Svi se pribojavaju visokog krvnog pritiska, ali i zbog niskog pritiska kvalitet života može pasti na niske grane, posebno za vrijeme ljetnjih mjeseci kada niski pritisak jače hara jer visoke temperature vazduha podstiču dehidrataciju organizma i šire krvne sudove, što pogoduje padu pritiska. Arterijska hipotenzija (nizak krvni pritisak) je stanje kada je sistolni pritisak ispod 90mmHg a dijastolni pritisak ispod 60mmHg. Zadatak arterijskog pritiska je da omogući organizmu zadovoljavajuću prokrvljenost. Na visinu pritiska utiču minutni volumen srca, periferni otpor krvnih sudova i brojni sistemski i lokalni regulacijski mehanizmi. Treba biti vrlo obazriv kod određivanja graničnih vrijednosti arterijskog pritiska, jer većina ispitanika sa sistolnim pritiskom između 90 i 110mmHg nemaju nikakve tegobe i imaju dobru životnu prognozu. Dakle, arterijska hipotenzija je klinički sindrom kod kojeg se javljaju tegobe zbog niskih vrijednosti arterijskog pritiska, često prilikom ustajanja. Znacajni simptomi su: umor, malakalost, smetnje sa vidom, psihička usporenost i vrtoglavice. Arterijski pritisak uobicajeno mjerimo metodom po Riva-Rocciju i slušamo Korotkovljeve tonove od faze 1-5. Lažno niske vrijednosti dobijamo kod podignutog ekstermiteta, sitnih i suvih nadlaktica, nepravilno namještene, nedovoljno zategnute i prebrzo popuštene manžetne, kod izražene bradikardije i aritmija, plitkih i usporenih pulsnih amplituda, te kod jake vazokonstrikcije. Kod stanja šoka je neophodno primjeniti intraarterijsku metodu, ali je ona dostupna samo u bolnicama. Ortostatski eksperiment Ortostatska hipotenzija je određena padom sistolnog pritiska kod stajanja za najmanje 20mmHg i padom dijastolnog pritiska za najmanje 10mmHg. Navedene promjene traju najmanje tri minuta. Treba napomenuti da neke smetnje sprovodnog sistema srca i neki ljekovi sprečavaju ubrzanje srčane frekvence.
Značajne hipotenzije
– Hipotenzija kod normalne prokrvljenosti tkiva (simptomatsaka neortostatska hipotenzija); – Hipotenzija sa smanjenom prokrvljenosti tkiva i normalnim ili povećanim unutarasudovnim volumenom; a) oštećena pumpna funkcija b) smetnje utoka krvi c) smetnje protoka krvi d) poremećaji srčanog ritma – Hipotenzija sa smanjenom prokrvljenosti tkiva i smanjenim unutarsudovnim volumenom; – Ortostatska hipotenzija zbog uzimanja odredjenih ljekova; – Ortostatska hipotenzija sa normalnim unutarsudovnim volumenom; – Ortostatska hipotenzija sa smanjenim unutarsudovnim volumenom.
Uzroci hipotenzije
• Naglo ustajanje – ortostatska hipotenzija • Obilan obrok – postprandijalna hipotenzija • Gubitak tečnosti – dehidratacija • Hormonski poremećaji • Nedostatak vitamina – B12 i B9 • Neki ljekovi (alfa i beta blokatori, antiparkinsonici, triciklički antidepresivi, sildenafil) • Trudnoća može dovesti do hipotenzije
Arterijska hipotenzija je klinički sindrom kod kojeg se javljaju simptomi zbog niskog arterijskog pritiska. Ako je kod nejasnih stanja arterijski pritisak normalan u ležećem položaju treba izvesti ortostatski eksperiment. Brojni ljekovi koji se koriste u praksi mogu da izazovu sindrom arterijske hipotenzije. Za tačno određivanje sindroma arterijske hipotenzije i liječenje neophodno je klinički, laboratorijski i po potrebi instrumentalno odrediti stanje prokrvljenosti tkiva i unutar sudovni volumen.
Prevencija hipotenzije * Redovna ishrana sa unosom soli * Izbjegavanje naglog ustajanja * Elastične čarape i zavoji na donjim ekstremitetima * liječenje osnovnog oboljenja * Davanje infuzija sa dopaminom daje zadovoljavajući terapijski efekat
Od značaja je razlikovanje oblika arterijske hipotenzije kako bi se moglo efikasno terapijski djelovati i spriječila učestala pojava recidiva.
Prim. dr Sabahudin Pupović,
Spec. interne medicine
Zavod za hitnu medicinsku pomoć Crne Gore, Jedinica Plav
Dodajte komentar