U regionu (Srbiji, Kosovu, Makedoniji), proglašena je epidemija malih boginja zbog čega se realno može očekivati pojava ove bolesti i u našoj zemlji. Epidemija je proglašena u nekim evropskim zemljama: Italiji, Njemačkoj, Francuskoj, Rumuniji, gdje su zabilježeni smrtni slučajevi.
Ovoj nepovoljnoj situaciji, nažalost, pogoduje pad stope vakcinacije djece u Crnoj Gori u posljednjih par godina.
Simptomi i tok bolesti
Male boginje su virusna, vrlo zarazna bolest, koja se uspješno sprječava vakcinacijom.
Male boginje su jedna od najlakše prenosivih infektivnih bolesti. Bolest se prenosi direktno, kapljičnim putem. Izvor zaraze je osoba oboljela od morbila, u toku inkubacionog stadijuma (period bez simptoma bolesti i nekoliko dana nakon izbijanja ospe). Nakon inkubacionog perioda, koji traje 7-10 dana, dolazi do pojave povišene temperature 38oC – 40oC, malaksalosti, gubitka apetita, kijavice, kašlja poput laveža psa, gušobolje, konjunktivitisa (tkz plačni facijes).
Promjene na sluznici usne duplje (mrljasti enantem ili Koplikove pjege) pojavljuju se 1-2 dana prije osipa i karakterističan su znak ove bolesti. Tek četvrtog ili petog dana bolesti dolazi do pojave karakterističnog osipa koji se tipično pojavljuje prvo iza ušiju i na čelu a potom zahvata lice, vrat, trup i ekstremitete. Osip je pjegast i sitnocrven, po njegovom izbijanju temperatura se obično spušta na normalu. Promjene u krvnoj slici su karakteristične. Javlja se leukopenija (smanjen broj leukocita) sa limfocitozom. Specifično liječenje ne postoji, a eventualne bakterijske komplikacije liječe se antibiotskom terapijom.
Prije uvođenja vakcinacije morbili su bile gotovo obavezna bolest u djetinjstvu, danas su one rijetka bolest sa sporadičnim javljanjem, zahvaljujući vakcinaciji, a obolijevaju uglavnom odojčad u vrijeme kad se smanjuje broj antitijela dobijenih od majke kao i nevakcinisane osobe. Imunitet poslije morbila je trajan.
Komplikacije su česte kod mlađe djece kao upala pluća, upala ušiju, upala mozga.
Jedina adekvatna zaštita je pravovremena vakcinacija MMR vakcinom koja obezbjeđuje 95 -97% zaštite
Vakcinacija i revakcinacija protiv morbila u Crnoj Gori vrši se kombinovanom živom, atenuisanom MMR vakcinom (morbili, veliki kašalj, rubeola) kontinuirano u skladu sa Pravilnikom o imunizaciji – djece od navršenih 12 meseci života, i revakcinacijom prethodno vakcinisane djece do navršenih sedam godina života. Vakcina se prima u dvije doze, u 12-tom mjesecu života i pred polazak u školu. Svu djecu uzrasta od navršenih 12 meseci života do navršenih 14 godina života koja su nevakcinisana i nepotpuno vakcinisana treba vakcinisati, odnosno revakcinisati. Minimalni razmak između dvije doze vakcine može biti četiri nedjelje.
Naučni dokazi i studije sprovedeni tokom 20 proteklih godina negiraju povezanost autizma, inflamatornih bolesti crijeva, astme i ove vakcine (izvor: centar za kontrolu bolesti SZO – CDC).
Procenat vakcinisanih preko 95% objezbjedjuje kolektivni imunitet koji populaciju štiti od epidemije.
Podsjetimo se da određenih bolesti nema ne zato što su spontano prestale, nego zato što su eliminisane vakcinacijom.
Dr Biljana Ivelja, pedijatar
Dom zdravlja, Cetinje
Dodajte komentar