Riječ je o čestoj dermatozi, subakutnom ili hroničnom zapaljenju kože seboroičnih regija (selektivno se ispoljava u predjelu glave, središnjem dijelu lica ili tijela, obično centralni dio grudnog koša). Sama klinička slika je dovoljno ubjedljiva za postavljanje dijagnoze, a rijetko bi trebalo razmotriti druge dermatoze poput vulgarne psorijaze, atopijskog, kontaktnog dermatitisa, rozacee, kandidioze i pityriasis roseae i diferencirati ih.
Fiziopatologija seboroičnog dermatitis (SD), kao i etiopatogeneza, sve do danas nije u potpunosti razjašnjena, budući da su mišljenja specijalista oprečna. Jedni pridaju značaj genetskim predispozicijama, drugi već postojećem prisustvu seboreje, inflamacije ili klimatskim i drugim faktorima. Ipak, po najnovijoj teoriji implicira se da je glavni uzrok nastanka ovog upornog dermatološkog oboljenja promijenjen imunološki odgovor usljed prisustva Malassezia vrsta, koje svojim razvojem pospješuju produkciju sebuma, što dovodi do inflamatorne reakcije na koži. Malassezia kvasnice, lipofilne i keratinofilne, najznačajnije u patogenezi seboroičnog dermatitisa, pripadaju rodu Pityrosporum. Pod normalnim okolnostima, one su saprofiti, dakle, prirodno su prisutne u kožnoj flori svih pojedinaca, ali mogu postati patogeni u određenim uslovima i svojom proliferacijom izazvati zapaljenje. Gubitak imunološke tolerancije prema Malassezia kvascima aktivira imuni sistem i pokreće zapaljensku reakciju. Upala tada dovodi do povećanog razvoja keratinocita i abnormalnog sazrijevanja epidermalnog stratum corneum-a, što direktno rezultira disfunkcijom epidermalne barijere.
SD u opštoj populaciji
Najvulnerabilnija grupa pacijenata su mlade osobe, pogotovo one sa imunodepresijom, narušenim odgovorom imunog sistema, ali se seboroični dermatitis može javiti u ranom djetinjstvu (tokom prva tri mjeseca života), sa prevalencom koja opada i postaje zanemarljiva nakon tri godine, dok je hronični oblik zastupljen među odraslima i zahvata 3-5% opšte populacije. Najčešća lokalizacija kod djece su parijetalnaa regija, središnji djelovi lica, nabori na vratu, grudima, a nijesu rijetke ni intertriginozne lezije. Početne lezije obično su u predjelu oboda čeonog dijela tjemena, u vidu debelih naslaga masnih žućkastih skvama. Konfluencijom i širenjem eritema može da dođe do generalizacije.
Seboroični dermatitis kod odraslih ima nepredvidivu prognozu, često je hroničan ili rekurentan. Najčešće se ispoljava na poglavini s perifolikularnim crvenilom i skvamama, kasnije se stapaju i tada su sa jasnim granicama i erimatozne. Moguća je sekundarna impetiginizacija, a kao komplikacije mogu se nerijetko razviti i gnojne infekcije. Klinički izgled prototipa seboroičnog dermatitisa kod odraslih uglavnom se karakteriše kombinacijom pruritusa (svraba), eritema (crvenkastih prevoja) i deskvamacije (perutanje kože). Seboroični dermatitis poglavine nije nužno povezan sa seboroičnim dermatitisom na licu.
Medikamenti u liječenju SD
Sve osobe uključene u tretman seboroičnog dermatitisa najprije trebaju imati na umu da se radi o jednom stanju, te da zbog toga potpuno izlječenje najčešće nije moguće. Teži se postizanju supresije samog oboljenja, uz obavezno održavanje tretmana kako bi se spriječilo rekurentno pojavljivanje simptoma nakon prve, intenzivne faze liječenja. Nekoliko aktivnih supstanci se pokazalo zaista efikasnima u tretmanu SD-a, poput antifugalnih ljekova, topikalnih kortikosteroida, inhibitora kalkineurina… Najčešće korišćeni antifugali su ketokonazol, cikloprioksioalmin i litijum glukonat. Oni se navode kao prva linija za umjerene do teške oblike i forme SD, ali i kao osnovna terapijska rješenja, zbog njihovog antiinflamatornog i dejstva na Malassezia vrste.
Upotreba topikalnih, lokalnih kortikosteroida je svedena ekskluzivno na visoko upalne i visoko pruritske slučajeve, zbog mogućih neželjenih efekata, pa ih ne treba koristiti ni na licu.
Kozmetički tretman SD u liječenju
Na kraju, osobe sa seboroičnim dermatitisom moraju imati i adekvatan kozmetički tretman koji podrazumijeva pravilnu upotrebu određenih, za njih posebno prilagođenih dermokozmetičkih preparata. Kao prvi tretman za blage forme ili u kombinaciji sa medicinskim tretmanima, dermokozmetički proizvodi djeluju na sve simptome i pomažu eliminaciji istih.
Efikasnost ovih proizvoda zasnovana je na:
– fungicidnom i
– fungistatskom dejstvu,
– keratoregulaciji ili keratolitickoj aktivnosti,
– umirujućem dejstvu,
– seboregulaciji.
Aktivni pricipi dermokozmetičkih preparata doprinose navedenim djelovanjima samostalnim ili sinergističkim aktivnostima.
Zaključno, ovo stanje kože je benigno, ali može ozbiljno uticati na kvalitet života zbog svoje vidljivosti, svraba i ostalih neprijatnih simptoma koje izaziva, te pacijenti u slučaju SD moraju biti disciplinovani i uporni.
Naša preporuka…
Kao dermokozmetički preparat izbora u tretmanu SD predstavljamo Vam DUCRAY-ev KELUAL DS šampon, koji ispoljava rapidno dejstvo i istovremeno djeluje protiv recidiva i Malassezia kvasnica, a ujedno se može koristiti i kao sredstvo prve linije izbora u liječenju SD ili kao prateći tretman u početnim fazama dermatitisa ili kasnije.
