće kombinacije i njihovi rezultati. Primjećuje se da je „O” „slabije” od A i B, tj. da bi krvna grupa djeteta bila „O” (nulta), ono mora od oba
roditelja naslijediti po jedno „O”, u suprotnom može biti i „A” i „B”. Da bi dijete imalo krvnu grupu „AB”, mora naslijediti od jednog roditelja „A”, a od drugog „B” krvnu grupu.
| A | + | A | = A | ||||
| B | + | B | = B | ||||
| A | + | O | = A | ||||
| A | + | B | = AB | ||||
| KRVNA GRUPA | Od majke | ||||||
| Od oca | A | B | O | ||||
| A | AA | AB | AO | ||||
| B | AB | BB | BO | ||||
| O | AO | BO | OO | ||||
Danas postoji 30 priznatih krvnogrupnih sistema od kojih se najviše koriste ABO i Rh.
| KRVNE GRUPE | MAJKA | ||||
| O | A | B | AB | ||
| OTAC | O | O | O A | O B | A B |
| A | O A | O A | O A, B AB | A B AB | |
| B | O B | O A B AB | O B | A B AB | |
| AB | A B | A B AB | A, B AB | A B AB | |
Rh SISTEM KRVNIH GRUPA
Klasifikacija krvnih grupa u ovom sistemu vrši se na osnovu prisustva ili odsustva određenih antigena. Najčešće se misli na antigen „D”. Njegovo prisustvo označava se kao „D”, a odsustvo kao „d”. On nije jedini u ovom sistemu, ali je najzastupljeniji i najbitniji. Nasljeđivanje je slično kao u ABO sistemu — od svakog roditelja se nasljeđuje po jedan „+” ili „-“, a njihov zbir odrediće da li će Rh faktor biti pozitivan ili negativan. Obično se u svakodnevnom govoru krvna grupa opisuje kao „pozitivna” (+) ili „negativna” (-). Da bi ovaj element bio prisutan, dovoljno je da dijete naslijedi bar jedan „+”, a odsutan je isključivo ako dijete naslijedi dva „-“.
| RH FAKTOR | Majka | |
| Otac | ||
| Rh + | Rh— | |
| Rh + | Rh + | Rh +, Rh — |
| Rh— | Rh +, Rh — | Rh — |
Dragi roditelji, ukrstite vaše krvne grupe, u tabelama pronađite odgovor na vaše pitanje i razriješite vaše dileme. Srdačan pozdrav!
Piše: dr Milica Šofranac, pedijatar
Add comment