Intrauterina kontracepcija – kontracepcija uvođenjem stranog tijela izrađenog od plastike sa eventualnim dodatkom bakra i progesterona u materičnu duplju. Može biti u obliku prstena, spirale i slično. Jednom kada se aplikuje u materičnu duplju ne zahtijeva nikakvu posebnu aktivnost duži vremenski period, tako da predstavlja popularan vid kontrole fertiliteta. Mehanizam djelovanja nije u potpunosti razjašnjen, ali preovladava mišljenje da se prisustvom intrauterinog uloška u duplji izaziva pseudoinflamatorna reakcija zida materice, privlači veći broj fagocita, polimorfonukleara, produkuju prostaglandini, tako da se stvara izrazito nepovoljna sredina za spermatozoide i eventualno usađivanje oplođene jajne ćelije u zid materice. Intrauterini uložak-spirala se ne preporučuje ženama koje nisu rađale kao i onima koje češće mijenjaju seksualne partnere.
Postkoitalna kontracepcija – metoda hitne kontracepcije, poznatija kao “pilule za dan poslije”, način djelovanja je u medikamentoznom onemogućavanju implantacije embriona u zid materice. Može se u tu svrhu koristiti kombinovani estrogensko-progesteronski preparati, sami progestageni ili antiprogesteronski preparati. Efikasnost ove metode kontracepcije je očekivana ako je upotrijebljena u vremenu od 72 časa od polnog odnosa. Ova metoda ne treba da se koristi rutinski već u izuzetnim slučajevima kao što su slučajevi silovanja, pucanja kondoma, ispadanja dijafragme ili spirale kao jedini preostali metod u prevenciji nastajanja neželjene trudnoće.
Sve do sada navedene metode kontracepcije se mogu svrstati u privremene – reverzibilne metode kontrole fertiliteta, kod kojih nakon prestanka korišćenja dolazi do ponovnog uspostavljanja plodnosti. Pod trajnom metodom kontracepcije se svrstava sterilizacija kojom se osobi trajno oduzima sposobnost oplodnje.
Dr Vlado Dragaš
Ginekologija i akušerstvo, Opšta bolnica Berane
Dodajte komentar