Dr Igor Bjeladinović, subspecijalista endokrinolog
Opšta bolnica Kotor
Prema IDF Diabetes atlas-u 4,6,8 izdanje 2010.g. prevalenca dijabetesa u Crnoj Gori je bila 8,9%, 2014.g. 12,51% a 2017.g. 12,8%. Broj umrlih od bolesti u vezi sa dijabetesom je 2013.g. bio 680 a 2017.g. 657.
Značajno mjesto u liječenju dijabetesa i komplikacija imaju opšte bolnice. Pacijenti koji se liječe u njima mogu se podijeliti na dvije velike grupe. Onu koja se liječi zbog dijabetesa i onu koja se liječi iz drugog razloga a boluje i od dijabetesa.
U većini opštih bolnica liječenje dijabetesa se sprovodi na opštim internim odjeljenjima uz nadzor endokrinologa. Pacijenti sa drugih odjeljenja, a koji boluju od dijabetesa, uz svoju osnovnu bolest su predmet konsultativnih pregleda endokrinologa.
Opšte bolnice imaju i svoje poliklinike u kojima se problemom dijabetesa bave endokrinolozi u svojim subspecijalističkim ambulantama i opšti internisti u svojim ambulantama.
Postojanje informacionog sistema od 2010.g. omogućilo je da pratimo razvoj i rezultate u liječenju.
Još od ustanovljenja endokrinološke službe u opštoj bolnici u Kotoru 2006. godine, odlučili smo se na primjenu modernih principa na osnovu vodiča EASD koji je u našoj zemlji prihvaćen.
Ciljevi su smanjenje hospitalizacija bolesnika sa tipom 1 dijabetesa koje smatramo kao akutne komplikacije, te smanjenje hospitalizacija tip 2 dijabetičara koje smatramo kao hronične komplikacije.
Isto tako podignut je na organizaciono kadrovski maksimum broj ambulantnih pregleda dijabetičara u okviru poliklinike.
Organizaciona i kadrovska struktura endokrinološke službe od 2006.g. do danas nije mjenjana..
Broj pregleda dijabetičara u periodu 2010-13.g. je rastao do bilizu hiljadu godišnje, da bi u periodu 2014-17.g. stagnirao na tom broju koji je organizaciono kadrovski maksimum. Broj hospitalizovanih T1DM bolesnika na internom odjeljenju je u blagom opadanju, što tumačimo pristupačnijom edukacijom, boljim liječenjem, primjenom intenzifikovane terapije insulinom, primjenom najmodernijih insulina uključujući insulinske analoge, primjenom glukoznih senzora, te u zadnje vrijeme i kontinuirane potkožne infuzije insulina tj. insulinske pumpe.
Broj hospitalizovanih T2DM na internom odjeljenju značajno opada u periodu koji pratimo prvenstveno zbog bolje edukacije, široke palete ljekova za dijabetes koji su na listi Fonda zdravstva, te olakšanoj nabavci test traka i glukometara. Težište je stavljeno na vanbolničko liječenje ovih pacijenata te kontrola koje se više ne obavljaju resursima opšte bolnice već primarne zdravstvene zaštite.
Broj pacijenata koji je zbog dijabetičkih komplikacija liječen na hirurgiji nije se značajnije mijenjao tokom ovog perioda, ukupan broj amputacija jeste manji ali ne i statistički značajno, čime nismo zadovoljni, ali se udio amputacija u ukupnom broju liječenih smanjuje što jeste jedna vrsta napretka.
Ono što sve naše rezultate problematizuje je stalno povećanje broja dijabetičara, naročito T2DM te sve ranija životna dob novootkrivenih dijabetičara, sa značajnim vremenom za razvoj komplikacija.
Koliko god napredak u tehnologiji, ljekovima, stavovima u liječenju koje se postiže na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite bio značajan, i ovi rezultati upućuju da rano otkrivanje bolesti, razotkrivanje skrivenih slučajeva, redovna kontrola i samokontrola kao i edukacija i samoedukacija pacijenata i medicinskog osoblja koje učestvuje u liječenju predstavlja jedini pravi način za obuzdavanje epidemije dijabetesa u mogućoj mjeri.
Add comment