Milan Jovanović Batut rođen je 1847. godine u Sremskoj Mitrovici. Medicinski fakultet završio je u Beču 1878. godine. Radio je u Crnoj Gori od 17. avgusta 1880. do polovine oktobra 1882. godine. Pod njegovim uredništvom štampan je časopis „Zdravlje”, ljekarske pouke narodu. Časopis je izlazio petnaestodnevno. Prvi broj štampan je u Somboru 15. januara 1880. godine, gdje je štampano i još 13 brojeva. Zbog Batutovog odlaska za Crnu Goru, časopis je prestao izlaziti do 15-og januara 1882. godine, kada se počeo ponovo štampati na Cetinju do 31.10.1882. godine. Na Cetinju je štampano 6 brojeva. Fototipsko izdanje časopisa objavila je Centralna narodna biblioteka „Đurđe Crnojević” sa Cetinja, 1982. godine (urednik i priređivač dr Dušan Martinović).
U pogovoru fototipskog izdanja dr Branislav Pešić svjedoči da je dr Jovanović bio veliki zdravstveni prosvetitelj, jedan od osnivača i prvi dekan Medicinskog fakulteta u Beogradu. Zatim Pešić nastavlja: „Časopis ‘Zdravlje’, cetinjsko izdanje za crnogorsku medicinu, kristalni kamen temeljac, čije čestice i danas zrače i nalaze svoje mjesto u svim naučnim i stručnim radovima […] Računam da će čitaoci izraziti divljenje i odati poštovanje ovako velikom stvaralaštvu u uslovima onog doba, a od strane čovjeka sa malim praktičnim iskustvom, koji se predstavio svojim vrhunskim obrazovanjem i nenadmašnim entuzijazmom”.
Prof. dr Milan Jovanović postao je počasni doktor medicine Zagrebačkog univerziteta 20. juna 1931. godine. Akt promocije izvšio je rektor Univerziteta prof. dr Josip Belobrk sa promotorom prof. dr Emilom Prašekom. Svečanosti je prisustvovao Profesorski zbor Medicinskog fakulteta predvođen dekanom prof. dr Karlom Radoničićem.
U Zborniku radova iz istorije Crnogorskog senata (Cetinje 1998. godine) štampan je referat prim. dr Novice Vujoševića s naslovom: „Rad dr Milana Jovanovića-Batuta na proučavanju zdravstvenog stanja naroda u Knjaževini Crnoj Gori”, (1880-1882). O Batutovom ispitivanju zdravstvenog stanja naroda u Crnoj Gori i njegovom putovanju Crnom Gorom Vujošević kaže da Batut „donosi nažalost samo djelimičan izvještaj s tog puta”, kao na primjer: „Batut je okrenuo na put ‘malom pratnjom’ 4. jula 1882. godine preko rijeke Crnojevića, Žabljaka, Dodoša, Zete i Podgorice. Na put (do Andrijevice pratio me je Mitar Bakić, sekretar Ministarstva spoljnih poslova; Josif Holaček do Morače, poznati češki književnik i žurnalista), na tom putu sam se zadržao do polovine septembra”.
Pešić, Vujošević i dr Drago Petrović, nijesu nam dali objašnjenje zbog čega je Batut iznenada otišao iz Crne Gore. Bio je to veliki gubitak za primjenu novih saznanja iz higijene i medicine za sprečavanje bolesti, liječenje bolesnika i suzbijanju nadriljekarstva.
Dr Dragutin Karlo (Filipov) Radoničić sin je pomorskog kapetana iz Dobrote koji je službovao u austrijskom Lojdu u Trstu. Karlo se tu i rodio. Dr Dragutin Radoničić, sestrić Miloša Miloševića iz Dobrote, učio je Gimnaziju u Kotoru. Studije medicine završio je u Beču 1905. godine. Poslije završetka studija radio je na klinici u Beču, usavršavajući se u oblasti interne medicine. Pri otvaranju Medicinskog fakulteta u Zagrebu, postavljen je za profesora Interne medicine, gdje je i preminuo u 56-oj godini života. Sahranjen je u Dobroti.
Piše: sc med. dr Bozo Vuković
Add comment