NA KOME SE IZVODI DESK I DMEK (UNUTRAŠNJA) TRANSPLANTACIJA ROŽNJAČE?
Kada se sloj koji oblaže unutrašnju površinu rožnjače ošteti, dolazi do zamućenja rožnjače, a u ekstremnim situacijama i do osjećaja grebanja i bolova u oku. Ovo stanje može nastati kao posljedica nasljednih oboljenja (Fuchsova distrofija), ili ranijih operativnih zahvata u unutrašnjosti oka, ili vezano za očne leće. Ovakva oboljenja su pogodna za DSEK i DMEK transplantacije.
DA LI SE TU TOKU POSTUPKA TRANSPLANTACIJE ROŽNJAČE MOGU LIJEČITI I DRUGA OBOLJENJA KAO ŠTO SU KATARAKTA, OČNI PRITISAK I OBOLJENJA RETINE?
U toku procesa transplantacije rožnjače, po potrebi se tokom iste seanse hirurškim tehnikama mogu tretirati i oboljenja obojenog dijela oka (iris), očni pritisak, oboljenja očnog sočiva – katarakta, kao i oboljenja retine.
ŠTA SU VISOKORIZIČNE TRANSPANTACIJE ROŽNJAČE?
Visokorizične transplantacije rožnjače su one transplantacije rožnjače kod kojih je procenat uspjeha transplantacije usljed raznih okolnosti dosta nizak. Da bi se povećala uspješnost, u ovakvim situacijama je iznimno važno da se liječe prateća oboljenja i stanja.
KOJI SU PRIMJERI OBOLJENJA KOJA MOGU BITI UZROK VISOKORIZIČNE TRANSPLANTACIJE ROŽNJAČE?
Osnovni razlog što je procenat uspješnosti transplantacija rožnjače veći u poređenju sa transplantacijom drugih organa u tijelu, leži u tome što u rožnjači nema krvnih sudova. Međutim, ponekad u rožnjači mogu postojati krvni sudovi, što može dovesti do odbacivanja transplantata. U ovakvim slučajevima neophodno je tretirati vaskularni sistem rožnjače. Ukoliko postoje oštećenja nekih struktura u oku, posebno oštećenja irisa ili priraslice na irisu, često je neophodno da se uradi pupiloplastika oka, što predstavlja svojevrsni zahvat plastične hirurgije na tkivu irisa. Ukoliko postoje problemi vezani za očne leće, iste je neophodno zamijeniti i po potrebi zašiti za bjeloočnicu – skleru oka ili za tkivo irisa. Ukoliko postoje problemi vezani za gel zvani staklasto tijelo, koji ispunjava očnu sferu, obavezna je procjena ovog stanja i po potrebi izvođenje zahvata vitrektomije. Ukoliko se na oku na kojem se radi transplantacija rožnjače nekada javljao herpes, nephodno je da se prije i poslije transplantacije rožnjače koristi odgovarajuća medikamentozna terapija, na način koji utvrdi ljekar.
ŠTA JE TRANSPLANTACIJA MATIČNIH ĆELIJA LIMBUSA?
Regeneracija gornjeg kožnog sloja rožnjače (epitala) nakon povreda, odvija se uglavnom zahvaljujući matičnim ćelijama koje su smještene u crno-sivoj oblasti (limbusu) koja se nalazi između bijelog i prozirnog dijela oka. Kao posljedica nekih oboljenja ili povreda, ove ćelije mogu biti trajno oštećene i tada se površinski sloj oka ne može regenerisati sam od sebe. U ovakvim situacijama se iz zdravog oka osobe ili nekog njegovog srodnika može izvaditi mala količini matičnih ćelija koje se nakon uzgoja transplantiraju u oboljelo oko. Na ovaj način se tretira oboljenje.
U TRETMANU KOJIH OBOLJENJA SE KORISTI TRANSPLANTACIJA MATIČNIH ĆELIJA LIMBUSA ?
Moguće je koristiti kod svih oboljenja koja kao posljedicu imaju oštećenje matičnih ćelija u limbusu. Vodeća među ovim oboljenjima su: upala rožnjače, Stevens-Johnsonov sindrom, udari-traume, previše operacija oka itd.
