Od malignih oboljenja na godišnjem nivou umire 10 miliona ljudi, a eksperti predviđaju da će do 2030. godine taj broj dostići 13 miliona. Ukupni godišnji ekonomski trošak izazvan malignim oboljenjima je procijenjen na 1,16 triliona dolara. Više od jedne trećine malignih bolesti može se prevenirati. Druga trećina može se izliječiti ukoliko se rano dijagnostikuje i adekvatno liječi. Implementacijom odgovarajućih strategija prevencije, rane dijagnoze i liječenja, mogu se spasiti milioni života svake godine.
Svjetski dan borbe protiv malignih bolesti obilježava se 04. februara. Ove godine, tema je premošćivanje jaza u liječenju malignih bolesti. Naime, polovina svjetske populacije nema adekvatan pristup esencijalnim zdravstvenim servisima. Velikom broju pacijenata je nedostupna osnovna njega, uprkos činjenici da živimo u vremenu velikih napredaka u polju prevencije, dijagnoze i liječenja malignih bolesti.
Ovo je jaz nejednakosti – i on nas košta života. Pacijenti kojima je potrebna njega zbog malignih bolesti suočavaju se s barijerama na svakom koraku.
Prihodi, obrazovanje, geografska lokacija i diskriminacija po osnovu nacije, rase, pola, seksualne orijentacije, starosti, invaliditeta i životnih stilova su samo neki od faktora koji
mogu negativno uticati na zdravstvenu njegu. Marginalizovane socijalne grupe će najvjerovatnije biti izložene ostalim faktorima rizika, kao što su duvan, nezdrava ishrana, ili štetni faktori iz životne sredine. Podjednak pristup prevenciji, dijagnozi i liječenju i njezi pacijenata s malignim oboljenjima može spasiti živote.
Kroz podizanje javne i političke svijesti o ovim oboljenjima, ostvaruje se smanjivanje straha, povećavanje razumijevanja, razbijanje zabluda, i mijenjanje ponašanja i stavova.
Crnogorsko udruženje medikalnih onkologa (CUMO) je osnovano početkom 2021. godine, i kroz njegove aktivnosti su tokom godine obilježeni Mjesec borbe protiv karcinoma debelog crijeva, melanoma i karcinoma dojke. CUMO se priključilo i ovogodišnjoj kampanji obilježavanja Svjetskog dana borbe protiv malignih bolesti, i kroz kratki video ljekari su dali odgovore na pitanja o prevenciji i liječenju malignih bolesti u Crnoj Gori, kao i aktivnostima koje su u protekloj godini sprovedene u dva referentna centra za liječenje u Crnoj Gori – Institutu za onkologiju u Podgorici i Specijalnoj bolnici za bolesti pluća u Brezoviku.
Dr Sanja Lekić, načelnica Instituta za onkologiju istakla je da je u prethodnoj godini fokus bio na tome da dijagnostika i terapija budu jednako dostupne svim pacijentima, i da se zdravstvena njega onkoloških pacijenata približi njihovim domovima. U tom smislu napravljeni su i prvi konkretni koraci osnivanjem Konzilijuma za maligne bolesti u OB u Bijelom Polju i planom da se takav konzilijum osnuje i na jugu Crne Gore. U DZ Herceg Novi, nakon dvije godine pauze, ponovo je počeo sa radom Konzilijum za dijagnostikovanje karcinoma dojke.
Dr Nikolina Rovčanin, specijalizant internističke medicine, iznijela je statističke podatke koji govore da se u Crnoj Gori, na godišnjem nivou, javlja 3100 novootkrivenih slučajeva malignih neoplazmi, od čega 1700 kod muškaraca 1400 kod žena, pri čemu je broj smrtnih slučajeva izazvanih malignim neoplazmama 1700. Ona ističe i da u Crnoj Gori, muškarci najčešće obolijevaju od: karcinoma pluća, kolorektalnog karcinoma i karcinoma prostate, dok je kod žena na prvom mjestu karcinom dojke, slijede kolorektalni i karcinom pluća, pa karcinom grlića materice.
Dr Dragana Ognjenović, specijalista radiolog iz Centra za radijacionu onkologiju govorila je o značaju borbe protiv karcinoma grlića materice, naročito o prevenciji kroz redovne ginekološke preglede, kako bi se jednostavnim metodama otkrile preinvazivne lezije na grliću. Ona naglašava da je, ukoliko se bolest otkrije u prvom stadijumu, izlječiva i do 95%, za razliku od, npr, četvrtog stadijuma, kada petogodišnje preživaljavanje iznosi svega 16%. Ističe da je značajna i edukacija mladih ljudi u očuvanju reproduktivnog zdravlja, kao i rane prevencije ove bolesti. Kada se govori o sprovođenju liječenja karcinoma grlića materice radioterapijom, naglašava da se u Insitutu za onkologiju upotrebljavaju savremeni linearni akceleratori i savremene tehnike zračenja.
Dr Ana Delić Vukićević, onkolog iz Specijalne bolnice za plućne bolesti u Brezoviku, gdje se vrši dijagnostika i liječenje karcinoma pluća, objasnila je da je karcinom pluća veliki zdravstveni problem i da predstavlja najčešći karcinom koji se javlja u muškoj populaciji, sa smrtnošću od oko 1,8 miliona ljudi godišnje na globalnom nivou. Dr Delić istakla je da je u kliničkoj praksi uočeno da su dužina preživljavanja pacijenata, dužina života bez progresije bolesti, kao i kvalitet života pacijenata sa karcinomom pluća poboljšani, međutim da je smrtnost i dalje visoka. Smatra da zdravstvena zajednica treba sprovede što agresivniju borbu protiv pušenja u primarnoj prevenciji, kao i da treba otpočeti kreiranje nacionalne strategije za skrining, koja bi dovela do što ranijeg otkrivanje karcinoma pluća.
Dodajte komentar