Prof. dr sc. med. Bogdan Pajović
Univerzitet Crne Gore – Medicinski fakultet Podgorica
Pejronijeva bolest se karakteriše postojanjem čvora ili tvrde izrasline na jednom dijelu penisa. Uglavnom počinje u vidu lokalnog zapaljenja, a kasnije se na tom mjestu stvara tvrdi ožiljak, odnosno ožiljno tkivo. Promjena je benigna. Najčešće se nalazi pri korijenu penisa, zbog čega nastaje iskrivljenje penisa pri erekciji u položaj nagore. Ukoliko je čvor smješten na donjoj strani, penis se krivi nadolje. Ove promjene su praćene bolom, ali i emocionalnim stresom, što može negativno da utiče na sposobnost erekcije ili ejakulacije, a penetracija pri seksualnom odnosu je najčešće otežana. Ukoliko je erekcija i moguća, često je veoma bolna. Najčešće se javlja u periodu od 45-60 godina.
Ovdje je jako bitno napomenuti da sama bolest u početku ima potpuno nepredvidiv tok. Naime, od početka simptoma do odluke o eventualnom hirurškom liječenju mora proći između šest mjeseci i godinu dana. U tom periodu se može očekivati da kod određenog broja pacijenata promjene jednostavno nestanu, kod određenog broja pacijenata ne pokazuju znake progresije, dok se kod određenog broja pacijenata one šire i nakon godinu dana imamo jasnu sliku gdje se bolest zaustavila.
Dakle, definitivna dijagnoza i odluka o daljem tretmanu se donosi nakon gore navedenog vremenskog perioda. Do tada se može primjeniti neki od modaliteta medikamentoznog liječenja, koji na žalost do sada nije dao neke bitnije rezultate.
Fizikalnim pregledom jasno možemo napipati promjene na penisu. Nakon toga se izvodi prostaglandinski test kojim objektivizujemo stepen zakrivljenja penisa, te procjenu erektilne disfunkcije. Tek nakon toga se pravi definitivni plan liječenja koji, ukoliko je pacijent kandidat za hiruršku intervenciju, ide od manje komplikovanih intervencija sa otklanjanjem plaka do ugradnje penilnih proteza i rekonstrukcijom tijela penisa.
Pejronijeva bolest može biti udružena sa visokim krvnim pritiskom, dijabetesom, poremećajima masti u krvi, kao i sa stvaranjem tvrdih naslaga na omotačima tetiva šake (Dipitrenova bolest).
OSNOVNE KARAKTERISTIKE PEJRONIJEVE BOLESTI
- Postojanje otvrdnuća (plaka) na tijelu penisa,
- Krivljenje (deformacija) penisa,
- Skraćenje dužine penisa,
- Bolne erekcije,
- Otežan ili potpuno onemogućen seksualni odnos,
- Erektilna disfunkcija (impotencija).
Kako se postavlja dijagnoza Pejronijeve bolesti?
- Na osnovu navedenih simptoma,
- Kliničkim pregledom kojim se potvrđuje postojanje otvrdnuća – plaka na penisu,
- Ultrazvučnim pregledom penisa,
- Fotografijom penisa u erekciji,
- Testom erekcije – izazivanjem medikamentozne, vještačke erekcije u ambulantnim uslovima.
Zašto nastaje Pejronijeva bolest?
Do danas nije utvrđeno šta je direktan uzrok nastanku ove bolesti, ali se smatra da ponavljana mikrotrauma, na bazi urođene predispozicije dovodi do upalne reakcije, zatim do taloženja fibrina i kasnije kalcijuma. Sve se to manifestuje u vidu otvrdnuća na omotaču penisa koje zovemo plak.
LIJEČENJE PEJRONIJEVE BOLESTI
Liječenje Pejronijeve bolesti može biti konzervativno i hirurško.
Neoperativno (konzervativno) liječenje podrazumijeva oralnu, topikalnu i injekcionu terapiju.
- Oralna terapija Pejronijeve bolesti nije efikasna prema svim publikovanim studijama. U toku aktivne faze može se primjeniti neki od antiinflamatornih ljekova u cilju smanjenja bola. Ostala oralna terapija, koja se, na žalost, i dalje često propisuje, nije efikasna i ne može riješiti Pejronijevu bolest.
- Topikalna terapija samo u pojedinim slučajevima može uticati na održavanje i smanjenje plaka (npr. verapamil gel).