DA LI JE USPJEŠNIJA TRANSPLATACIJA MATIČNIH ĆELIJA LIMUBUSA UKOLIKO SE ĆELIJE UZIMAJU IZ DRUGOG OKA OBOLJELE OSOBE (AUTOLOGNA) ILI OD DRUGE OSOBE (HOMOLOGNA)?
Svaki dio/komad čovjekovog tijela je jedinstven. Podudarnost nije lako ostvariti ni kada su u pitanju braća i sestre. Iz ovih razloga, ukoliko je to moguće, uzimanje matičnih ćelija limbusa iz drugog oko oboljele osobe daje puno bolje rezultate od uzimanja matičnih ćelija od druge osobe (čak i kada je u pitanju brat ili sestra).
UKOLIKO SE MATIČNE ĆELIJE LIMBUSA UZIMAJU IZ DRUGOG, ZDRAVOG OKA OBOLJELE OSOSBE, HOĆE LI TAJ POSTUPAK UGROZITI ZDRAVO OKO?
Iz zdravog oka se uvijek uzima ograničena količina matičnih ćelija. Uzete matične ćelije nakon izvjesnog vremena opet “narastu” na tom mjestu, slično kao što naraste pokošena trava ili ošišana kosa. Iz ovih razloga se apsolutno ne očekuje pojava bilo kakvih problema u zdravom oku. Čak i u slučajevima da se dese neke manje poteškoće, one se neophodnom i pravovremenom reakcijom mogu jednostavno sanirati.
ŠTA JE TO TRANSPLANTACIJA AMNIJSKE MEMBRANE (MEMBRANA KOJA POVEZUJE MAJKU I PLOD)?
Amnijska membrana je tkivo koje se dobija od najdubljeg sloja ljudske posteljice i omogućava normalan rast i razvoj bebe u materici. Obiluje tvarima koje olakšavaju zacjeljivanje tkiva. Zbog ovih osobina primjenjuje se za brzo zacijeljene rana nastalih na površini rožnjače.
U TRETMANU KOJIH OBOLJENJA SE KORISTI TRANSPLANTACIJA AMNIJSKE MEMBRANE (MEMBRANA KOJA POVEZUJE MAJKU I PLOD)?
Ovo je tehnika koja se koristi za brzo i kvalitetno zacijeljene oštećenja oka, posebno oštećenja rožnjače. Zbog toga se zajedno sa transplantacijom matičnih ćelija limbusa koristi kod liječenja upala rožnjače koje nastaju kao posljedica oštećenja rožnjače koja ne mogu da se samostalno saniraju.DA LI AMNIJSKA MEMBRANA (MEMBRANA KOJA POVEZUJE MAJKU I PLOD) ZAUVIJEK OSTAJE U OKU?
Ova membrana se vremenom samostalno istopi, apsorbuje i nestane. Zbog toga je njeno dejstvo prolazno, međutim u kritičnim trenutcima veoma važno.
*Prof. dr Orkun Müftüoğlu, M.D.
Rođen u Ankari 1975. godine, dr Muftuoglu je diplomirao na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Ankari, 1999. godine. Specijalistički staž je završio 2003. godine. Obuku iz oblasti refraktivne hirurgije katarakte završava na Baylor Medicinskom fakultetu u Hjustonu, 2003. godine, vitreoretinalnu hirurgiju na Univerzitetu Duke, 2006. godine, naprednu refraktivnu hirurgiju na Oftamološkom Institutu u Alikanteu, 2007. Godine. Postao je vanredni profesor u januaru 2009. godine, a redovni profesor u aprilu 2015. godine. Njegova interesovanja uključuju komplikovanu hirurgiju katarakte, naprednu refraktivnu hirurgiju, bolesti keratokonusa i rožnjače, kombinovani glaukom i vještačku hirurgiju rožnjače i vitreoretinalnu hirurgiju. Od oktobra 2016. godine radi na Medicinskom fakultetu Univerziteta Koç, kao oftalmolog i oftalmološki hirurg.
Dodajte komentar