Dr Marina Vuković
Spec. fizikalne medicine i rehabilitacije
Osteoartritisi predstavljaju progresivno degenerativno oboljenje zglobova. Smatra se da 10% muškaraca i 20% žena starijih od 60 godina pati od ovog oboljenja. Najčešće zahvaćeni zglobovi su kukovi, koljena, zglobovi šaka i kičma. U zahvaćenom zglobu dolazi do gubitka i oštećenja zglobne hrskavice i promjena na kosti neposredno ispod zglobne hrskavice. Bol i ukočenost zgloba su ključni simptomi, koji dovode do smanjenja pokretljivosti i snažno utiču na kvalitet života pacijenta.
Osteoartritisi najčešće nastaju kao posljedica prekomjernog i nepravilnog mehaničkog opterećenja zgloba. Međutim, smatra se i da smanjena fizička aktivnost može pospješiti nastanak ovog oboljenja.
Mehanički oštećena hrskavica se teško obnavlja. Mehanizmi razgradnje preovlađuju u odnosu na mehanizme reparacije, pa hrskavica gubi svoju glatkoću, dolazi do pojave pukotina i neravnina, a pojedini djelovi hrskavice se mogu i otkinuti.
Hijalinska hrskavica zgloba sastoji se od matriksa sastavljenog od kolagena, proteoglikana (npr. agrekana) i glikozaminoglikana poput hijaluronske kiseline, u kome se nalaze uronjeni hondociti, ćelije hrskavice.
U terapiji osteoartritisa značajnu ulogu ima nemedikamentozno liječenje, odnosno higijensko dijeteski režim, fizička aktivnost, fizikalna terapija.
Od medikamentozne simptomatske terapije primjenjuju se najčešće analgetici (paracetamol) i nesteroidni antiinflatorni ljekovi (NSAIL). Dugotrajna primjena ili visoke doze NSAIL mogu dovesti do težih neželjenjih dejstava, potput krvarenja u gastrointestinalnom traktu i kardiovaskularnih bolesti.
Zato se kao sigurna alternativa ovim ljekovima preporučuju dodaci ishrani u vidu glukozamina, hondroitin sulfata i kolagena.
Kolagen je najzastupljeni protein u ljudskom tijelu, važan je za očuvanje strukture i elastičnosti tkiva. Ulazi u sastav i neophodan je za pravilnu funkciju kostiju, mišića, zglobova, tetiva, ligamenata, arterija i kože. Može biti različitog porijekla: goveđi, svinjski, kokošiji, riblji (dobijen iz kože ribe). Kolagen dobijen iz ribe je bezbjedan za primjenu, ima veću sposobnost apsorpcije i bolju bioraspoloživost, čak i duplo u odnosu na drugi najviše korišćen: goveđi.
Kolagen se u organizmu neprekidno obnavlja, ali nakon 25. godine života nivo kolagena se smanjuje. Na deficit kolagena osim starosti utiču i drugi faktori, kao što su: jednolična ishrana i neuhranjenost, težak i naporan fizički rad, jednolični pokreti u radu, intenzivni treninzi, povrede. U prve 4 godine menopaze, koncentracija kolagena opada za 30%.
Pojedini suplementi u svom sastavu pored kolagena sadrže i druga jedinjenja, među kojima su metilsulfonilmetan (MSM-a), ekstrakt smole bosvelije i vitamin C. MSM omogućava sintezu kolagena i vezivnog tkiva, pomaže pravilnu izgradnju i funkciju hrskavice štiteći je od oštećenja, ublažava bol, smanjuje otok i ukočenost. Vitamin C kao snažan antioksidans smanjuje upalne procese u zglobu. Takođe predstavlja i kofaktor u sintezi kolagena, pa se njegova suplementcija preporučuje u prevenciji i liječenju osteoartiritisa.
Dodaci ishrani u čiji sastav ulaze ova jedinjena se zbog svojih pozitivnih dejstava i bezbjedne primjene preporučuju kod otežane i bolne pokretljivosti zglobova, kod upale, otoka zglobova, u cilju očuvanja pravilne funkcije zglobova, ligamenata, tetiva i mišića, za zaštitu hrskavice i njenu regeneraciju, u prevenciji i terapiji osteoartritisa i reumatoidnog artritisa, za brži oporavak nakon povreda, očuvanje zdravlja kože i sprečavanje njenog prevremenog starenja, kod otežanog zarastanja rana.
Dodajte komentar