Upotreba PRP-a nije preskupa i odmah je na raspolaganju.
Kao bogat izvor faktora rasta, PRP signiikantno utiče na promjene monocitima uslovljenih proinflamatornih citokin/hemokin odgovora, u smislu smanjivanja citokin odgovora, ograničenja zapaljenja, i posljedično, pojačavanja regeneracije tkiva.
PRP je obećanje za sigurnu i prirodnu alternativu hirurgiji.
ISTORIJAT UPOTREBE
Prvo otkriće PRP-a bilo je ranih 70-tih godina prošlog vijeka u smislu nusproizvoda multikomponentne fereze. Prvobitno je upotrebljavan za skladištenje medijuma za gratfove. Prva promocija PRP-a organizovana je 1987. godine, kada ih je M. Ferrari upotrebio kao komponentu autologne transfuzije poslije operacije na otvorenom srcu da bi izbjegao homolognu transfuziju krvi. Tehnike pripreme su signifikantno poboljšane 1990. i kasnije. Godinama su benefiti upotrebe PRP-a dokumentovani u mnogim hirurškim procedurama. Nedavno je PRP počeo da se upotrebljava u transplantaciji kose.
PRIPREMA
Postoje dva načina pripreme PRP-a, odobrena od strane FDA (Food and Drug Administration). Oba procesa uključuju prikupljanje cijele krvi (venepunkcija), koja je antikoagulisana prije centrifugiranja (citrat-dekstroza), u dva stadijuma – brzine. Uobičajen broj trombocita u cijeloj krvi ljudi iznosi oko 200 000 na mikrolitar, a u PRP-u je to oko 3-5puta više. Bazično, pacijentova krv je skupljena i centrifugirana različitim brzinama dok se ne podijeli u tri sloja:
– Trombocitima siromašna plazma (med. Platelet Poor Plasma – PPP),
– PRP i
– Crvena krvna zrnca.
Obično se upotrebljavaju dvije brzine: prva brzina („jača brzina”) dijeli plazmu siromašnu trombocitima od frakcije s crvenim krvnim zrncima i PRP-a. Druga brzina („slabija brzina”) dijeli frakciju crvenih krvnih zrnaca od PRP-a. Frakcija s najvećom specifičnom težinom nalazi se na dnu epruvete. Neophodno je odmah aplikovati aktivator / agonist trombocita (goveđi trombin i desetoprocentni kalcijum-hlorid) koji pokreće kaskadu procesa zgrušavanja i stvaranja trombocitnog gela. Cijeli proces traje oko 10-12 minuta.
PROCES AKTIVNOSTI PRP-A
Kada se aktivacija desi na mjestu injiciranja, otpuštanje faktora rasta injicira inflamatorni odgovor – infalamatornu fazu koja traje oko 3 dana. Fibroblasti se akumuliraju na mjestu injiciranja, što označava početak proliferativne faze zacjeljivanja koja traje nekoliko sedmica. Poslije toga se dešava remodeliranje kolagenog matriksa koji se prostire oko fibroblasta. Faza remodeliranja dovodi do formiranja zrelog tkiva i traje oko 6 mjeseci. Potrebne su sve tri faze za formiranje novog tkiva i stvaranje dugotrajne stabilnosti tkiva.
KLINIČKE APLIKACIJE
Kod ljudi se istražuje upotreba PRP-a, a on se klinički upotrebljava za mnoge tipove medicinskih tretmana koji uključuju oštećenje nerava, tendinitis, osteoartritis, oštećenje srčanog mišića, zarastanje i reparaciju kostiju, dakle, intervencije iz oblasti neurohirurgije, ortopedije i kardiohirurgije, iz oblasti plastične i oralne hirurgije, maksilofacijalne hirurgije, otorinolaringologije, urologije, periodontalne hirurgije, stomatologije, ortospinalne hirurgije, oftalmologije, estetske dermatologije i kozmetologije, ali i sportske medicine, posebno kod velikog broja poznatih profesionalnih sportista, zbog čega je ovaj tretman i postao popularan (Tajger Vud, Rafael Nadal … ).
KLINIČKA OPRAVDANOST
Dokazivanje kliničke opravdanosti upotrebe PRP-a još je u ranom stadijumu. Rezultati bazičnih naučnih postavki i pretkliničkih ispitivanja još nisu dobili potvrdu u široko sprovedenim kontrolnim kliničkim ispitivanjima. U sistematskom pregledu stručne literature iz 2009. godine na ovu temu, zaključeno je da je „PRP obećavajuća, ali još do kraja nedokazana opcija tretmana iščašenja, ligamenata, tetiva i povreda mišića.” Zagovornici PRP terapije ističu da su povremeni negativni klinički rezultati povezani sa manjim brojem trombocita u bazičnoj krvi, što zasigurno čini ovaj tretman individualno zavisnim, a koji zavisi od opšteg zdravstvenog stanja, načina ishrane, režima vježbanja, upotrebe medikamenata (antikoagulanti), ali i različitog kvaliteta metoda pripreme i aplikacije! Ipak, mnogobrojni primjeri uspjele upotrebe PRP-a u praksi trebalo bi da predskažu istorijski značaj ove procedure!
POZNATE APSOLUTNE KONTRAINDIKACIJE
1. Sindrom disfunkcije trombocita
2. Kritička trombocitopenija
3. Hipofibrinogenemija
4. Hemodinamska nestabilnost
5. Septikemija
6. Lokalna infekcija na mjestu procedure
7. Pacijentova nespremnost za prihvatanje rizika
RELATIVNE KONTRAINDIKACIJE
1. Stalna upotreba NSAID-a u periodu od 48 časa od sprovođenja procedure
2. Kortikosteroidna injekcija na mjestu tretmana u periodu od mjesec dana prije sprovođenja procedure
3. Sistemska upotreba kortikosteroida u toku 2 sedmice od procedure
4. Pušenje
5. Nedavna bolest ili povišena tjelesna temperatura
6. Karcinomi – posebno hematopoetskog sistema ili kostiju
7. Hemoglobin u krvi vrijednosti manje od 10 g / dl
8. Vrijednost trombocita manja od 105 g / dl.
SIGURNOST
1. Univerzalna pravila za vrijeme cijelog trajanja procedure
2. Infekcija: PRP je antimikrobijalan i efikasan protiv mnogih bakterija klase Klebsiella Enterococcus i Pseudomonas (lat.). Standardna dezinfekcija kože mora biti sprovedena prije uboda!
3. Potpuno je sigurno da autologni graft – PRP eliminiše uslove prenošenja bolesti
4. Rizici za pacijente u toku procedure:
a. Infekcija – spolja nanešena nestručnim sprovođenjem procedure
b. Krvarenje
c. Oštećenje nerava
d. Bol
e. Izostanak rezultata.
(U narednom broju: PRP u estetskoj dermatologiji i kozmetologiji)
Piše: dr Olivera Simić-Kovačević, Spec. dermatovenerolog
Add comment