Anemija ili slabokrvnost je manjak crvenih krvnih zrnaca ,eritrocita ili manjak hemoglobina krvnog pigmenta. Jedno prati drugo ali postoje izuzeci.
Da bi se složeni proces stvaranja crvenih krvnih zrnaca mogao obaviti potrebna je zdrava koštana srž (gdje se stvaraju crvena krvna zrnca), supstanca koja se zove eritropoetin (stvara se u bubrezima), gvožđe, vitamin B12, folna kisjelina, C vitamin (koji se unose u organizam zdravom i pravilnom ishranom).
Anemija ima mnogo vrsta. Najčešća je SIDEROPENIJSKA ANEMIJA koja nastaje usljed nedostatka gvožđa, kada unos gvožđa nije dovoljan, pa samim tim smanjena je njegova apsorppcija u crijevima i ugradnja u crvena krvna zrnca.
Postoje i HEMOLITIČKE ANEMIJE, nasatale usljed slabosti opne eritrocita, pa isti lako pucaju i dolazi do njihove hemolize, a samim tim i manjka eritrocita.
Ako nema dovoljno unosa B12 vitamina, eritrociti postaju veliki, slabo su funkcionalni, imaju nepravilan oblik – to se zove MEGALOBLASTNA ANEMIJA.
Najčešći uzrok anemija je neadekvatna ishrana. Bebe do godinu dana treba da doje, ili ako ne doje da budu na visoko adaptiranoj formuli (NIKAKO KRAVLJE MLIJEKO) potom da unose dovoljnu kolicinu mesa, žumanceta i povrća. Za djecu predškolskog uzrasta bitno je, pored pravilne i raznovrsne ishrane, da ne piju velike količine KRAVLJEG MLIJEKA jer u varenici, kako se kod nas popularno zove kravlje mlijeko, postoje soli koje u crijevima za sebe vežu gvozdje i tako onemogućavaju njegovu apsorpciju, a samim tim i njegovu ugradnju u eritrocite, a sve to vodi nastanku SIDEROPENIJSKE ANEMIJE koja je najraširenija bolest dječije dobi, ne samo kod nas nego i u regionu. Gruba procjena govori da svako 4.dijete boluje od sideropenijske anemije. Postoje bolesti crijeva kod djece koja takođe ometaju apsorpciju gvožđa i uzrokuju anemiju.
KAKO PREPOZNATI MALOKRVNOST
Ako dijete nema neku drugu bolest ono je blijedo, blijedje kože i vidljivih sluznica (konjuktiva i desni), lakše se zamara, ponekad ima nesanicu, neka djeca su nervoznija, a veća djeca se žale na vrtoglavicu i glavobolje, a nekad imaju i slabiji apetit. Kod težeg stepena anemije, nokti I kosasu lomljivi, a javlja se i šum na srcu.
Ako roditelj posumnja na malokrvnost, potrebno je da se obrati pedijatru. Dijagnoza se lako postavlja, uzme se krv iz prstića i dobiju se dragocjeni podaci o anemiji. Tada se može naslutiti i vrsta anemije, a nekada je potrebno da i sam pedijatar uputi dijete pedijatru-hematologu.
TERAPIJA ANEMIJE
Terapija sideropenijske anemije je jednostavna, daju se preparati gvožđa uz korekciju ishrane. Ostale anemije se liječe nadoknadom faktora koji nedostaju, vitaminom B12 ili folne kisjeline, a što se tiče nedostatka faktora koji stimulišu razvoj eritrocita-eritropoetina, njega je potrebno dodati djeci koja nijesu u stanju da ga proizvedu – a to su djeca sa teškim oštećenjem bubrega.
ANEMIJA SE MOZE SPRJEČITI prvenstveno zdravom i pravilnom ishranom. Prevencijom – u trudnoći, kada je potrebno da se buduća majka zdravo hrani, što podrazumijeva dovoljan unos gvožđa i vitamina, jer stvaranje eritrocita počinje u fetalnom životu, a rezerve gvožđa u jetri, koje se naslijede u “miraz” treba bebi da obezbijede normalan broj eritrocita u prvih šest mjeseca života.
Dokazano je da je i dojenje prevencija.
Roditelji treba da znaju da obične anemije, prepoznate na vrijeme, ne dovode do komplikacija, ali ako traju godinama odlična su podloga za razvoj nekih ozbiljnih oboljenja, uključujuci I USPORENIJI MENTALNI RAZVOJ.
Postoje anemije kada postoji defekt u stvaranju hemoglobin, i one mogu imati veoma ozbiljne komplikacije, ali su to izuzetno rijetke bolesti.
Dr Sanja Čizmović, spec. pedijatar
Opšta bolnica Nikšić
Dodajte komentar