Akademik dr Dušan Kosović, pionir crnogorske i uglednik američke psihijatrije rođen u Trepči kod Nikšića, gimnaziju je završio u Nikšiću a medicinski fakultet u Beogradu. Poslije završenih studija bio je u Americi na specijalizaciji dvije godine, poslije čega se vratio u Nikšić i zaposlio kao prvi i jedini neuropsihijatar. U Podgorici 1960. godine osniva prvo Odjeljenje neuropsihijatrije sa 25 postelja.
U Leksikonu crnogorske kulture, Nikola Racković piše da je dr Kosović bio direktor psihijatrijske bolnice i profesor psihijatrije na Univerzitetu “Albert Ajnštajn” u Njujorku, kao i da je na engleskom jeziku objavio više naučnih radova, posebno iz oblasti stresa i psihoanalize. Zatim kaže da je bio član Američke akademije za psihoanalizu, član Njujorške akademije nauka i umjetnosti (1933.). Dopisni je član CANU (Crnogorska akademija nauka i umjetnosti – 1993.). Iz intervjua Nade Radović (Pobjeda 21 jun 2008) saznajemo da je dr Kosović postao član Američke akademije za unapređenje antiejdžing medicine – medicine za usporavanje starenja. Iz intervjua Darka Šukovića saznajemo da je bio “jedan od petorice jugoslovena čije se ime nalazi u publikaciji Ko je ko u Americi”.
U monografiji “Stres” dr Kosović, na početku članka Upoznati sebe citira misao Lao-Tse “Onaj koji poznaje druge – mudar je. Onaj koji poznaje samog sebe – prosvijetljen je”.
U Medicinskim zapisima, časopisu Društva ljekara Crne Gore, u periodu od 1962- 1966. godine dr Kosović je objavio nekoliko stručni radova, tako da se iz teksta “O mentalno-higijenskom i psihološkom aspektu tuberkuloznih bolesnika” po prvi put na našim prostorima ističe potreba sve bolnice i sanatorijumi moraju imati psihijatre i kliničke psihologe radi individualne i grupne psihoterapije, kao i mentalno-higijenskim problemima, a socijalni radnik trebalo bi da bude spona između ljekara, bolesnika, njegovove porodice i državnih institucija.
U knjizi “Dođe mi da poludim” dr Kosović obrađuje 100 pojmova, tumači ljudske strasti, strasti, moral, karakter, vaspitanje, ljudsku glupost, piše o ženi, demokratiji, završavajući sa pojmom čovjek. “Mene je uvijek kod čovjeka fasciniralo veliko srce i čvrst karakter” govori on.
Sjećam se da sam iz Kolašina vodio bolesnika kod dr Kosovića, kome sam, pošto je on napisao recept, pomenuo da sam isti lijek već davao bolesniku, pa očekujem neki efikasniji. Na to on uz osmjeh odgovori da ga ni ja ne razumijem kao ni rukovodioci koji mu ne pružaju bolje uslove za rad. “Ne djeluje lijek iz tvoje ruke kao iz moje, važno je povjerenje”.
Dr Kosović uživao je veliko povjerenje kod naroda jer je bio skroman, pravi narodni ljekar. Zanimljivo je njegovo tumačenje pojma vlast. – Za psihoanalitičko tumačenje pojma vlast, pomogao mi je zapis Meše Selimovića. Prisjećao sam se hiljade meditacija o vlasti, ali nijedno mišljenje nije mi bilo toliko blisko koliko pogledi Meše Selimovića, iznijeti u njegovoj briljantnoj Tvrđavi. Tamo čitamo: “Poštene i mudre vlasti nema jer je želja za moći bezgranična. Čovjeka na vlasti podstiču kukavice, bodre laskavci, podržavaju lupeži, pa je njegova predstava o sebi uvijek ljepša od istine. Niko na vlasti nije dovoljno pametan jer i pametni ubrzo izgube razbor, i niko trpeljiv jer vlast mrzi promjenu”. Zato Selimović I kaže da “svi srljaju na vlast kao leptir na plamen svijeće”. Razumio sam Mešu Selimovića što je vlast doživio kao bolest. Nevolja je u tome što za tu bolest nema sigurnog lijeka – kaže dr Kosović.
Univerzitetska riječ iz Nikšića, kao izdavač, objavila je knjige Stres (1987) i “Optimistička psihoanaliza” (1989) dr Kosovića, a treće, dopunjeno izdanje knjige Dođe mi da poludim štampano je u Beogradu 1998. godine. Recenziju Stres-a uradili su dr Todor Baković i prof. dr Jovan Striković (autori knjiga Depresivni optimizam crnogoraca – dr Baković (1985), i Putevima Njegoševe psihoanalize – dr Striković (1996). Njima se pridružuje prof. dr Mirko Peković (2000) sa knjigom Osvrti – psihijatrija. Magistar neuropsihijatrije dr Lidija Injac-Stevović 2011. godine odbranila je doktorsku disertaciju Faktori suicidnog rizika: polne razlike, što je prva doktorska disertacija na Medicinskom fakultetu u Podgorici.
Knjige psihoanalitičara dr Dušana Kosovića, njegove studije o Frojdu, Adleru, Jungu, Rejhu, Fromu, a posebno njegovo obimno istraživanje psihoanalize u djelima Karen Hornaja, napisane su za psihijatre i psihologe kao teoretska razmatranja.
Doc. dr sci med. Božo Vuković
Dodajte komentar