- Injekciona (intraleziona) terapija može ponekad dati dobre rezultate, i to samo prilikom primjene supstance – klostridijalne kolageneze u sam plak. Ostale supstance (npr. steroidi) nemaju efekat u liječenju Pejronijeve bolesti i ne preporučuju se.
Hirurško (operativno) liječenje Pejronijeve bolesti
Cilj operativnog liječenja je korekcija krivine (kurvature) penisa uz kompletno vraćanje funkcije penisa. Jedan od najvažnijih koraka je procjena hirurga u kom momentu se pristupa operativnom liječenju. Operacijom ne može da se zaustavi bolest, ali se može, u potpunosti, korigovati postoojeći deformitet i povratiti puna funkcija penisa. Zbog toga se operativno liječenje planira kada je bolest u mirnoj, stabilnoj fazi (nenapredovanje deformiteta i odsustvo bola) u trajanju od minimum 6 mjeseci. S obzirom na specifičnost i zahtjevnost operativnog liječenja Pejronijeve bolesti, kao i veći izbor operativnih tehnika koje se primjenjuju, neophodno je da operaciju izvodi hirurg koji je usko specijalizovan iz domena urološke rekonstruktivne hirurgije i svakodnevno se bavi ovom oblašću.
Operacije se mogu izvoditi u opštoj ili regionalnoj (spinalnoj) anesteziji, kada pacijent može biti budan tokom izvođenja operacije.
Postoje tri osnovna hirurška pristupa:
- Korekcija deformiteta plikacijom penisa,
- Korekcija deformiteta uz primjenu grafta („zakrpe“),
- Ugradnja penilne proteze.
Pri donošenju odluke o izboru operativne tehnike, hirurg uzima u obzir godine pacijenta, postojanje eretilne disfunkcije, veličinu plaka, stepen zakrivljenosti penisa, dužinu trajanja mirne faze, kvalitet tkiva i vaskularizacije.
- Korekcija deformiteta plikacijom penisa podrazumjeva skraćivanje duže strane penisa u cilju ispravljanja zakrivljenja. Ova metoda se rjeđe koristi, a primjenjuje se samo ukoliko se radi o manjim deformitetima, odnosno ukoliko je zakrivljenje manje od 30°.
- Korekcija deformiteta korišćenjem grafta ima za cilj kompletnu obnovu anatomije i funkcije, uz produženje penisa. Sam plak se presjeca, skraćena strana se na taj način ispravlja i produžava, a defekt se rekonstruiše pomoću grafta. Tokom operacije koristi se geometrijska metoda u cilju potpune korekcije deformiteta. Osnovni preduslov za izbor ove operativne tehnike je očuvana erektilna disfunkcija.
- Ugradnja penilne proteze (implanta) se izvodi ukoliko je Pejronijeva bolest praćena i erektilnom disfunkcijom. Danas postoje dvije osnovne vrste penilnih proteza: polutvrde (semirigidne) i naduvavajuće (inflatibilne). U toku operacije se koriguje deformitet i ugrađuje odgovarajući implant. Cilj operacije je vraćanje dužine penisa, korekcija deformiteta i omogućavanje penetracije. Zahvaljujući operativnoj tehnici koja se koristi, nakon ugradnje, penis ima potpuno normalan izgled i nije moguće vizuelno uočiti ni jednu od komponenti penilne proteze. Seksualni odnos sa ovom vrstom proteza je najpribližniji prirodnom odnosu i ni jedan od partnera ne može osjetiti prisustvo penilnih proteza tokom odnosa.
Kako izgleda postoperativni oporavak?
- Nakon operacije pacijent ostaje u bolnici još dan ili dva.
- Propisuje se terapija antibioticima i lijekovi protiv bolova.
- Potrebno je previjanje kompresivnim zavojem tokom narednih 7 dana.
- Za rane na koži se uglavnom koriste resorptivni konci, koji se sami razgrađuju, pa ih nije potrebno uklanjati.
- Ukoliko je rađena operacija uz korišćenje grafta pacijentu se savjetuje upotreba lijekova za pojačanje cirkulacije u penisu, kao i primjena trakcionih aparata ili VEP pumpe radi postizanja maksimalnih efekata operacije i spriječavanja komplikacija.
- Ukoliko je rađena operacija ugradnje penilne proteze, pacijent se obučava za njeno korišćenje.
- Savjetuje se uzdržavanje od seksualnih odnosa 4-6 nedjelja.
Cilj operativnog liječenja Pejronijeve bolest je postizanje maksimalnog funkcionalnog i estetkog rezultata, koji omogućava seksualne odnose i time značajno doprinosi kvalitetu života pacijenta i partnera.
Dodajte komentar